22 Kasım 2014 01:00

Amerika'yı keşfetmenin önemi

Fotoğraf: Envato

Paylaş

Ayhan Bilgen

Tüm yazıları

Amerika’yı ilk keşfedenlerin kim olduğu bilimsel çalışmalar açısından elbette önemlidir. Ama galiba Amerika ile ilişkilerin bugünkü durumu tarihi keşiften daha önemlidir.
Zaten keşif konusunda sarf edilen sözler de galiba bu açıdan anlamlıdır. Bir yandan ciddi bir iletişim kaosu yaşanırken diğer yandan “Bakın yaşadığınız kıtayı ilk keşfeden bile biziz” mesajı verme ihtiyacı, belki de bastırılmış duygu ve öfkenin bir patlamasıdır.
Türk-ABD ilişkilerinin kompleksli seyri yeni değildir. Şimdilerde özellikle Suriye ve Irak politikalarında farklı pozisyon alma eğilimi kendini daha net hissettirmektedir. Hissettirmenin ötesinde açıkça ilan edilmektedir.
Obama’nın Suriye politikasında Türkiye’nin çizgisine geldiği iddiası bu açıdan tümüyle anlama sorununa dayanmaktadır. IŞİD ile mücadelede Esad’ın partner olmadığı mesajı ABD yönetimi tarafından açıkça dile getirilmektedir. Ama bu mesajı, IŞİD ile Esad’ı aynı kefeye koyma ve ikisine birden savaş açmak, ikisinin tasfiyesini eş zamanlı yürütme biçiminde yorumlamak, tümüyle Türkiye’nin ısrarından ibarettir.
ABD dış politikası son derece pragmatiktir. Bölgede reel güçler kimlerse planlamasına onları dahil etmenin hiçbir duygusal tarafı yoktur. Adeta iş yerlerine asılan “Allah’ın dediği olur” yazısı gibi Ortadoğu’da “ABD’nin dediği olur” psikolojisi içinde yaşayanların beklentileri gerçekçi olmadığı gibi hayal kırıklıkları da büyük oluyor.
Bu nedenle ABD’ye meydan okuyan, rest çeken mesajların iç politikada inşa ettiği algı dışında ciddi bir karşılığı yoktur. Tam da bu hamaset ve tribünlere mesaj amaçlı ikircikli siyasetin kendisi güven bunalımına dönüşmektedir. Cumhuriyetçilerin ABD siyasetinde daha güçlü temsili ya da Obama’nın görev süresinin dolacak olmasını ultrapozitif yorumlayanlar sorunların ciddiyet düzeyinin bile farkında olmayanlardır.
Bu nedenle çözüm sürecinde üçüncü göz tartışmaları daha dikkatli ele alınmalıdır.
Söylem ile reel siyasetin dengesini iyi kuramaz doğru okuyamazsanız ABD karşıtı olabilir ama buradan mutlaka Ortadoğu halkları lehine siyasal çözüm çıkaramazsınız. ABD hayranlığı ile ABD karşıtlığına dayalı milliyetçiliğin iç içe geçmişliği bu nedenle dikkatle ele alınmalıdır.

YAZARIN DİĞER YAZILARI