Sözleşmeler kanuna aykırı olamaz

SORU: Devrim Hanım, merhaba. Size birkaç konuda danışmak istiyorum. Yedi yılı aşkın çalıştığım şirkette gösterdiğim başarıdan dolayı terfi aldım ancak üst amirlerim fazla öne çıkmamdan dolayı bana psikolojik tacizlerde bulundular. Hatta geçen sene iftira attılar.Yönetim savunmalarımızı aldı ve tüm tarafların işe devamına karar verdi. Bugünlerde ise firma yeni bir iştirak firması kurdu ve ben dahil bir kısım personeli bu firmaya geçirdi. Bir sayfalık tüm haklarımla geçtiğimi kabul ettiğimi beyan ederim diye sözleşme başlığında bir sayfa imzalattılar. Sonrasında iki sayfalık yeni şirkete ait belirsiz süreli bir sözleşmeyi imzaya gönderdiler. Üst amirler ile konuşmak istediğimde agresif konuşuyorlar. Yazılarıma da cevap alamıyorum. Bu sözleşmedeki birtakım maddeler ile ilgili çekincelerime cevap alabilmek adına noterden ihtarname çektim. Sözleşmede İş Kanunu’nu aşan maddeler var. Şirket, bana yazılı olarak önceki çalışma şartlarında bir değişiklik olmayacağına, imzalamazsam yasal haklarını kullanacaklarına dair yazı iletti. Sözleşme değişmeden tekrar önüme geldi ve imzalamadım. Beni tazminatsız atma hakları var mı? İşsizlik maaşıma engel bir durum olur mu? Teşekkür ederim.

CEVAP: İyi günler. Sorunuzla belirtmiş olduğunuz İş Kanunu’nu aşan hükümler var düzenlemesi, genel olarak geçersiz bir düzenlemedir. Genel olarak kanunlar, anayasaya, usulüne uygun imzalanmış ve onanmış uluslararası sözleşmelere, uygun olmak zorundadır. Bu sıralama içerisinde de tüzükler ve yönetmelikler kanunlara ve sözleşmeler de kanunlara, yönetmeliklere aykırı olamayacaktır. Dolayısıyla, size imzalatılmak istenen iş sözleşmesinde İş Kanunu’nun hükümlerine açıkça aykırılık söz konusu ise, bu durumda bu düzenlemeler hukuken geçerli olamayacaktır. 

4857 sayılı İş Kanunu’nun 7. maddesinde, “İşveren, devir sırasında yazılı rızasını almak suretiyle bir işçiyi; holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir işyerinde veya yapmakta olduğu işe benzer işlerde çalıştırılması koşuluyla başka bir işverene iş görme edimini yerine getirmek üzere geçici olarak devrettiğinde geçici iş ilişkisi gerçekleşmiş olur” şeklinde kurala yer verilmiştir. İşçinin holding bünyesinde ya da aynı gruba ait şirketlerden birinden diğerine geçici olarak gönderilmesi, ancak devir anında işçinin rızasının alınmasıyla mümkün olabilecektir. 

Ancak, sizin sorunuzda bahsetmiş olduğunuz durumda bir yazılı onay söz konusu değildir. Bu durumda işveren, sizin iş sözleşmenizi, söz konusu değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uyarak tazminatlarınızı da ödeyerek sona erdirebilir. “Davacı işçi diğer işverene ait işyerinde görevlendirmeyi kabul etmemiş ve iş sözleşmesi bu nedenle işverence feshedilmiştir, işçinin geçici iş ilişkisi veya hizmet akdi devrine zorlanması düşünülemeyeceğine göre işverence yapılan feshin haklı bir nedene dayanmadığı sonucuna varılmalıdır. Böyle olunca davacı işçinin ihbar ve kıdem tazminatına hak kazandığının kabulü gerekir. (Yargıtay 9. HD, 26.12.2006 Tarih, 2006/ 30168 E, 2006/ 34624 K)” 
Ancak, bu durumda da sizin işe iade davası açma hakkınız vardır.