İşçinin onayı olmadan değişiklik yapılamaz

SORU: Merhabalar Devrim Hanım, annem 6 yıldır tek vardiya sisteminde çalışıyordu, fakat işvereni anneme sormadan hiç bir şey demeden çalışma şeklini 2 vardiyaya çevirmiştir. Acaba işçi istemeden böyle bir şey yapmaya hakkı var mıdır? Yardımlarınız için teşekkürler. 

CEVAP: İş Kanunu’nun 22. maddesi, Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik ve İş Sözleşmesinin Feshi başlığı altında çalışma koşullarında esaslı bir değişikliğin işçinin onayı olmadan yapılamayacağını düzenlemektedir.

Esaslı değişiklik kavramı ise İş Kanunu’nda tanımlanmamıştır, ancak, doktrin ve Yargıtay kararları tarafından, işçinin aleyhine olan değişiklikler ‘esaslı değişiklik’ olarak kabul edilmiştir. Çalışma koşullarında yapılan değişiklik işçi için çalışmanın ağırlaştırılması oluyor ise esaslı değişiklik olarak kabul edilmektedir Yargıtay tarafından. Yargıtayın kullandığı ölçüt, “İşçinin durumunun ağırlaştırılmasıdır”. İşçinin çalışma süresi, konumu, ücreti gibi alanlarda işçinin aleyhine bir durum var ise, bu işçi açısından esaslı bir değişiklik olarak kabul edilmektedir. Örneğin işçinin ücretinde bir indirim yapılacaksa bu 22. madde kapsamında çalışma koşullarında esaslı değişikliktir ve işçinin yazılı onayı olmadan böyle bir değişiklik yapılması işçiyi bağlamamaktadır.

Yargıtay, 8 saatlik 3 vardiyadan 12 saatlik 2 vardiyaya geçmenin iş şartlarının ağırlaştırılması olarak kabul etmekte ve bunu kabul etmeyen işçinin işyerine alınmamasını işveren feshi olarak değerlendirmekte; yine çalışma saatlerinin uzatılmasını iş şartlarının ağırlaştırılması olarak nitelendirmekte ve çalışma saatini yarım saat uzatmanın da iş şartlarını ağırlaştırdığına dair karar vermekte ve bunu kabul etmeyen işçinin çıkarılmasını işverenin haksız feshi olarak değerlendirmektedir.