Şarta bağlı istifa geçerli değildir

SORU: Ben, bir fabrikada 7 yıldır çalışıyorum. Ancak, işveren beni artık çalıştırmak istemediğini söyledi. Beni işten çıkarmak istiyor. Bana “İstifa dilekçesi yaz ama sana haklarını da öderiz” dedi. Ben de bunun üzerine kabul ettim ve dilekçemi yazdım. Ama şimdi maddi durumunun iyi olmadığını, taksitle ödeyebileceği gibi bahaneler buluyor. 7 yıllık tazminatımı ödemiyor. Bu durumda tazminatımı almak için dava açsam bir hakkım olur mu?

CEVAP: İşçinin haklı bir nedene dayanmadan ve bildirim öneli tanımaksızın iş sözleşmesini feshetmesi, istifa olarak değerlendirilmektedir. Şarta bağlı bir istifa ise kural olarak geçerli kabul edilmemektedir. Yani şarta bağlı istifa, istifa olarak nitelendirilmez.
Uygulamada en sık karşılaşılan durum ise, işçinin kıdem ve ihbar tazminatı haklarının ödenmesi şartıyla ayrılma talebi istifa olarak değil, ikale yani bozma sözleşmesi olarak değerlendirilmektedir.
Ayrıca, bir diğer durum da işçinin istifa dilekçesindeki iradesinin fesada uğratılması da sıkça karşılaşılan durumlardan birisidir. Sizin durumunuzda olduğu gibi. İşçinin tazminatlarının ödeneceği sözü vermek ve benzeri baskılarla işçiden yazılı istifa dilekçesi vermesi için zorlanması durumlarında gerçek bir istifa iradesinden söz etmek mümkün değildir. Bu durumda iş sözleşmesinin feshinin işveren tarafından yapıldığı kabul edilmektedir. İşverenin baskı uygulaması sonucu verilen istifa dilekçesine değer verilemez.
Bu gibi durumlarda Yargıtay, feshin işveren tarafından gerçekleştirildiği ancak işveren feshinin haklı olup olmadığının değerlendirilmesi gerektiğini belirtmektedir. (Yargıtay 7. HD, 03.07.2013 Tarih, 2013/16406 E, 2013/ 12573 K)
İşçinin haklı nedenle derhal fesih nedenlerinin bulunduğu ve fesih yoluna gideceği esnada da iradesi fesada uğratılarak işverence istifa dilekçesi alınması durumunda da istifaya geçerlilik tanınmamaktadır Yargıtay tarafından. Bu durumda işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshettiği sonucuna varılmaktadır.
İstifa belgesine dayanılmakla birlikte, işçiye ihbar ve kıdem tazminatlarının ödenmiş olması, Türkiye İş Kurumuna yapılan bildirimde işveren feshinden söz edilmesi gibi çelişkili durumlarda bu çelişkinin değerlendirilmesi gerekir. İstifanın ardındaki gerçek durum araştırılmalıdır.  
Dolayısıyla sizin durumunuzda da iradenizin fesada uğratıldığı görülmektedir. Yargıtay kararlarında da görüldüğü üzere yedi yıllık bir çalışma süresi neticesinde, bir işçinin bu kadar yıllık kıdemini almadan işten kendi isteği ile ayrılmış olması hayatın olağan akışına aykırı olarak değerlendirilmektedir. Bu durumda açacağınız bir alacak davası ile birlikte kıdem ve diğer yasal haklarınız için iş mahkemesine başvurmanız gerekmektedir. Kıdem tazminatı kural olarak toplu ve peşin ödenmesi gereken bir tazminattır. Taksitle ödenmesi hali ancak işçinin yazılı onayı ile taksitle ödemeyi kabul etmesi halinde mümkündür.