İklimsel değişim ve Exodus-Göç

Ünlü Fotoğrafçı Sebastiao Salgado’nun en önemli çalışmalarından biridir Exodus-Göç. Salgado altı yıl boyunca dünyanın dört bir tarafında göç eden insanları fotoğrafladı. Doksanlarda savaşların, çatışmaların, açlığın ve yoksulluğun getirdiği göç dalgalarına Salgado’nun objektifi ile tanıklık ettik.
Max Planck Kimya Enstitüsünden Prof. Jos Lelieveld ve ekibinin çalışmaları1,2 önümüzdeki yüzyılda göç dalgalarına sebep olabilecek bir diğer etmenin altını çizdi. Lelieveld ve ekibinin çalışmaları Kuzey Afrika ve Ortadoğu’da önümüzdeki yüzyılda yaşanacak iklimsel değişimin bölge halklarının göçüne sebep olacağını işaret ediyor. Araştırmacılar Kuzey Afrika ve Ortadoğu’yu dört ana bölgeye ayırarak önümüzdeki yüzyılda yaşanacak iklimsel değişimi modellediler. Bunun için de CMIP5 iklim modeli ve RCP4.5 ve RCP8.5 senaryolarını kullandılar.  Bu dört bölgeden iki tanesi Kuzey Afrika kıyıları, bir tanesi Arap Yarımadası’nı içine alan, bir diğeri ise Türkiye, Suriye, İran ve Irak’ı içerisine alan bölge.  Araştırma sonuçları diğer yerlerde görülenin aksine bu bölgelerde sıcaklık artışının en fazla  yaz aylarında görüleceğini ortaya çıkardı. Bu da bu bölgelerde görülen çöl ikliminin etkilerinin artacağını, uçlaşacağını gösteriyor. Örneğin, bu bölgelerde geçmişte en sıcak günde kaydedilen sıcaklık ortalama 43 °C iken, RCP8.5 senaryosuna göre bu değer yüzyıl ortasında (2046-2065 yılları arasında) 46 °C’ye yüzyıl sonunda ise (2081-2100 yıllları arasında) 50 °C’ye ulaşacak. Tüm bunlara ek olarak, araştırmacıların uyguladığı model Akdeniz Bölgesi’nde bir kuraklaşma olacağını öngörüyor. Bu kuraklaşma IPCC 2013 raporunda yayımlanan analizlerle de gösterilmişti. Bu kuraklaşmanın Akdeniz’in kuzeyinde, yani ülkemiz topraklarında daha da etkili olacağını öngörüyor araştırma. Tüm bunlara ek olarak yaşanacak ısı dalgalarının süresinin de artacağını söylüyor araştırmacılar. Örneğin 1986-2005 yılları arasında bölgede senede ortalama 16 gün çok sıcaktı ancak araştırmacıların kullandığı model yüzyıl ortasında bu sayının yılda 80 güne, yüzyıl sonunda ise 118 güne kadar ulaşabileceğini öngörüyor. Üstüne üstlük sera gazı salınımının 2040 yılında kesilmiş olması bile bu sıcaklık artışının önlenmesine yetmeyecek. İklim Değişimi Uzmanı ve Cyprus Enstitüsünden Doç. Dr.  Panos Hadjinicolaou’ya göre, insan türü bu hızda karbondioksit üretmeye devam ederse, bölge ülkelerinin yaşayacağı en sıcak gün sayısı yılda 200 güne kadar çıkabilecek3.
Araştırmacılar bu sıcaklık artışlarının, zaten ekonomik durgunlukların, politik kargaşalar ve kabarmaların olduğu bölgedeki halkların yaşayacağı sorunları arttıracağını ve bölge halklarının göçüne neden olacağını öngörmekte. Bugün ülkemizde ve bölgemizde savaşın getirdiği göç dalgalarına tanıklık ediyoruz. Bu savaşlarda en büyük payı olan ileri kapitalist ülkelerin bu göç dalgalarının kendi topraklarına gelişini önlemek adına ne tür rüşvetler verdiklerini görüyoruz. Kapitalizm ve sebep olduğu savaşlar ve yoksulluk, ileri kapitalist ülkelerin karbondioksit salınımları sürdüğü sürece yoksul halkların göçleri de sürecek gibi gözüküyor.
(1) Zittis et al. Strongly increasing heat extremes in the Middle East and North Africa (MENA) in the 21st century. Climatic Change, 2016; DOI: 10.1007/s10584-016-1665-6

(2) Lelieveld et al. Aerosol optical depth trend over the Middle East. Atmospheric Chemistry and Physics, 2016; 16 (8): 5063 DOI: 10.5194/acp-16-5063-2016

(3) Max-Planck-Gesellschaft. “Climate-exodus expected in the Middle East and North Africa: Part of the Middle East and North Africa may become uninhabitable due to climate change.” ScienceDaily. ScienceDaily, 2 May 2016. <www.sciencedaily.com/releases/2016/05/160502131421.htm>.