Kurban kesimi ve çocuklar

Zaman geçiyor, dünya değişiyor ama çocukların kurban edilen hayvanlarla karşı karşıya kalması olasılığı pek azalmıyor. Oysa çocukların kurban kesiminde yer almasını gerektiren hiçbir neden bulunmuyor. Sonuç olarak, tek bir çocuk yararlanacak olsa bile bu konunun üzerine eğilmek, her Kurban Bayramı öncesi çocuklara nasıl davranılmalı yeniden yazmak ve konuşmak gerekiyor. Dikkat edilmesi gerekenler şöyle özetlenebilir.

Çocuklar hiçbir şekilde kurban kesimini izlememeli ve izlemeye zorlanmamalıdır. 6 yaş öncesinde çocukların kesimi hiçbir şekilde görmemesi gerekir. Kurban ve bunun ibadet amacıyla yapılması soyut kavramlardır; ancak 11 yaştan sonra anlaşılabilir. Bu nedenle çocuklar 12 yaşına dek kurban kesimini görmemelidir. Çocuklar yeni ve olağan dışı şeylere meraklıdır; kesimi izlemek isteyebilirler. Bu onların kesimden etkilenmeyeceği veya kurban kesiminin anlamını kavradıklarını göstermez. Çocukların yanında kesimin konuşulması ve anlatılmasından kaçınılmalıdır. Çocuklar görebileceği için kurban kesiminin video görüntülerinin izlenmesinden kaçınılmalıdır.

Hiçbir birey, 12 yaşında veya daha büyük olsa dahi, istemiyorsa kurban kesimini izlemeye zorlanmamalıdır.

Çocuklar toplu kesim yerlerinden uzak tutulmalıdır. Belediyeler tarafından belirlenen kesim yerlerine götürülen çocuklar çok sayıda kesim ve rahatsız edici sahne ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Mahalle içinde bulunan toplu kesim yerlerine çevrede yaşayan çocuklar kolayca ulaşabilmektedir. Çocukların bu ortamlardan uzak tutulması gerekir.

Kurbanlık hayvanla uzun süreli temas sakıncalıdır. Besledikleri ve duygusal bağ kurdukları hayvanların kesilmesi çocuklar için çok rahatsız edicidir; özellikle küçük çocuklara çok ağır etkiler yapabilir. Bu nedenle çocukların kurbanlık hayvanlarla uzun süreli teması olmamalıdır. Çocuğun beslediği bir hayvanın gizlice kesilmesi ve özellikle de bir hayvanın etinin daha sonra çocuğa aldatmacayla yedirilmesi çocukları aşırı etkileyebilmektedir.

Kurban evin yakın çevresinde kesilecekse, bu çocuğa dürüstçe anlatılmalıdır. Çocuğun yaşına göre açıklama yapılması ve kullanılan kelimelerin özenle seçilmesi gerekir. “Uykuya daldı”, “Zaten ölecekti”, “Kaza oldu” gibi açıklamalar kullanılmamalıdır.

Çocukların ölümle ilgili ya da ölümün ardından yaşadıklarına ilişkin soruları bayram sırasında artabilir. Bu sorulara, çocuğun yaşına uygun olarak, açık ve net cevap verilmelidir. Çocuklara kurban edilen hayvanların ölüm nedeni ile ilgili açıklama yapılırken yanlış, yetersiz veya bazen çocukta endişe yaratabilecek bilgiler verilmemelidir. Çocuklar istemiyorlarsa kurban eti yemeye zorlanmamalıdırlar.

Çocukların duygularını anlatmalarına izin verilmelidir. “Erkekler ağlamaz” gibi ifadeler kullanılmamalı ve çocukların anlattıkları dikkatle dinlenmelidir. Çocuğun üzüntüsüne ve yasına anne, baba ve diğer aile üyeleri ilgi göstermeli ve saygılı olmalıdır. “Boş ver!”, “Seneye yenisini alırız” gibi geçiştirici sözler kullanılmamalıdır.

Televizyonda ve internette yayımlanan kesimle ilgili görüntüler de çocukları rahatsız edebilir. Anne ve babalar çocuklarını bu görüntülerden uzak tutmalıdırlar.

Kurban Bayramı sırasında yaşananların çocuğu çok etkilediği ve davranışlarında önemli değişikliklere (örn. uyuyamama, yemek yememe gibi) neden olduğu görülürse bir uzmana danışılması gerekir.