Hamilelikten dolayı yapılan ayrımcılıklara karşı işverene dava açılabilir

SORU: Ben bir fabrikada muhasebe bölümünde işe girdim. Yaklaşık iki yıldır çalışıyorum. Şu an hamileyim. Ancak, hamile olduğumu işyerine bildirdikten sonra, amirler, sürekli işimi savsakladığımı, işimi gereği gibi yapmadığımı, tembel olduğumu söyleyip duruyor ve ikazlar veriyorlar. Yapmam gereken işlerin üstüne fazla iş veriyorlar. Benim işimi savsakladığım yok ve verilen tüm işleri yapmaya çalışıyorum. Ancak, yetişemiyorum. Biliyorum ki tüm bunlar hamile olduğum için. Eğer beni işten çıkarırlarsa, böyle bir durumda ne yapabilirim? Teşekkür ederim.

CEVAP: 4857 sayılı İş Kanunu’nun 5. maddesinde düzenlenen hükme göre, iş ilişkisinde dil, ırk, cinsiyet, siyasal düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayrım yapılamayacağı belirtilmektedir. Yine, bu maddenin üçüncü fıkrasında, işverenin biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir işçiye iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında, uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya dolaylı farklı işlem yapamayacağı düzenlenmiştir.

Eğer iş ilişkisinde veya iş ilişkisinin sona ermesinde bu fıkra hükümlerine aykırılık söz konusu ise, işçi dört aya kadar ücreti tutarındaki bir tazminat ve yoksun bırakıldığı diğer  haklarını da mahkemeye başvurarak talep edebilir.

Eğer, sizin çalışma koşullarınızda da hamile olduğunuz için ayrımcılık yapılan hususlar varsa veya iş ilişkiniz bir gerekçe ile sonlandırılsa dahi eğer siz bunun hamilelik sebebi ile yapıldığını biliyorsanız bu düzenlemeye dayanarak eşitlik ilkesine aykırı davranılması sebebi ile tazminat davası açabilirsiniz. Ancak, Kanun, yaptığı düzenleme ile hamile olduğunuz için işinizde ayrımcı muamelelere tabii tutulduğunuzu ispat yükünü sizin yükümlülüğünüze bırakmıştır.

Tabii uygulamada hiçbir işveren de kadın işçisine “Seni hamile olduğun için işten çıkarıyorum” demediği için genellikle işçiyi istifaya zorlayacak baskı ve mobbing uygulamaktadır.

Ayrıca, İş Kanunu’nun 18. maddesinde feshin geçerli sebebe dayandırılması başlığı ile düzenlenen hükümlerde medeni hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, doğum vs.nin fesih için geçerli sebep olamayacağı düzenlenmiştir. Eğer, işvereniniz, sizin iş sözleşmesini feshederse, bu takdirde ayrıca koşullarının oluşması durumunda işe iade davası açma hakkınız da vardır.

Ayrıca, işyerinde işçiye mobbing uygulaması, Yargıtay kararları ile işçi açısından haklı fesih nedeni sayıldığı için buna dayanarak da siz iş sözleşmenizi İş Kanunu’nun 24. maddesi kapsamında haklı olarak feshedebilir ve tazminatınızı almaya hak kazanırsınız.