İşçinin onayı olmadan ücret düşürülemez

SORU: İşverenimiz mali durumunun kötüye gittiğini ve işlerinin bozulduğunun söylemekte ve işyerinde bunun propagandasının yapmaktadır. Bu vesile ile işveren geçtiğimiz hafta da işlerin kötüye gitmesi sebebi ile işçi ücretlerinde indirim yapılabileceğini söylemiştir. Biz ise ücretlerimizin düşürülmesini istemiyoruz. İşveren böyle bir şey yapabilir mi? Bu durumda neler yapabiliriz?

CEVAP: İşçi ücretlerinin indirilmesi çalışma koşullarında esaslı bir değişiklik olarak kabul edilmektedir. Doktrin ve Yargıtay kararları tarafından, işçinin aleyhine olan değişiklikler ‘esaslı değişiklik’ olarak kabul edilmiştir. Yani çalışma koşullarında yapılan değişiklik, işçi için çalışmanın ağırlaştırılması anlamına geliyor ise bu durumda yapılan değişiklik esaslı değişiklik olarak nitelendirilir. İşçinin ücretinde indirim yapılması esaslı değişikliktir. Böyle bir durum ile karşılaşılması halinde, işveren söz konusu değişikliği işçilere yazılı olarak bildirmelidir. İşçi, altı iş günü içinde bu bildirime cevap vermek durumundadır. Eğer cevap vermez ve altı günlük süre geçerse işçi bu değişikliği kabul etmemiş sayılmaktadır.

Sizin aleyhinize olan bu durumun, sizin onayınız olmadan yapılması yani sizi bağlaması söz konusu değildir.
İşçi, değişiklik önerisini kabul etmezse, işveren de değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını yazılı olarak açıklayarak iş sözleşmesinin geçerli nedene dayanarak feshedebilme hakkına sahiptir. İşveren de İş Kanunu’nun 22. maddesine dayanarak böyle bir feshi bildirim süresine uyarak yapmalıdır. İşveren işçilerine ihbar, kıdem ve diğer yasal alacaklarını ödemek durumundadır.

İşçinin bu durumda, iş güvencesi kapsamı içindeyse işe iade davası açma hakkı vardır.

Ayrıca bu süre zarfında işverenin ücretleri ödememesi durumunda işçilerin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetme hakları bulunmaktadır.

Ayrıca, yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ücreti ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemeyecektir. Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.