Patron tazminatı taksitle ödeme konusunda zorlayamaz

SORU: İyi günler, ben geçtiğimiz eylül ayında işyerinden çıkarıldım. Kıdem tazminatım için ise bana işveren bir senet imzalattı. Ancak, bunu henüz ödemedi. Bu durumda ben tazminatımı almak için ne yapmalıyım? Senet, ödenmezse, dava açma hakkım var mıdır?

CEVAP: Kıdem tazminatı halen yürürlükte olan, eski 1475 sayılı İş Kanununun tek maddesi olan 14. Maddesine göre düzenlenmekte ve ödenmektedir. 

Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin feshi ile doğan bir alacak olup, sözleşmenin kıdem tazminatını hak edecek şekilde sona erdirilmesi halinde işçiye veya işçinin ölümü halinde işçinin mirasçılarına kıdem tazminatına hak kazanıldığı tarihte ödenmelidir. Kıdem tazminatı, hak kazanıldığı anda muaccel hale gelmiş sayılır ve ödenmesi gerekir. Kıdem tazminatı ayrıca, peşin olarak ödenmelidir. Kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi halinde, bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faiziyle birlikte ödenmesi gerekir. Faiz başlangıcı, iş sözleşmesinin feshedildiği tarihtir. Kıdem tazminatının taksitler halinde veya senet veya çekle ödenmesine dair kanunda herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Kıdem tazminatının taksitler halinde ödenmesi ancak işçinin onayı ile mümkündür ve işveren, kıdem tazminatını taksitler halinde ödeme konusunda işçiyi zorlayamaz.

Kıdem tazminatının taksitler halinde ödenmesini kabul eden işçi, bu konuda iradesinin fesada uğratıldığını (Hataya düşürüldüğünü, hile ile kandırıldığını veya tehdit edildiğini) ileri sürüp kanıtlamadığı sürece faiz hakkından vazgeçmiş sayılmaktadır (Yargıtay 9. HD, 10.12.2012 Tarih, 2010/ 29003 E, 2012/ 41844 K). Taksitlerin zamanında ödenmesi durumunda ayrıca faize hak kazanılamaz. Taksitler gününde ödenmez ise, bu durumda işçinin taksitle ödeme anlaşmasıyla bağlı kabul edilmemektedir. İşçi yararına yorum ilkesi gereği, işçi işverenle anlaşmaya varıldığı varsayımı ile taksitle ödemeyi kabul ettiği varsayılır. Bu durumda işçi, kıdem tazminatının tamamı için fesih tarihinden itibaren faize hak kazanacaktır.

İşçi, zamanında ödenmeyen kıdem tazminatını sonraki bir tarihte bir defada veya çeşitli taksitlerle işverenden alır ve ödeme bitiminden önce de faiz hakkını saklı tuttuğunu belirtir bir irade ortaya koymaz ise faiz talebinde bulunamaz. Bu kıdem tazminatının taksitle ödenmesini kabul eden işçi için faiz talebinden vazgeçilmemesi için önemli bir husustur. 

Bu açıklamalar doğrultusunda, işverenin size senet karşılığı ödeme yaptığı kıdem tazminatını eğer, sizin rızanız dışında yapıyor ise, kabul etmeyip, peşin olarak ve tek seferde ödenmesini talep edebilirsiniz. Eğer aranızda senetle ödenmesi konusunda anlaşmaya varmış iseniz, bu durumda ödeme yapılacağı tarihte size bir ödeme yapılmamış ise, kıdem alacağınız için dava açabilirsiniz.