Şiir doğru söyler

“İlk kitabı Çin Askeri Ah Devran’dan (1966) başlayarak sarsıcı bir şiir yazan, insanın yalnızlığını toplumsal varlığı içinde değerlendiren, her zaman daha derini yoklayan fakat bu yoklamayı insanın iç sesiyle yapıyormuş gibi düşündüren, Türk şiirinin ’60 kuşağından gelen öncü ismi Egemen Berköz’ü 2017 PEN Türkiye Şiir Ödülü ile selamlamanın mutluluğunu yaşıyoruz. Şiiri kadar çevirileri ve yazılarıyla da edebiyata, şiire, müziğe ve yaşama dingin, usul bir ses katan Egemen Berköz az yazmasına karşın unutulmaz şiirleriyle de her zaman farklı bir ses olmayı sürdürüyor.”

Böyle selamlamış Türkiye PEN Merkezi Berköz’ü. “Şiirin vefa kuşağı”nın “usul ve usül şairleri”nden Egemen Berköz. Eray Canberk, Refik Durbaş, Ülkü Tamer, Afşar Timuçin gibi. Şiiri, yeryüzünün ıslahı, insanın ruhunun terbiyesi için araç bilen şairlerden. Sessiz ve derin... Şiire ve hayat böyle bakan, bağırmayan ama çığlığı insanlığın ruhunda yankılanan bir şiir. Şairin özgünlüğü de burada.
Yüzü şiirine, şiiri yüzüne benzeyen bir şair...  Duyarlı ve vicdanlı. Duyarlılık ve vicdan, bir şair için övgü olmaya başlamışsa vay halimize! Oysa şair bunlardan nasıl ayrı düşünülebilir ki? Artık az bulunduğu için üstüne basa basa söylüyoruz bu değerleri. Duyarlılık ve vicdan. Ne çok gereksinimi var yeryüzünün onlara. Şairin içine döndüğü, yalnızca kendi yarasına baktığı, kendi sırtını kaşıdığı bir dünyada vicdanı mumla arar olduk. Ne yazık! Hele bu dünya denen yangın yerinde daha da gerek duyuyoruz ona.

Şairler dilleriyle değil, vicdanlarıyla yazmalı şiiri. Bunu da göstermeli okura. Berköz, 21 Mart Dünya Şiir Günü Bildirisi’nde göstermiş şiirin ve şairin vicdanını. İnsanı kardeş, insanlığı yurdu bilmiş bir şairden kötü bir dil de beklenemezdi elbette.

21 Mart’ta dünyanın her yerinde şiirler okundu. Türkiye Yazarlar Sendikası da “Şiir Sokakta, Şair Yollarda” yürüyüşüyle on yıldır sokağa çıkarıyor şiiri. Şairler, bu yıl da sendikanın çağrısıyla sokağa çıktı. Ülkemizin şu karanlık günlerinde herkesin  şiirin eylemci, devrimci aydınlığına daha fazla gereksinim duyduğunu, şiirin sokakla buluşmasının önemini vurguladı. Şiirden umut kesilmez dedi şairler. İnsandan da doğal ki! Yoksa niye yazılsın ki şiir? Şairler, şiirler okudular Kadıköy sokaklarında. Şiirler dağıttılar, Berköz’ün bildirisini halkla buluşturdular.

Yine sendika, on bir yıldır Çukurova’da düzenlenen ve katılımcısı olduğu Uluslararası Çukurova Sanat Günleri’nde de şiiri konuştu Çukurova’nın bereketli topraklarında. Çukurova Sanat Girişimi’nin yazarları, emekçileri özellikle sendikanın Adana Temsilcisi Çetin Yiğenoğlu’nun, Antakya Temsilcisi Mehmet Karasu’nun, Adanalı sanat dostları, Sanat Günleri’ne “emeğini ve yüreğini koyan” Başak Hülya Ekmekçi’nin, Demet Duyuler Doğan’ın Mustafa Özke’nin, Nazan Arabacı Balcı’nın, Yaşar Öztürk’ün sonsuz özverisiyle yeryüzünün on bir yerinde şiirin büyülü sözleri dolaştı. Berköz’ün bildirisi Adana’da, Antakya’da, Tarsus’ta, Silifke’de, İskenderun’da, Bodrum’da, Mersin’de, Londra’da, Brighton’da, (İngiltere) Suriye’de (Tartus), Sydney’de (Avustralya) okurla buluştu. Hemşehrileri Yaşar Kemal’in ”İnsan çürümedikçe şiir çürümez.” sözü yankılandı yeryüzünün her yerinde. İnsan için, insanlık için... Şiirin gücüne inanarak... 

”Şiir Doğru Söyler” diyor Berköz de bildirisinde ve sürdürüyor sözlerini. Yazıyı sevgili Egemen Berköz bitirsin bu hafta.

“Günümüzde insanlık sömürgeci kapitalizmin elinde usunu yitirmiş görünüyor.
Alevler arasında kalmış bir akrep gibi kendini sokup öldürmek üzere.
Üstünde yaşadığımız gezegenin tüm varlıkları, varsıllıkları yağmalanıyor.
Doğanın dengesi bozuluyor doymayan mideleri doyurmak için.
İnsanlar açlıktan ölüyor yoksul ülkelerde, halklar aldatılıyor, birbirine düşürülüyor.
Ve yalan bulutları yayılıyor milyarlar olan biteni görmesin, anlamasın diye.
Ülkemiz de payını aldı, alıyor elbet bu şeytansı kurgudan.
Kurtuluş Savaşı’yla, kurduğu Cumhuriyet’le tüm sömürge ulusların umudu olan ülkemiz
bir büyük yalanın tuzağında kıvranıyorsa bugün, ondan.
İşte, bu karabasan ortamında tek umut şiirdedir.
Çünkü bir gezgindir şiir, bir araştırmacıdır.
İnsanın ve toplumun kılcal damarlarında gezinir, en eski çağlardan uzak geleceğe uzanır.
Gerçeği arar.
Bir büyücüdür şiir.
İnsanlığın en büyük varsıllığı dillerin sözcükleriyle güzellikler yaratır.
Çirkinliklere, kötülüklere karşı direnme gücü verir.
Bir bilicidir şiir.
İnsanlara gerçeği gösterir.
Şiir doğruyu söyler.
Yalan bulutları arasından bir ışık parlıyorsa,
Bilinsin ki o şiirdir.”
Dünya Şiir Günü kutlu olsun.