23 Temmuz 2017 01:00

Paris katakomblarından beyin atlasına

Fotoğraf: Envato

Paylaş

Günseli Bayram

Tüm yazıları

2007 yılında yaşama veda eden Jean Talairach, insan beynini bir ızgara (grid) sistemi kullanarak ilk olarak haritalayan beyin cerrahıdır. Paris’teki St. Anne Hastanesinde çalışan Talairach 1947 yılında yayınladığı insan beyni atlası ve geliştirdiği Talairach koordinat sistemi ile beyin cerrahisi alanına muazzam katkılarda bulunmuş. Nature dergisinin 20 Temmuz 2017 tarihli sayısındaki Correspondence bölümünde yayımlanan kısa bir yazı, bize Talairach’ın yalnızca beynin haritasının çıkarılması konusunda değil başka haritalarda da usta olduğunu ortaya koydu . Pierre Bourdillon, Marc Leveque ve Carolina Apra, St. Anne Hastanesi arşivlerini tarayarak Talairach tarafından çizilen Paris katakomblarının yani yer altı mezarlarının haritasını açığa çıkardılar. 2. Dünya Savaşı yıllarında çizilen bu haritanın Paris’in Nazilerden kurtuluşunda direniş hareketi açısından önemli bir rol oynadığı bilinmektedir.

1911 yılında doğan Jean Talairach 1937 yılında St. Anne Hastanesinde çalışmaya başlar. 1938 yılında Talairach ve meslektaşı Rene Suttel bu tarihi binanın gizli kapılarından birinin kilidini açar. Bu kapı Paris’in katakomblarına açılmaktadır. Sen Nehri’nin güneyinde yer alan bu yeraltı labirentleri birbiri ile bağlantılı galerilerden oluşmaktadır. Paris şehrinin altı 18. yüzyıldan kalma bu ağ ile kaplıdır. Talairach haritayı çizerken, yazıtlar, kafatası grupları, kapılar gibi ayırt edilebilecek referans noktaları kullanmıştır. Bu referans noktaları arasındaki uzaklık ve açıları ölçerek katakombların haritasını çizmeyi başarmıştır. Aynı yöntemi insan beynine de uygulayan Talairach, beynin üç boyutlu koordinatlarını da başarılı bir şekilde çıkarmıştır. 1943 yılında haritayı Fransız direnişçilerine ulaştırarak, Paris’in Nazilerden kurtuluşunu sağlayan Fransa Savaşı’nı (19-23 Ağustos 1944) kazanmalarına büyük katkıda bulunmuştur. Yer altı tünellerinin haritası ve kullanılması Nazi SS üssüne, yerin altından ulaşılmasını ve savaşın gerçekten de yerin altından koordine edilmesini sağlamıştır. Talairach’ın çok yönlülüğü ve bilimsel bakışı onu kendi araştırma alanındaki efsaneler arasına sokmuştur.