Patronun davranışları taciz boyutundaysa haklı fesih nedenidir

SORU: Eylül 2003 yılında işe başladım ve halen aynı şirkette çalışıyorum. Maaşımı ve patronun davranışlarını beğenmiyorum. Hatta rahatsız edici. Tazminatımı alıp ayrılabilir miyim acaba? Teşekkür ederim.

CEVAP: İş Kanunu’nun 24. maddesi, işçi açısından iş sözleşmesinin haklı nedenle derhal feshini gerektiren düzenlemeleri hüküm altına almıştır. Buna göre,
I. Sağlık sebepleri:
a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa.
b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa.
II. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:
a) İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa.
b) İşveren işçinin veya aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa.
c) İşveren işçiye veya aile üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler, yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnat veya ithamlarda bulunursa.
d) İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa.
e) İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse,
f) Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma şartları uygulanmazsa.
III. Zorlayıcı sebepler:
İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa.”

Ancak, bu düzenlemeler sınırlı değildir. Mahkeme kararları ile dokrtin görüşleri ile işçi açısından iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesine neden olabilecek olaylar, durumlar da olabilmektedir. Örneğin, kanun sadece işçinin ücretinin ödenmemesinden bahsetmesine rağmen, işçinin fazla çalışma ücretinin ödenmemesi, sigorta primlerinin yatırılmaması, yıllık ücretli izninin kullandırılmaması da işçi açısından haklı nedenle fesih sebebi olmaktadır.Yine, İş Kanunu’nda yer almasa da işyerinde mobbinge maruz kalmak da işçi açısından haklı nedenle fesih nedeni sayılmış ve daha sonra Borçlar Kanunu’nda psikolojik taciz ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır.

Ancak, sorunuzda belirttiğiniz sadece ücretin beğenilmemesi işçi açısından haklı nedenle fesih sebebi değildir. Bu açıdan örneğin, ücretiniz az geliyorsa ve iş sözleşmenizde de belirli zamanlarda düzenli arttırım yapılması kararlaştırıldığı halde bu işveren tarafından yapılmıyorsa bu durumda ancak haklı fesih sebebin varlığı olabilir. Ya da işverenin davranışlarını beğenmemek, rahatsız edici bulmak da işçi açısından haklı fesih nedeni değildir. Ancak, bu davranışlar size yönelik olarak taciz, psikolojik taciz (mobbing) boyutunda ise haklı fesih nedeni olabilir. Dolayısıyla, çalışma ortamınızı daha dateylı anlatır, işyerinizde yaşadığınız sorunlar ile ilgili daha detaylı yazarsanız, daha net bilgi verebilirim.