Annenizi hastaneye götürmeniz haklı bir nedene dayanan devamsızlıktır

SORU: İyi günler. Ben 5 yıldır aynı fabrikada işçi olarak çalışıyorum. Geçtiğimiz ay içinde annemin rahatsızlığı nedeniyle hastaneye gitmek zorunda kaldığımız için işe gidememiştim. Bu ay da bir gün yine işe gidemedim ve beni işten çıkardılar. Ben eğer üç gün işe gitmezsen çıkartılırsın diye biliyordum. Bu durumda benim tazminatım yanar mı? Alabilme hakkım var mı?

CEVAP: İş Kanunu’nun 25. maddesi “İşverenin haklı nedenle derhal fesih hakkı” başlığı altında, işverenin iş sözleşmesini kıdem ve ihbar tazminatı ödemeksizin feshedebileceği halleri düzenlemektedir. Bu maddenin ‘Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri’ başlıklı fıkrasında da bu durumlar belirtilmiştir. Devamsızlık bu hallerden biridir. Kanunun II (g) bendinin düzenlemesine göre, 
“İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki iş günü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç iş günü işine devam etmemesi” halleri işverene haklı nedenle derhal fesih hakkı vermektedir. 
Ancak, işçinin işe devamsızlığı, her durumda işverene haklı fesih imkanı vermez. Devamsızlığın haklı bir nedene dayanması halinde, işverenin derhal ve haklı nedenle fesih imkanı bulunmamaktadır. (Yargıtay 9.HD, 09.05.2008 tarih, 2007/16956 E, 2008/11983 K). İşçinin hastalığı, aile fertlerinden birinin ya da yakınlarının ölümü veya hastalığı, işçinin tanıklık ve bilirkişilik yapması gibi haller, işe devamsızlığı haklı kılan nedenlerdir. Dolayısıyla eğer, annenizi hastaneye götürdüğünüze dair belgeleri işverene verdiyseniz, bu durumda devamsızlığın haklı nedene dayandığı kabul edilir.  Mazeretin ispatı noktasında, sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadığı sürece özel sağlık kuruluşlarından alınan raporlar  da geçerlidir. 

Devamsızlık süresi, ardı ardına iki iş günü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü ya da bir ayda üç iş günü olmadıkça, işverenin haklı fesih imkanı yoktur. Belirtilen iş günlerinde hiç çalışmamış olunması gerekir. Devamsızlık saatlerinin toplanması suretiyle belli bir gün sayısına ulaşılmasıyla işverenin haklı fesih imkanı doğmaz.

Maddede geçen “bir ay” ifadesi ise, takvim ayını değil ilk devamsızlıktan sonra geçecek olan bir ayı ifade eder. İlk devamsızlığın yapıldığı gün ayın kaçıncı günüyse takip eden ayın aynı günü bir aylık süre sona erer. Son ayda ilk devamsızlığın gerçekleştiği günün bulunmaması halinde son ayın son günü bir aylık süre dolmuş olur. Sonraki devamsızlıklar ise takip eden aylık dönemler içinde değerlendirilir. 

Dolayısıyla, sizin durumunuzda annenizi hastaneye götürmeniz zaten haklı bir nedene dayanan devamsızlık olduğu için, bundan sonra yapmış olduğunuz devamsızlık da toplanarak iş sözleşmenizin tazminatsız olarak feshedilmesi kanuna aykırıdır. Ayrıca, Yargıtay, uzun bir süre çalışan bir işçinin, işçilik alacaklarını bir kenara iterek işe gelmemesini, hayatın olağan akışına aykırı kabul etmekte ve devamsızlığın ardındaki nedenleri de araştırılması gerektiği şeklinde kararlar vermektedir. Sonuç olarak, bu durumda iş sözleşmenizin haksız gerekçe ile feshedildiğini belirterek, tazminat ve diğer yasal alacaklarınız için iş mahkemesinde dava açabilirsiniz.