Kıdem tazminatında taksit

SORU: İyi günler, ben çalıştığım işyerinden işveren ile anlaşarak işten ayrıldım. İşveren kıdem tazminatımı altı taksitte ödeyecekti. İlk iki taksitini ödedi ama kalan taksitleri mali durumunun kötü olduğunu beyan ederek ödemiyor. Aramama rağmen telefonlarıma da cevap vermiyorlar. Bu durumda ben kalan tazminatım için dava açabilir miyim? 

CEVAP: Kıdem tazminatı ile ilgili düzenlemeler, eski 1475 sayılı İş Kanunu’nun halen yürürlükte olan tek maddesi olan 14. maddesine göre düzenlenmektedir. 4857 sayılı İş Kanunu’nda kıdem tazminatı ile ilgili bir düzenleme bulunmamaktadır. Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin feshedilmesi /sona ermesi ile doğan bir işçi alacağıdır. Ancak, bu hakkın doğabilmesi için, iş sözleşmesinin kıdem tazminatını hak edecek şekilde sona erdirilmesi gerekir. Sizin olayınızda zaten işveren kıdem tazminatını ödemeyi kabul ettiği ve bir kısım tazminatınızı ödediği için açacağınız bir alacak davasında mahkeme, ayrıca, iş sözleşmesinin sona erme koşullarının neler olduğunu araştırma gibi bir işlem yapmamalıdır.

Genel kural olarak kıdem tazminatı, kıdem tazminatına hak kazanıldığı tarihte yani iş sözleşmesi sona erdiği tarihte ödenmelidir. Kıdem tazminatı, hak kazanıldığı anda muaccel hale gelmiş sayılır. Kıdem tazminatı açısından bir diğer işçi açısından önemli olan kural düzenleme, kıdem tazminatının peşin olarak ödenmesi gerektiğidir. Kıdem tazminatının zamanında ödenmemesi halinde, bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faiziyle birlikte ödenmesi gerekir. Bu durumda da faiz başlangıcı, iş sözleşmesinin feshedildiği tarihtir. Kıdem tazminatının taksitler halinde ödenmesine dair Kanun’da herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Kıdem tazminatının taksitler halinde ödenmesi ancak işçinin onayı ile mümkündür.

Taksitlerin zamanında ödenmesi durumunda ayrıca faize hak kazanılamaz. Taksitler gününde ödenmez ise, bu durumda işçi taksitle ödeme anlaşmasına bağlı kabul edilmemektedir. İşçi yararına yorum ilkesi gereği, işçinin işverenle anlaşmaya vardığı varsayımı ile taksitle ödemeyi kabul ettiği varsayılır. Bu durumda işçi, kıdem tazminatının tamamı için fesih tarihinden itibaren faize hak kazanacaktır. 

İşçinin, taksitler halinde ödenen kıdem tazminatı için geçmiş günler faizi isteyebilmesi, ancak ödemelerin çekince kaydı konularak alınmış olması durumunda geçerlidir. Yargıtay 9. HD. E.1988/552,K. 1988/2731,T.8.3.1988 sayılı kararında, kıdem tazminatının taksitle ödenmesi halinde çekince kaydıyla alınan kısımlar için iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren faiz istenebileceğini hükme bağlamıştır. 

Kalan ve ödenmeyen alacaklarınız için iş mahkemesinde alacak davası açabileceğiniz gibi, tarafların kabul etmiş olduğu bir borç olması ve daha hızlı sonuç alabilmeniz açısından icra müdürlüğünden icra takibi de yapabilmeniz mümkündür.