Sanal ama gerçek!

En son Hindistan ile birlikte dünyada 30 ülke, blockchain teknolojisine sahip sanal paraların dolaşımını onaylamış durumda. Önünde durulması zor bir süreç… Muhtemelen birkaç yıla kalmaz,dünyanın yarısından fazlasında bu sanal paralar ekonomik işlemlerin önemli kısmını kapsayacak. 

Geçtiğimiz hafta IMF Başkanı Christine Lagarde sanal paralar konusunda “ciddileşmek” gerektiğini söyledi.Lagarde, yakın gelecekte belki IMF’nin de bir araç olarak bu paralara yönelebileceğinin sinyalini verdi.

Sanal para daha çok Bitcoin adıyla ünlendi. Bitcoin’in son fiyatı 5.600 doları aşmış durumda. Bu da bu para biriminin arkasındaki desteğin kuvvetini gösteriyor. Para da mal gibi, onu elde etmek isteyen arttıkça değişim değeri (fiyatı) yükseliyor. Bitcoin’in mevcut piyasa değeri 94 milyar dolar düzeyinde. Türkiye ekonomisinin yarattığı milli gelirin 800 milyar dolar olduğunu düşündüğümüzde, Bitcoin’in toplam değeri şimdiden Türkiye ekonomisinin yüzde onbirini geçmiş durumda. Bitcoin yalnız değil. Ethereum ve Ripple da sıçrama yapan sanal şifreli para birimleri arasında. Arasında diyorum çünkü yüzlerce yenisi de yolda!

***

Sanal şifre (blockchain) teknolojisine sahip paraların sahip olduğu teknoloji aslında bizim çevrimiçi (sanal) dünyadaki adımlarımızın bir gölgesi gibi. Çevrimiçi dünyada yaptığımız işlemlerin birer izdüşümü bu teknoloji ile kayda alınıyor. 

Sanal paraları bu kadar “kullanışlı” hale getiren iki temel neden var: İlk olarak, çevrimdışı hayattaki (gerçek yaşam) ekonomik işlemler yerine hızla çevrimiçi (sanal) alandaki işlemler geçiyor. Alışverişlerimiz giderek İnternet tabanlı pazarlara kayarken, ödeme biçimlerimiz de banknot ve bozukluk yerine vadesiz mevduata kayıyor. Vadesiz mevduatları banka kartlarıyla ya da cep bankacılığıyla kullanmak mümkün. Sanal paralar çevrimiçi işlemleri kolaylaştırıyor. Gidip bankadan ya da bir arkadaştan borç alıp bunu tekrar başka bir bankaya yatırmaktansa bu işlemi çevrimiçi gerçekleştirmek acıyı hafifletebilir!

Bu sanal paranın hızlı yayılmasının ilk sebebi. Ancak, meselenin ikinci yüzü daha çok bu parayı yatırım aracı olarak kullanan veya satışı bu paralar üzerinden gerçekleştirmeyi tercih edenler ile ilgili. Özelikle, en son Panama kökenli kara para aklama bankalarının deşifre olmasıyla birlikte, dünyadaki kara para stokunun akacağı mecra azaldı.İmdada sanal para yetişti! Çevrimiçi alanda gölge işlem kaydı özelliği gösteren sanal para, kara para kalpazanlarının birkaç küçük manevra ile kolayca izlerini kaybettirebilecekleri olanaklar sunuyor!

***

Görünen o ki, henüz kamuoyunda gereken ciddiyetle yaklaşılmamış olsa dahi, hızla genişleyen ölçüde sanal para ekonomik yaşam giriyor. Gücü basitliğinde yatıyor. Önünde durmak güç... Öyle bir istek olup olmadığı da tartışmalı. Sonuçları açısından da şunu söylemek mümkün ki, sanal para bir yandan ekonomileri daha fazla düzen dışına itecek ve kara para aklamayı kolaylaştıracakken, gerçek yaşamın kalpazanlarını boşa düşürecektir. ABD’nin elinde yeşil mürekkep ve kağıt oldukça sürdürmesi olası gözüken tekelci ekonomik gücünü, sanal alem korsanları ile paylaşması da kaçınılmaz!