Teknolojik asimetri

Elon Musk’ın Spacex’i salı gecesi Tesla marka otomobilini Mars yörüngesine gönderdi. Teknolojinin eriştiği seviyeyi düşününce gerçekten insanlık için büyük adım. Geçtiğimiz yıl içerisinde Boston Dynamics firması 6 savaşçı robot üretti. Orada da sensör teknolojisinin en ileri uygulamaları bulunuyor.

Biri uzay diğeri savunma alanındaki iki gelişme de gelişkin teknolojik düzeye işaret ederken, amaçları açısından tam anlamıyla asimetri yaratıyor. Spacex üzerinden Elon Musk’ın Mars üzerinde bir insan kolonisi ve sonrasında doğal yaşam formu oluşturma amacı bulunuyor. Bunun için her seferinde parçalanan fırlatma sistemlerini farklılaştırarak, atmosfer sınırında uzay aracını bırakıp yeryüzüne parçalanmadan inen sistemler geliştirmeyi başarmış oldu. Böylelikle bir süre sonra uzaya defalarca ulaşım sağlayabilen araçlar kullanılabilecek. İlk başta yapay bir sera içerisinde geliştirilecek atmosfer daha sonra dünyadaki gibi doğal bir forma kavuşacak ve Mars doğal yaşam alanına dönüşecek. En azından hedef bu. Yine geçtiğimiz yıl laboratuvar ortamında yapay embriyo üretiminin başarılmış olması da bilim kurgu kitaplarından aşina olduğumuz “insan tarlaları”nı da olasılık içine alıyor. Bu gelişmeler insanlığın uzaya ilişkin hedeflerine yaklaştığını gösteriyor.

Neticede elbette Elon Musk’ın nihai amacı insanlığı değil kendini ticari olarak kurtarmak ama yine de gelişimine aracı olduğu teknoloji herkes için önemli.

Boston Dynamics’in geliştirdiği teknoloji savaş ekonomisini geliştirmek üzere tasarlanıyor. Bu robotlar sayesinde(!) binlerce insan kolaylıkla öldürülebiliyor! Halihazırda nükleer silahların toplamı dünyayı 13 kez yok edecek güce erişmiş durumda!

***

Teknoloji gelişiyor. Ama onu sınıfsal ve toplumsal temellerinden soyut olarak değerlendirdiğimizde birbiriyle karşılaştırılamayacak derecede asimetrik sonuçlar ortaya çıkıyor. Bu dün olduğu gibi bugün de böyle. 

***

Bizim teknolojiyle imtihanımız bu iki yaklaşımı da aşan bir nitelikte. Bir yandan ilahiyat fakültelerinde felsefe dersleri seçmeli hale getirilerek teoloji totolojiye indirgenirken, bir yanda da devlet televizyonundaki bilim -belki de film- yarışmasında “organik hoşaf” en bilimsel etkinlik olarak seçiliyor. Hem evrim teorisi müfredattan çıkartılıyor hem de tarihsel olarak en yoğun PET cihazı siparişleri veriliyor. PET tarama cihazları ‘yaratılışçılık’ mitini tamamen boşa düşüren ‘antimadde’ teknolojisine dayanıyor. Eski ulaştırma bakanı -şimdiki başbakan- bilişim teknolojisinin hikmetinden sual olamayacağını, kullanıp fazla kafayı takmamak gerektiği, fazla kafa takılırsa ‘sıyrılacağını’ haber verirken, yeni ulaştırma bakanı da konuşması sırasında tanıtımı yapılan robota çıkışabiliyor.

***

Ekonomik alanda önce Bitcoin ile başlayan ve şimdi alt coinlere doğru genişleyen yatırım çılgınlığı, okul çağındaki çocukların bile ilgi ve uğraş alanına girdi. Bir anda mantar gibi “coin uzmanları” türedi. Coin’lerin ardındaki Block-chain teknolojisi gerçekten devrimsel nitelikte bir dönüşüm. Ama onun özünü anlamadan sadece onunla yapılabilecek ticarete odaklanmak da teknolojik asimetriye verilebilecek bir örnek.

***

Neticede muazzam bir teknolojik değişim sürecine tanıklık ediyoruz. Bu süreç -doğal olarak- ülkeler ve insanlar arasındaki asimetriyi de artırıyor. Ekonomik çıkarlar teknolojik gelişimin kendisine hakim oldukça da bu asimetrik gelişim sürecek.