13 Mart 2018 00:15

Bir edebiyat eseri nasıl değerlendirilir?

Fotoğraf: Envato

Paylaş

Ahmet Say

Tüm yazıları

Bir yazarın kendi kitaplarıyla övünmesi ne denli yersiz ya da en azından yakışıksızsa, “Değerlendirme okurundur” sözü de bütünüyle doğru değildir. Özetle söylersek, bir edebiyat eserinin değerini ortaya koyan iki temel ölçüt vardır: Birincisi, yetkin edebiyat eleştirmenlerinin, o eserin neden “değerli” olduğunu açıklayan yazılar yazarak kamuoyunu bilgilendirmesidir; ikincisi ise söz konusu kitabın birkaç kuşağı kapsayacak uzunca bir zaman dilimi içinde sürekli olarak yeni basımlarının yapılmasıdır. Böylece o eser, artık ülke edebiyatının malı olmuş demektir.
Bugünlerde Kor Kitap tarafından “yeni basımı” yapılan Kocakurt adlı romanım üzerine eğer bir değerlendirme yapılacaksa bu kitabın 1976 yılındaki ilk baskısı üzerine, edebiyatımızın gelmiş geçmiş en dikkate değer eleştirmenlerinden Fethi Naci’nin (1927-2008) yanı sıra, yine çok değerli bir şairimiz ve eleştirmenimiz olan Cemal Süreya’nın (1931-1990) değerlendirmelerine göz atmak yerinde olacaktır:

“Ahmet Say’ın ustalığı, Türkiye’nin ekonomik-toplumsal yapısı hakkındaki bilgisini bilgiçliğe kaçmadan vermesinde. Bunu yaparken mizah yeteneğini de ortaya koymuş oluyor. Nice önemli doğruları kısa bir cümle içinde verebiliyor; gereksiz açıklamalara girmiyor, okurunun anlayışına güveniyor.” Fethi Naci (1976)

“Ahmet Say’ın yenilerde yayımlanan ilk romanı Kocakurt’la ayrı bir ilgi uyandıracağı kanısındayım. 1950 kuşağı, 1960 kuşağı öykücülerinde pek rastlanmayan bir humor’la, eğleniyle dolup taşan bir anlatımı var Ahmet Say’ın. Argoyu da çok güzel kullanıyor, öyle 20-30 sözcüğün içine sıkışıp kalmıyor; şiirsel bir gerilim, içeriğe uygun bir anlatım kıvamı tutturuyor. Bu niteliğiyle Kocakurt’u bir solukta okuyup bitiriveriyorsunuz. Üstelik Ahmet Say’ın romanının gerisinde Türkiye’ye özgü bir tarihsel şema da var. Ahmet Say bir yerde bir Brecht esprisiyle yaklaşıyor insanlara. Kocakurt’un serüveniyle Türkiye’nin son çeyrek yüzyılda uğradığı tarihsel değişmeler arasında bağlar kuruyor.” Cemal Süreya (1976)

YAZARIN DİĞER YAZILARI