Erken seçimle istikrar arayışı

İstikrar… Her seçim döneminde AKP’nin oy isterken üstüne basa basa vurguladığı başlıca vaat oldu bugüne değin. Yarına dönük umuttan ziyade korku barındıran, geleceğe kaygıyla bakan bir toplumda öyle ya da böyle karşılık buldu bu söylem. 

Beterin beteri vardır derler ya. Unutmana fırsat vermez bu topraklar. İyisini gösteremezsen kötüsüyle korkutmak o yüzden prim yapar her daim.
Sermayenin de en fazla hassasiyet gösterdiği konuların başında gelir istikrar. Önemlidir, zira uzun vadeli yatırım puslu havada yapılmaz. Önünü göremediği ortamda sermaye ya direksiyonu başka coğrafyaya çevirir ya da kısa vadeli hedefler koyar önüne. Tedirgin bir misafir misali. Uzun oturmaz. Kapıya yakın yerde durur. Panik anında kolay çıkmak için.

Çarşamba günü Erdoğan’ın yaptığı erken seçim açıklaması piyasaları coşturdu. Dolar 4 seviyesine, Euro 5’in altına kadar geriledi. BIST 100 endeksi yüzde 3’ün üzerinde prim yaptı. Gösterge faiz yüzde 14’e düştü. Piyasanın erken seçim haberine dönük aşırı olumlu reaksiyonuna dair açıklama belirsizliğin azaldığı yönündeydi. 

Açıklama ilginç. Zira üç gün öncesine değin ortada bir seçim meselesi yoktu. Erdoğan o tartışmaya on gün kadar önce noktayı koymuş, kapatın bu konuyu daha da ağzınıza almayın ekonomiye zarar veriyorsunuz demişti. Sonrasında Bahçeli çıktı, bombayı patlattı. Dolar fırladı, gündem hareketlendi. Bahçeli’nin çıkışıyla ilk planda fırlayan dolar ilerleyen saatlerde iktidar cephesinden gelen açıklamalarla başlangıç seviyesine geriledi. Erdoğan’ın baskın seçim açıklamasıyla ise yüzde 2 kadar değer kaybetti. Dışarıdan önemli miktarda sermaye girişi olduğu, son haftalarda net çıkış yaşanan  tahvil ve hisse senedi cephesinde yeniden pozisyon alındığı görülüyor. Açıklamanın piyasa tarafından olumlu fiyatlanması halkın baskın seçime ikna edilebilmesi açısından önemliydi. Öyle de oldu. Bu konuda iktidarın risk alıp, piyasa reaksiyonunu izlemeye koyulduğunu düşünmek saflık olur.  

Bu arada kısa süre önce Gezici tarafından yapılan kamuoyu araştırmasında halkın yüzde 77 gibi önemli bir bölümünün seçimlerin zamanında yapılması gerektiğini düşündüğünü de hatırlatalım. Kararı “toplumdaki erken seçim beklentisi”ne bağlamaya dönük açıklamaların yegane dayanağı piyasaların verdiği olumlu cevap.  

Belirsizliğin azaldığı, öngörülebilirliğin arttığı söylemine gelince… Bundan büyük belirsizlik olur mu bir ülkede. Hükümet seçim tarihini neredeyse bir buçuk yıl öne çekmiş, hem de daha kısa bir süre önce devletin en tepesi tarafından söylentiler kesin bir dille yalanlanmasına rağmen.  

İktidar cephesinde böylesine keskin dönüşler alışılmadık bir durum değil. Son günlerde faiz tartışmasına dair de benzer bir manevra sinyalleri geliyor. Hatırlanacağı gibi, Erdoğan’ın faiz konusunda önce Mehmet Şimşek’i sonrasında da Merkez Bankası’nı hedef aldığı üst üste salvoların hemen ardından TL sert bir değer kaybına uğramış, dolar 4.20 seviyelerine kadar tırmanmıştı. Bu sert hareketin hemen ardından iktidar cephesinde ton yumuşamış, farklı isimler tarafından merkez bankasının araç serbestliği vurgulanmıştı. Erken seçim kararının açıklandığı saatlerde merkez bankasının yeni bir faiz artırımına gidebileceği konuşulmaktaydı. 

Son yazımda ekonomi cephesindeki gelişmelerin erken seçim olasılığını güçlendirdiğini yazmıştım. Görünen o ki, anketler henüz istenen seviyede bir destek göstermemesine rağmen Erdoğan daha fazla risk almak istemiyor. Zira zaman aleyhine işliyor.