ABD emperyalizmiyle hesaplaşma

Bir kitabın varlığı ne zaman başlar? 

Yazar yazıp bitirdiğinde mi, okur okuduğunda mı?

Yeni kitabımı kamuoyuna sunduktan sonra aklımdan bu soru geçti. Adı “Murder Incorporated: Dreaming of Empire. Book One/Cinayet Şirketi:Emperyalizm Rüyası. 1. Cilt”  Kitabı Stephen Vittoria ile beraber yazdık. San Fransisco’daki Prison Radio Projesi tarafından yayımlandı. Aslında kitabım yerine kitabımız demem gerekli; gerçekten de bu eser ana düşüncesi antiemperyalizm olan iki kafanın, iki çift gözün ve iki ruhun eseri.   

Vittoria, yıllardan beri ABD’nin bazı olağanüstü düşünürleri üzerine film hazırlamaya çalışan iyi bir yapımcı ve belgeselci. Olağanüstü düşünürler arasında zeki bir yazar, oyuncu ve politikacı olan Gore Vidal (1925-2012) ve çok başarılı Afro-Amerikan komedyen ve politik eylemci Dick Gregory de (1932–2017)  yer almaktaydı. Ne yazık ki film projesinden bir sonuç çıkmadı. Stephen de bu kişilerin sözlerinin kitap formunda yaşam bulup bulmayacağını düşünmeye başladı. 

Güçlerimizi birleştirip ortak bir kitap yazma önerisiyle geldiğinde, proje daha önce yapmadığım bir yapıya sahip olduğundan, başlangıçta tereddüt ettim. Vittoria ile yazacağımız bu kitap zorlu bir çalışmayı gerektiriyordu; araştırma, bol bol okuma, uzun ve derinlikli düşünme, kaynakları yorumlama ve sonunda kazanılan bilgileri tarihi gerçekler olarak yeniden yazma! 

Böyle bir proje, insan tek başına hayata geçirmek istese bile zor, ama birbirinden demir parmaklıklar ve beton duvarlarla ayrılmış, farklı biyografilere sahip iki kişi tarafından yazılmaya kalkılırsa daha da zor. Oldukça riskli olmasına rağmen harikulade bir görev de değil miydi? Neden olmasın? Oldukça zorlu bir projeyi ortak bir başarıya dönüştürmek için neden elimden gelenin fazlasını yapmayayım? Bu nedenle reklam sözü “yap gitsin!”e uygun olarak çalışmayı başlattık. 

Baştan itibaren görev paylaşımı yaptık, birçok metni paralel okuduk, telefonda okuduklarımız üzerine konuştuk ya da mektuplaştık. ABD tarihini birçok açıdan aydınlattık ve şimdiye kadar bilinmeyen acılı gerçekleri ortaya çıkardık. Çalışmamızın merkezinde ABD’li Tarihçi ve İnsan Hakları Savunucusu Howard Zinn’in (1922–2010) en anlamlı eseri olan “Amerika Birleşik Devletleri Halklarının Tarihi” kitabı vardı. Bu kitap elimize birçok bilgi sundu ve çalışmamızı önemli ölçüde etkiledi. 

Ancak biz ABD tarihiyle hesaplaşmayla yetinmek istemedik, ABD emperyalizmiyle ve onun dünyadaki gelişmeler üzerindeki etkisiyle hesaplaşmak arzusundaydık.  Murder Incorporated: Dreaming of Empire/ Cinayet Şirketi: Emperyalizm Rüyası’nın 1. cildinde ABD’nin erken tarihi üzerine bir çalışma yaptık. 

Ancak kısa süre içinde birinci cilt temelinde yazdığımız iki cilt daha yayımlanacak.  Sanıyorum, daha doğrusu sanıyoruz,  Howard Zinn bundan gurur duyardı.