Alacak davası ile haklarınızı talep edebilirsiniz

SORU: İyi günler. Ben özel bir sitede 12 saat üzerinden çalıştırılıyorum ve ayrıca resmi günlerde tatilim de yok. 15 günde bir tatilim var ve bir kadın olarak tek çalışıyorum ve buna rağmen işten çıkarıldım. 2 buçuk yıl gündüz çalıştım ve yaklaşık 3 aydır gece çalışmaktaydım. Benim haklarım nelerdir?

CEVAP: İyi günler. Sorunuzda belirtmiş olduğunuz çalışma koşullarında kanuna aykırı birçok husus bulunuyor maalesef. Sorunuzda belirtmiş olduğunuz sıra ile bu hususları tek tek cevaplamakta yarar var. Öncelikle 12 saat üzerinden çalıştırılmanız ile başlayalım.

İş Kanununun 63. maddesi, çalışma süresi başlığı altında, emredici bir hüküm olarak, çalışma süresini haftada en çok 45 saat olarak belirlemiş ve bu sürenin, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanacağını söylemiştir. Dolayısıyla sizin çalışma sürenizin de haftada çalıştığınız gün sayısına göre tespit edilmesi gerekmektedir. Bu 45 saati aşan çalışma üzerindeki çalışmalar fazla çalışma olmaktadır. Ancak, yine aynı maddenin ikinci fıkrasındaki düzenleme gereğince, işçi günde 11 saatten fazla çalıştırılamaz. Bu şekilde 12 saat çalıştırma kanuna aykırıdır ve fazla çalışma ücretinizde tarafınıza ödenmiyorsa, işçi açısından haklı nedenle derhal fesih sebebi olmaktadır.

Resmi tatillerde çalıştırılış olmanız açısından da, öncelikle resmi tatillerde çalışmaya onay vermiş olmanız gerekir. İşveren, fazla çalışma açısından da resmi tatillerde çalışma açısından da işçinin çalışmak için yazılı bir onayı yoksa zorla çalıştırmaz. Bu açıdan tarafınızdan öncelikle bir onay alınmış olması gerekmektedir. İş Kanunu’nun 47. maddesi,  “Bu kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir” hükmü gereğince, çalışmış olduğunuz resmi tatillerde ücretinizin de tarafınıza zamlı olarak ödenmelidir. İşçinin ücretinin kanunda belirlenen koşullar çerçevesinde ödenmemesi işçi açısından haklı nedenle fesih sebebi olup, kıdem tazminatının tarafına ödenmesi gerekir.

Hafta tatilinizi 15 günde bir kullanıyor olmanız da açıkça kanunun yazılı metnine aykırıdır. İş Kanunu’nun 46. maddesinde, “Bu kanun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63’üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az 24 saat dinlenme (hafta tatili) verilir. Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir” denir. Bu açık hükümden de görüleceği üzere, işçinin hafta tatilinde çalışmaması esastır. İşçi çalışmasa dahi, tatil gününün ücreti kendisine ödenir.

Tüm bu kanuna aykırı şekilde çalışmış olmanız size, kıdem tazminatınızı hak edecek şekilde iş sözleşmenizi feshetme hakkı vermektedir. Sorunuzda işverenin sizi hangi gerekçe ile işten çıkardığını yazmadığınız için maalesef daha detaylı bilgi vermem mümkün olamasa da, bu durumda açacağınız bir alacak davası ile, haklarınızı talep edebilirsiniz. İş mahkemesinde alacak davası açmadan önce, yasal zorunluluk gereği, ara bulucuya başvurmanız gerekmektedir. Ara buluculuk aşamasında anlaşamamanız durumunda iş mahkemesinde yasal alacaklarınız için dava açabilirsiniz.