Uzun süre aynı vardiyada çalışan işçinin vardiyası değiştirilemez

SORU: Merhabalar, ben 3 yıldır bir fabrikada vardiyalı çalışmaktayım. 3 yıldır C vardiyasında vardiya tutuyorum. Ekip arkadaşlarım, amirlerim ve kurulu bir düzenim var. Küçük bir kaza geçirdim ve 8 günlük bir rapor aldım. Sonrasında işyerindeki arkadaşımın bana ulaşmasıyla vardiyamın bölüm şefi tarafından değiştirildiğini öğrendim. İmzalamamız için bir kağıt sunulmuş ve bundan sonra düzenin böyle olması isteniyor. Ben başka vardiyada çalışmak istemiyorum, kurulu bir düzenim var. İşyerindeki düzenim de tamamen değişecek. Ben bu kağıdı imzalamayı ve vardiya değişikliğini kabul etmiyorum. Bunun sonucunda nelerle karşılaşabiliriz? Bölüm içerisinde 4 kişinin karışılıklı olarak vardiyası değişti ve kimse bu durumdan memnun değil.

CEVAP: İşveren, iş sözleşmesinin veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulaması ile oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişiklik yapmak istemesi durumunda bu yapacağı değişikliği, İş Kanunu’nun 22. maddesi gereğince işçinin rızası ile yapılabilmektedir. İşveren yapacağı bu esaslı değişikliği işçiye yazılı olarak bildirmek zorundadır. Kanunun amir hükmü gereği, bu şekle uygun olmayan ve işçi tarafından da altı iş günü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamayacaktır. Dolayısıyla, böyle bir değişikliği kabul etmeme hakkınız bulunmaktadır.

İşçi değişiklik önerisini bu süre içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedeninin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. Eğer iş sözleşmesini feshetmezse işveren, bu durmda sizi eski yerinizde çalıştırmayı devam edeceğini kabul etmiş sayılmaktadır. Ama, eğer, iş sözleşmenizi yukarıda belirtildiği üzere, fesheder ise bu durumda işveren işçiye kıdem tazminatını ödemekle yükümlüdür.

Çalışma koşullarında esaslı değişiklikle de örnek olarak işin yapıldığı yerin, işçinin ücretinin veya çalışma zamanının değişmesi verilebilir. Sizin durumunuzda önemli husus yapılan vardiya değişikliğinin işyeri koşullarında esaslı değişiklik olarak kabul edilip edilmeyeceğidir. Bu durumda ise işyerinizde vardiya saatleri ve çalışanların vardiyalarının değişim dönemleri ile ilgili işyeri uygulaması önem kazanmaktadır.

Yargıtay, vardiya değişikliği yapılmadan işçilerin sürekli ya da uzun bir süre aynı vardiyada çalıştırılmasından sonra, çalışma koşullarında esaslı tarzda bir değişiklik mahiyetinde sadece bir veya birkaç işçi için vardiya değişikliğini çalışma koşullarında esaslı değişiklik olarak kabul etmiştir (Yargıtay 22. HD, 17.09.2013 Tarih, 2012/ 26182 E, 2013/ 19137 K). Dolayısıyla da sizin durumunuzda da bu husus çalışma koşullarında esaslı değişiklik olarak kabul edilir ve yukarıda belirtilen usul doğrultusunda işverenin işlem yapması gerekir. İş sözleşmenizin feshedilmesi durumunda geçerli fesih nedenleri olduğunu belirtmeyen işveren aleyhine işe iade davası açma hakkınız bulunmaktadır.