İstifa eden işçi de yıllık izin ücretini alabilir

SORU: İşten ayrılırsam, yıllık izin ücretimi alabilirmiyim?

CEVAP: Yıllık ücretli izin hakkı, işçinin dinlenme hakkı olarak anayasal bir hak olarak düzenlenmiş ve vazgeçilemeyecek bir haktır. Anayasanın 50. maddesinde “Dinlenmek çalışanların hakkıdır” ve İş Kanunu’nun 53. maddesinin 2. fıkrasında, “Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez” hükmü yer alır. Yıllık ücretli iznin kullandırıldığını işveren ispatlamakla yükümlüdür. Yıllık ücretli izin hakkını kullanabilmesi için işçinin o işyerinde, işe başladığı tarihten itibaren deneme süresi de dahil olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olması gerekmektedir. İş sözleşmesi devam ettiği müddetçe işçinin yıllık ücretli iznini kullanma hakkı, işverenin de işçinin hak kazandığı bu izinleri kullandırma yükümlülüğü devam etmektedir. İşçinin hak kazanıp kullanamadığı izin, aralıksız çalışmakta olduğu işyerindeki 10 yıl öncesine ilişkin bir izin de olsa, bu izin hakkını kullanabilecektir. Ancak, yıllık ücretli izin hakkının ücrete dönüşmesi, iş sözleşmesinin sona ermesi ile olanaklı olabilmektedir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 05.07.2000 gün ve 2000/9-1079-1103 sayılı kararı ile “Yıllık ücretli izin hakkı, hizmet akdinin işçi veya işveren tarafından feshi veya işçinin ölümü ile izin ücretine dönüşmektedir. İşçi hizmet akdi devam ederken kullanamadığı yıllık izinlerinin ücretini dava yolu ile alamaz. Bu durumda alacağın muaccel olmasından söz edilemeyeceğinden, Borçlar Kanunu’nun 128. maddesi uyarınca zaman aşımı süresinin başlamasından da bahsedilemez. Yıllık ücretli izin hakkı ile yıllık ücretli izin alacağı birbirlerinden farklı kavramlardır. Bu hukuksal olguya göre, hizmet akdinin feshi ile doğan yıllık ücretli izin alacağının zaman aşımı süresinin de muaccel olduğu fesih tarihinden başlatılması gerekir” kararı vardır.

Ancak, ücret ve ücret olarak işçiye ödenmesi gereken haklar bakımından iş sözleşmesinin fesih nedeni açısından haklı olup olmadığı tartışılmamaktadır. Bu açıdan işçinin iş sözleşmesi işveren tarafından haklı nedenle feshedilmiş olsa dahi, eğer işçinin ödenmeyen ücret alacakları bulunmakta ise bunlar fesih nedeninden bağımsız işçiye ödenmelidir. Ücret, fazla çalışma ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti gibi, ücret alacakları açısından işçinin alacakları varsa, bunlar fesihle işçiye ödenmelidir. Bu açıdan yıllık ücretli izin alacağı da böyle ele alınmaktadır. Yargıtay 7. Hukuk Dairesi, vermiş olduğu bir kararında, “Sözleşmenin sona erme şeklinin ve haklı nedene dayanıp dayanmadığının önemi bulunmamaktadır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık, işçinin kullandırılmayan izin sürelerine ait ücretlere hak kazanıp kazanmadığı noktasında toplanmaktadır. Somut olayda, davacının iş akdi sona erdiğine, artık kullandırılmayan yıllık izinlerin ücretinin hüküm altına alınması gerekir. Feshin haklı nedenle yapılması bu istemin reddini gerektirmez” demektedir. Dolayısıyla, iş sözleşmesini siz sona erdirseniz veya istifa da etmiş olsanız yıllık ücretli izin alacağı tarafınıza ödenmelidir.