Yine Facebook, yine bir veri skandalı

Birkaç gün önce New York Times, Facebook’un yeni bir veri paylaşım skandalını ortaya çıkarttı[0]. New York Times’ın, Facebook’un kendi belgele-rine ve eski Facebook çalışanlarıyla yaptığı röportajlara dayandırdığı iddialara göre Facebook, kullanıcılara açıkça bildirip onay almadan partnerlik anlaşması yaptığı yüz elliyi aşkın şirkete kullanıcıların çeşitli verilerine erişim hakkı sağladı. Kimi şirketlere verilen erişim yetkileri kullanıcıların özel mesajlarını okuyabilmeyi dahi kapsıyordu. Microsoft, Amazon, Apple, Yahoo, Spotify, Netflix ve daha pek çok teknoloji şirketi bu aşırı geniş yetkilerle donatılmış partnerler arasındaydı.

Haberin yayımlandığı gün Facebook “Yaptım ama bir sor niye yaptım” tadında kısa bir açıklama yayımladı[1]. Açıklamada özetle çeşitli cihaz ve platformlarda erişimi kolaylaştırmak ve sosyal deneyimi iyileştirmek üzere kullanıcıların oturum açmak suretiyle onayı alınarak bu yetkilerin ve-rildiği, söz konusu uygulamaların çoğunun 2014’te sonlandırıldığı ve partnerlerden herhangi birinin bu verileri kötüye kullandığına dair herhangi bir kanıt olmadığı belirtilerek sadece 2014’te sonlandırılan servislere ait arayüzlerin 2017’ye dek açık bırakılması hata olarak kabul ediliyor.

Facebook’un açıklamasında sırtını yaslamaya çalıştığı teknik gereklilikler ilk bakışta makul gibi görünmekle birlikte Facebook gibi veri paylaşım ve satma uygulamaları tartışmalı olan bir şirketten bahsettiğimizi unutmadan biraz daha titizce yaklaşmak gerekiyor. Facebook’un temel iş pratiği kullanıcıların bilgilerini edinmeye ve bunu kâr elde etmek için kullanmaya dönük. Örneğin tüm konum paylaşım özelliklerini kapatsanız bile Facebook “Güvenliğinizi sağlamak amacıyla” kaydettiği IP adresinizi konumunuzu belirlemek için kullanıp ardından bu konumu kullanarak size reklam verilmesine izin veriyor[2]. Ya da sadece iki faktörlü kimlik doğrulama için verdiğiniz telefon numarasını reklam verenler sizi hedeflemek için kullanabiliyor. Facebook’un daha önceki veri skandalları ve bu tip pratikleri de göz önünde bulundurulduğunda kullanıcıları açık ve net bir şekilde bilgilendirmeden, en iyi ihtimalle sisteme Facebook ile giriş yapması onay sayılarak verilerin üçüncü şahıslarla paylaşılması etik açıdan da hukuki açıdan da sıkıntılı. Bu olayın ortaya çıkması nedeniyle hisselerinin değeri yüzde 7 düşen Facebook’a Federal Ticaret Komisyonunun cezai yaptırım uygulaması yüksek bir olasılık. Bize de mümkünse Facebook kullanmamak, değilse de Facebook ile paylaştığımız verilere daha fazla dikkat etmek düşüyor.

[0] https://goo.gl/zQJwWe    

[1] https://goo.gl/zAaTWF

[2] https://goo.gl/h456rh