Dumanla haberleşmek: Kış hastalıkları

Bir karikatürde görmüştüm. Dumanla haberleşme yıllarında ateş başında iş başa düşünce ‘Dumanı okuyabiliyorum ama dumanla yazamıyorum’ diyordu kahramanımız. Son yıllarda hastaların hekimlerle diyaloğu bu minvalde zaman zaman. Sanki hastalık ve tedavi yollarına dair havadan, sudan, internetten, buluttan, iCloud’dan okuyabilen ama reçete yazamayan bir kuşak gelişti. Hastalar hekimden önce tanı koyuyor, kafasında tedaviyi şekillendirip geliyorlar muayeneye. Hekimden dikte edecekleri reçeteyi yazmasını beklemek dışında beklentileri yok kimi zaman. Kış aylarında bu yaklaşım daha da belirginleşiyor. Hastaların ekseriyeti ile diyalog şöyle gelişiyor:

-Geçmiş olsun, ne şikayetiniz var?

-Grip oldum.

-Peki yakınmalarınız ne zaman, nasıl başladı?

-Grip için bir şeyler yazsanız...

Bu noktada iki yol vardır ya hasta yerine ‘ateş dumanı ile’ reçete yazar ya da ısrarcı olur hekim:

-Burun akıntısı oldu mu?

-Eh!

-Boğaz ağrısı?

-Biraz

-Ateş?

-Yok

-Yaygın vücut ağrısı?

Bir sessizlik oluşur, kesin teşhisini kendince koyduğu zannıyla gereksiz bulduğu sorulara cevap vermek istemez hasta. Hekimin ‘Belki de grip değilsinizdir, hastalık seyrine dair detaylı öykü almak istiyorum’ ortamı hafif serinletebilir. Bir gribi tanımayacak kadar cahil miyim ben bakışı bir gözden diğer göze ulaşır, isteksizce devam eder:

-Yok, sadece kırıklık var.

Hekim ardından muayene eder, hastaya grip değil nezle olduğunu söylediğinde “Pek bilmiş doktordan” rahatsızlık zirve yapar. Hele bir de reçetede antibiyotik yoksa varın siz düşünün zihin dünyasını!

Nezle ile grip genellikle birbiri ile karıştırılan iki farklı hastalık. Nezle boğaz ağrısı, burun akıntısı, öksürük, yüz ve alın bölgesinde dolgunluk hissi gibi belirtilerle ortaya çıkmaktadır. Erişkinlerde pek ateş olmaz. Genellikle boğaz ağrısı ile başlayan nezlede 4-5’inci gününde burun akıntısı, burun tıkanıklığı, yüzde dolgunluk hissi ve öksürük de görülür. İlk bir haftanın ardından yakınmalar azalır. Bazı olgularda öksürük, nezle geçtikten sonra birkaç hafta daha devam edebilir.

Grip ise nezleden daha ağır bir tablodur. Gripte 38 derece üzeri ateş birkaç gün devam eder. İlaveten şiddetli halsizlik, kas ağrıları ve baş ağrısı görülür. Daha seyrek olarak kuru öksürük, boğaz ağrısı ile burun şikayetleri de görülebilir. Yani gripte nezleye kıyasla burun akıntısı ve boğaz ağrısının eşlik etmesi nadirdir. Grip şikayetleri ortalama 10-14 gün sürer. Yani nezleye göre daha ciddi ve hastayı sarsan bir hastalıktır. O yüzden grip tablosunda mutlak hekim muayenesi gerekir. Özellikle risk gruplarında zatürreye dahi yol açabilir.

Hasılı halk arasında bazen hekimlere dair söylenen “iki tıktık, bir şıkşık” meselesinin özü böyle.

Sağlıcakla kalın.