04 Mart 2019 19:59

Enflasyonda tanzim etkisi görüldü ama hayat ucuzlamadı

Enflasyonda tanzim etkisi görüldü ama hayat ucuzlamadı

Fotoğraf: Envato

Paylaş

Rakamlar söylese de cep yalan söylemez!

Şubat ayı enflasyon rakamı açıklandı!

Görüldü ki...

Hükümetin seçim öncesi zararına tanzim satışı, enflasyon rakamlarına olumlu yansımış. Yıllık tüketici enflasyonu şubat ayında yüzde 20’nin altına inerek, yüzde 19.67 olmuş.

Tanzim satışları TÜİK’in fiyat sepetinde yer almıyor.

Bu durumda, ‘Nasıl oldu da, tanzim satışları yıllık bazda fiyatları düşüş yönünde etkiledi” sorusu akla gelebilir.

Tek bir sebebi  var.

O da tanzime paralel marketlerin zararına satışlarla fiyatları düşürmesi.

Bu duruma bakarak iki yorum yapılıyor.

Birincisi: “Zincir mağazaların katkısıyla fiyat düşüşü, seçime kadar sorunu erteliyor. Lakin sorunu çözmüyor”

İkincisi ise hükümet cephesinden geliyor: Şubat ayı enflasyon rakamı alınan tedbirlerin etkisini gösteriyor. Enflasyon gerilemeye devam edecek

Bu iki yoruma bakarak hemen belirtelim!

Bazı sorunlar ertelense de, sorunun büyük bir kısmı durduğu yerde duruyor. Yüksek bir enflasyon düşüşü 2019 yılında sadece hayal!

Bu tespitimizin nedenlerine bakalım. 

GEÇİMLİK MALLARDA ENFLASYON 10 PUAN DAHA FAZLA

‘Sorunun büyük bir kısmı durduğu yerde duruyor’ dedik.

Çünkü...

Her ne kadar hükümet fiyat kontrolleri ve tanzim satışları yoluyla fiyatları baskı altında tutmaya, dizginlemeye çalışsa da...

Vatandaşın geçimlik mallarında fiyatlar uçmuş durumda.

TÜİK verilerinde vatandaşın temel tüketim mallarında yıllık fiyat artışları şöyle:

Gıda enflasyonu       yüzde 29.25

Ev  eşyası                   yüzde 27.59

Çeşitli hizmetlerde    yüzde 28.08

Ayrıca, ‘tanzim satışlarıyla sebze fiyatları düştü dense de...

Aslında...

TÜİK istatistiklerine göre, sebze enflasyonu tarihi rekorunu kırdı. Son bir yıllık (Şubat 2018- Şubat 2019) dönemindeki sebze enflasyonu yüzde 95 oldu.

Geçen yıl kilosu 1.5 TL olan kuru soğan şimdi 4.5 lira. Bir yıllık fiyat artışı yüzde 200’ün üzerinde.

Geçen yıl kilosu 2 TL olan pırasa şimdi 5.5 lira. Pırasanın fiyatı bir yılda yüzde 150’nin üzerinde artmış.

Geçen yıl kilosu 2.5 lira olan ıspanağın fiyatı şimdi 6 lira.

Bir yıllık fiyat artışı yüzde 135.

Patates 1.5 liradan 3.5 liraya çıkmış.

Sivri Biber 4.5 liradan 10 TL’ye...

TÜİK verilerine göre aylık olarak en fazla fiyat artışları yine gıdada yaşanmış.

Marul bir ayda yüzde 35, maydanoz yüzde 23, kırmızı lahana yüzde 18, dereotu yüzde 13, pırasa yüzde 9, zeytin fiyatı ise yüzde 3 artmış.

Gıda fiyatları kadar insan yaşamını etkileyen sağlık hizmeti ve ilaç fiyatı da coşmuş. Ana kalemlerde aylık en yüksek artış yüzde 2.5 ile sağlık grubunda. 

Özetle...

Mutfakta yangın var. Eve eşya almak ateş pahası. Sebzede fiyat artışı maaş artışlarını 5’e katlamış. Sağlıkta sakata gelmiş.

Düzelen ne peki?

CUMHURBAŞKANI VE BAKAN HAYAL PAZARLIYOR

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, enflasyonda düşüş sürecinin başladığını savunsa da...

“TÜFE’deki ciddi düşüş, enflasyondaki düşüşün güçlenerek devam edeceğini gösteriyor. Önümüzdeki süreç için enflasyon açısından çok daha iyimseriz” dese de...

Cumhurbaşkanı Erdoğan Rize’de yaptığı konuşmada...

“İnşallah enflasyon tekrar yüzde 6’lara, 7’lere kadar düşecek. Çünkü bize böyle 20, 19, buralarda enflasyon yakışmaz” çıkışı yapsa da... 

İşin aslı enflasyon kalıcı.

Mevsimsellik, sezon sonu gibi etkilerle giyim ve ayakkabı da fiyatlar düşse de ilkbaharla birlikte yükselişe geçecek.

Enerji gibi dışa bağımlı olan, gıda gibi mevsimlerden etkilenen kalemleri dışta bırakan çekirdek enflasyon yüzde 19’larda.

İç talep zayıf. Perakende sektörü küçüldükçe küçülüyor. Satış olmadığı için maliyet artsa da temel mal fiyatlarına zam yapılamıyor.

Üretici fiyat enflasyonu yüzde 30. Bu fiyatlara yansıtılamıyor.

Bu nedenle çekirdek enflasyon geçen sonbahardaki yüzde 24’lük zirve noktasından yüzde 19’a gerilese de... Bu seviyenin altına inmesi mümkün gözükmüyor. Yüzde 18-19’a takılı kaldı.

Hizmet sektöründe de fiyatlar katı.

Geçen yıl ağustos ayında yaşanan kur krizi zirvesinin ardından yapılan faiz artışı...

Vergi indirimleri..

Sektörlere teşvikler...

Fed’in faiz artırımını durdurması...

Kurların 5.30’larda stabil olması...

Ve benzeri etkenler enflasyonun yüzde 25’i aşmasını engellese de yüzde 15’lerin altını göstermiyor.

Yaz aylarında baz etkisiyle (Geçen yıl yazın enflasyon coştuğu, geçen yıl ki zirveye göre rakamlar küçük görüleceği için) düşse de.. Sene sonu sıçrama yapacak.

Hükümetin yaptığı hayal pazarlamak.

YAZARIN DİĞER YAZILARI
Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa