Şampiyon Cezayir, 'La Casa Del Muradiye'ye karşı!

İlk seferinde izin verdik ve 10 yılı harcadılar (1990’lardaki iç savaş dönemi ve Buteflika’nın ’99’da göreve gelmesi)
İkincisinde senaryo belliydi: La Casa Del Muradiye (Muradiye, Cezayir’de başkanlık sarayının adı ve rejim yoluyla ülkenin, halkın soyulmasına vurgu yapılıyor)
Üçüncüsünde ülkeyi bencillikleriyle bir deri bir kemik bıraktılar (Buteflika ve çevresindekilerin kendilerini zenginleştirerek, halkı yoksul bırakması)
Dördüncüsünde bebek öldü ama dava devam ediyor. (Mücadeleye devam!)

Popüler İspanyol Netflix dizisi La Casa De Papel göndermeli bu şarkı, Cezayir’de 4 dönem ve 20 yıl süren Buteflika rejimine karşı mücadelenin marşlarından biri. Marş, ülkenin şarkılarıyla meşhur tribünlerinde doğdu ve futbolun popülaritesiyle Buteflika’nın 5. dönem başkanlık niyetini ortaya koyması sonrası başlayan 22 Şubat protestolarının önemli kültürel öğelerinden biri haline geldi. Ülkenin en önemli kulüplerinden U.S.M.A’nın taraftar organizasyonu Ouled el Bahdja tarafından eylemlerin 1 yıl öncesinde yazılan marşın Youtube’da milyonlarca kez görüntülenmiş pek çok versiyonu bulunuyor. (1)

Cezayir’de futbol ve politika, futbol ve direniş hep birlikte anıldı. Bağımsızlık mücadelesinin sürdüğü dönemde Ulusal Kurtuluş Cephesi, aynı zamanda bir milli takım kurmuş ve Fransa başta olmak üzere başka ülkelerde forma giyen Cezayirlileri ana vatanları için ter dökmeye çağırmıştı. Bu çağrı güçlü bir karşılık bulmuş, Raşid Meklufi, Mustafa Zituni gibi Fransa milli takımı oyuncuları “Fransa ile kariyer”i değil “Bağımsızlık mücadelesinin neferi” olmayı seçmişti. Cezayir’in Ulusal Kurtuluş Cephesi milli takımı 1962’de kazanılan bağımsızlığa kadar çok sayıda uluslararası maça çıkarak mücadelenin sesinin duyulmasında önemli bir rol üstlendi. 1962 sonrası spor dahil olmak üzere çok sayıda kurumunu SSCB ile yakın temas halinde oluşturan Cezayir, bunu kendi geleneği temelinde Fransa, İtalya, İspanya, Portekiz gibi ekollerle harmanladı ve 1982 Dünya Kupası’nda tüm dünyanın hayran kaldığı milli takımı yarattı. Reba Macir’in (Rabah Madjer) öncülüğündeki takım, 1990’da Afrika Kupası’nı da kazandı. (2)

Cezayir’de futbol, toplumsal yapının önemli bir unsuru olarak her zaman önemini korusa da politik atmosfer ’90’lar yaklaştıkça daha gergin bir hal almaya başladı ve futbolun üstlendiği işlev de buna uygun olarak değişti. Son 20 yılda bu kez Buteflika rejimi altında ülkenin yoksulluk, işsizlik, geleceksizlik üçgeninde bırakılan gençliği için futbol tribünleri seslerini duyurabildikleri en geniş, en özgür alan oldu.

Ülkede İtalyan tribünlerinden ilham alan Ultras geleneği yaygın ve güçlü. Geleneğin özüne bağlı olarak ve siyasi durumun da etkisiyle tribünler tıpkı Mısır’daki gibi ciddi bir muhalif özne haline gelmiş durumda.

Buteflika’nın 2 Nisan’daki istifası sonrası rejimi ayakta tutmak için çabalayan ordu, Mısır’da düzenlenen 2019 Afrika Kupası’nı ülkedeki atmosferi değiştirmek adına önemli bir araç olarak gördü. Nitekim Teknik Direktör Cemal Belmadi’nin takıma kimliğini yeniden kazandıran liderliğiyle Cezayir, 1990’da kendi evinde düzenlenen turnuvadan sonraki ilk şampiyonluğunu kazanmayı başardı. Ancak turnuva boyunca görüldü ki milli takımın başarısı halkı “uyutmak” için yeterli değil. Çok sayıda Cezayirli, 12 ve 19 Temmuz’daki Cuma protestolarında ülke milli takımının formasıyla sokaklara çıkarak “Buteflika rejiminin kalıntılarının defolması” talebini yineledi. Ordunun 6 askeri uçakla 600 taraftarı final maçına götürmesi de başarısız bir imaj çalışması olmaktan öteye gitmedi. Cezayirlilerin “Hogra” dedikleri, rejimin halkı aşağılayan zorbalığına karşı mücadelesi egemenlerin umut ettiği üzere futbolla unutulmuyor daha da güçleniyor ve yayılıyor.

1) Ayrıntılar için Youcef Oussama Bounab’ın Inside Over’da yazdığı “Football at the heart of Algerian protests, again” makalesine bakılabilir

2) Cezayir futbolunun Ulusal Kurtuluş Cephesi milli takımından 1982 Dünya Kupası’na uzanan hikayesine “1982 İspanya: Cezayir’in onuru, futbolun utancı” yazısında değinmiştim