İkinci el dijital oyunlar

Fransa’da Federal Tüketici Birliği’nin (UFC) 2014’te Steam’e açtığı dava önceki gün karara bağlandı ve mahkeme Steam kullanıcılarının satın aldıkları oyunları başkalarına satabileceğine hükmetti. Mahkemenin kararına itiraz yolu açık olduğundan süreç henüz tamamlanmasa da bu oldukça önemli bir karar.

Oyunların fiziki disklerde satıldığı dönemde satın aldığımız bir oyunu bir başkasına ödünç vermek, kiralamak ve satmak mümkündü. Oyunların dağıtımının ana şeklinin dijital kopyalara geçmesi ve bunu yaparken de “korsanlığı” önlemek adına çeşitli Sayısal Hak Yönetimi (DRM) sistemlerini entegre etmesi bu durumu kökünden değiştirdi. Fiziki disk olarak satılan pek çok oyun da çeşitli sebeplerle bu sistemlere entegre olmuş durumda. Fallout 4’ün disk sürümünü satın aldığınızda size oyunun yüzde 20’sini içeren bir disk veriliyor. Geri kalan yüzde 80 ise kurulum sırasında indiriliyor ve “korsanlığı” önlemek adına DRM kullanılıyor.

Bu sistemde oyuncular -fiziki kopya edinseler dahi- satın aldıkları ancak hediye edemedikleri, kiralayamadıkları, yeniden satamadıkları yani özünde kendilerine ait olmayan oyunlara sahip(!) oluyor. Üstelik oyunların satın alındığı firma kapansa ya da hizmeti durdursa DRM sunucularına ulaşılamayacağından sahip olduğunuz oyunları tekrar çalışır kılmanın da yasal bir yolu yok. Birkaç ay önce Microsoft’un e-kitap mağazasını kapatması ile mağazanın kullanıcıları da yıllardır biriktirdikleri e-kitaplarından oldular. Ücret ödenen e-kitaplar için Microsoft geri ödeme yapsa da bu ne ücretsiz alınan e-kitapları ne artık satışı olmayan kitapları ne de e-kitaplar üzerine alınmış notların bir çırpıda ortadan kalkmasını telafi edebiliyor. Böyle bir olayın dijital oyun mağazalarının başına da gelmesi olasılık dışı değil.

Steam, oyunların dijital kopyalarını satan mağazaların en büyüğü. Eğer itiraz süreci mahkemenin kararının onaylanması ile sonuçlanırsa bu ne sadece Steam’i ne de sadece Fransa’yı etkileyecektir. Başta AB ülkeleri olmak üzere benzer davaların çeşitli ülkelerde çeşitli dijital mağazalara açılacağı neredeyse kesin. UFC de benzer davaları başka platformlar ve başka ürünler için açacağını belirtiyor. Bu, şirketlerin dijitale geçişte çeşitli el çabukluğu numaraları ve DRM aracılığıyla ortadan kaldırdıkları hakların yeniden tesisi açısından bir ilk adım olabilir.