UNESCO barış eğitimi tavsiyeleri

Sağlık Bakanlığı, 19 ilden 94 hekimin Suriye sınırına yakın illerde görevlendirmelerini istemiş valiliklerden. Demek oluyor ki, yeni çatışmalar/savaşlar kapımızda…

Bu koşullarda, UNESCO’nun 19 Kasım 1974 tarihli, “Uluslararası Anlayış, İşbirliği ve Barış için Eğitim ile İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerle ilgili Eğitime İlişkin Tavsiye Kararı” na göz atmaya çalışalım.  UNESCO kararında, deklare edilen amaçlar ile gerçek durum arasında yaygın bir dengesizliğin var olduğuna işaret ediliyor.

“ 1. Bu tavsiye kararının amaçları için (a) “eğitim” kelimesi kişisel kapasitelerin, tutumların, yeteneklerin ve bilgilerin tümünün ulusal ve uluslararası toplumlarda ve onların yararına olacak şekilde, bireylerin ve sosyal grupların bilinçli bir gelişmeyi öğrenmeleri yoluyla ortaya çıkan sosyal yaşam sürecinin tamamı anlamına gelir.(…). (b) “Uluslararası anlayış” “iş birliği” ve “barış” terimleri, insan hakları ve temel özgürlüklere saygı gösteren, farklı sosyal ve politik sistemlere sahip devletler ve insanlar arasındaki dost yanlısı ilişkiler ilkesine dayalı olan bölünemez bir bütünlük olarak düşünülür. (…). (c) “İnsan hakları” ve “temel özgürlükler”, Birleşmiş Milletler Antlaşması’nda, İnsan Hakları Evrensel Bildirisi’nde ve Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ile Sivil ve Siyasi Politik Haklar Uluslararası Sözleşmelerinde tanımlanan kavramlardır. “(…)

3. Eğitim, Birleşmiş Milletler Antlaşması’nda, UNESCO Anayasası’nda ve İnsan Hakları Evrensel Bildirisi’nde, özellikle 26. madde’nin 2. paragrafında geçen “Eğitim, insan kişiliğinin tam gelişmesini, insan haklarıyla temel özgürlüklere saygının güçlenmesini amaç olarak almalıdır. Eğitim bütün uluslar, ırklar ve dini topluluklar arasında anlayış, hoşgörü ve dostluğu güçlendirmeli ve Birleşmiş Milletlerin barışın sürdürülmesi yolundaki çalışmalarını geliştirmelidir” ifadesi ortaya konulan hedefler ve amaçlarla aşılanmalıdır.

4. (…)  aşağıdaki hedefler eğitimsel politikalara yol gösteren temel prensipler olarak değerlendirilmelidir:  (a) Eğitimdeki her seviyede ve onun tüm biçimlerinde uluslararası bir boyut ve küresel bir bakış açısı; (b) Etnik kültürler ve diğer ülkelerin kültürleri de dahil olmak üzere, bütün insanlara, onların kültürlerine, uygarlıklarına, değerlerine ve yaşam biçimlerine karşı saygı ve anlayış; (c) Halklar ve uluslararasındaki küresel iş birliğinin geliştirilmesine dair farkındalık; (d) “Öteki”yle iletişim yeteneği; (e) Sadece hakları değil, aynı zamanda bireylerin, sosyal grupların ve ulusların her birinin diğerine yönelik yükümlü oldukları görevlere dair bilinç/farkındalık; (f) Uluslararası dayanışma ve iş birliğinin gerekliliğini anlama; (g) Kendi toplumunun, ülkesinin ve bütünüyle dünyanın problemlerini çözmede yer almaya bireysel olarak hazır bulunma/istekli olma.(…)

6. Eğitim; (…) Dünya barışının güçlendirilmesine ve uluslararası anlayışa; sömürgecilik ve yeni dönem-sömürgeciliğin her şekline ve manifestosuna karşı mücadele etme aktivitelerine; ve bu tavsiye kararının amaçlarına ters düşen, ırkçılığın her çeşidine ve biçimine, faşizme, ulusal ve ırksal nefret geliştiren diğer ideolojilerin yanı sıra ırk ayrımına karşı mücadeleye katkıda bulunmalıdır.

15. Eğitim insanların gerçek çıkarlarını ve bu çıkarların savaşları körükleyen, ekonomik ve politik gücü elinde bulunduran tekelci grupların çıkarlarıyla uyuşmazlığını vurgulamalıdır.

18. Eğitim  (…) şu gibi problemlerle ilişkilendirilmelidir: (a) insanların hak eşitliği ve özgür irade hakları; (b) barışın sürekliliği; farklı savaş türleri ve bu savaşların sebepleri ve etkileri; silahsızlanma; bilim ve teknolojinin savaş gibi amaçlar ve barış ve süreçteki amaçlar doğrultusunda kullanımının kabul edilmezliği; ekonominin doğası ve etkisi, ülkeler arasındaki kültürel ve politik ilişkiler ve özellikle barışın sürekliliği için bu ilişkilerde uluslararası hukukun önemi;  (c) mültecilerin de hakları dahil olmak üzere, insan haklarının gözlemi ve uygulamasını sağlamak için harekete geçme; ırkçılık ve ırkçılığın yok edilmesi; ayrımcılığın her biçimiyle savaşma; (d) ekonomik büyüme ve sosyal gelişme ve bunların sosyal adaletle ilişkisi; sömürgecilik ve sömürge kolonilerinden çekilme; gelişmekte olan ülkelere yardım etme yolları ve araçları; okuma-yazma bilmemeye karşı mücadele; hastalık ve kıtlığa karşı seferberlik; daha iyi bir hayat kalitesi ve erişilebilir en yüksek sağlık standardı için mücadele; nüfus artması ve buna bağlı sorunlar; (e) doğal kaynakların kullanımı, yönetimi ve muhafaza edilmesi, çevre kirliliği; (f) insanlığın kültürel mirasının korunması (http://www.unesco.org.tr/Pages/504/194/).

Eğitimle başlar her şey. Eğitim temeldir. Eğitim bilginin aktarılmasından ibaret değildir. Bilinçtir. Düşünmek ve davranmaktır, eylemektir. Sokakta, stadyumlarda, yazılı ve görsel medyada savaş söylemi hakim. Bunu değiştirmek, barış dilini hakim kılmak mümkündür. Eğitimle…