İmkansız biraz zaman alacak!

Paul Rogat Loeb 2014 yılında gözden geçirilmiş yeni baskısını yaptığı “İmkansız Biraz Zaman Alacak: Zor Zamanlarda Sebat ve Umut/ Impossible Will Take A Little While: Perseverance and Hope” isimli derlemesinde Maya Angelou’dan Eduardo Galeano’ya pek çok yazarın direnç, umut ve değişim üzerine yazılarına yer vermiş.

İrlandalı oyun yazarı Seamus Heaney’in Sophocles’in “Philoctetes” oyunundan uyarladığı manzum eserindeki “Truva’da İyileşme” şiiriyle başlamış derlemeye, zor zamanların umuduna denk düşecek biçimde. İntikamın uzağına denk düşen bir başka sahili imlediği şiirde Heaney şöyle der, naçizane çevirimle:”... Tarih der ki; umut yok/ Mezarın bu yanında/ Fakat sonra, yaşam boyunca tek bir kere/ Özlenen gelgiti / yükselir Adaletin/ Ve umut ve tarih uyar birbirine...” Philoctetes, Odysseus ve bir asker arasında geçer oyun. Savaş, ahlak, örselenme ve bağışlayıcılık üzerine konuşurlar. Hercules Philoctetes’e Truva’ya gidip savaşı sonlandırmasını öğütler ona verdiği sihirli oku da alıp.

Keşke, keşke o sihirli ok kadar basit olsa barışı getirmek... Oysa zor zamanlardayız. Barışı dillendirmenin suç sayıldığı dönemlerden geçiyoruz ardı ardına. Cumartesi Anneleri sıkıştırıldıkları sokakta Suriye der demez gaza boğuluyor. Havan toplarının düştüğü yerlerdeki kayıpları haberleştiren muhabirlerin almak istedikleri cevaplar çıkmayınca muhbirliğe dönüşen yüzleri saçılıyor ortalığa.

RTÜK’ün “Barış Pınarı Harekatı’nın aleyhinde, karalayıcı nitelikte, terör örgütü desteğiyle yurt dışı kaynaklı bölücü ve yıkıcı yayınlar hızlıca tespit edilerek devletin diğer ilgili kurumlarıyla işbirliği içinde susturulmaktadır.” ifadesi; izlediğimiz, daha çok da izleyemediğimiz haberlerle ilgili olarak bana Galeano’nun Irak işgaline dair 2003 yılında yazdığı "Savaş: Yabancının Ölümü" yazısında anlattığı bir olayı anımsattı: “Birleşmiş Milletler, (BM) Colin Powell konuşmasını yaparken böyle iğrenç sahnelerden rahatsız olmasın diye Picasso'nun Guernica'sını perdeyle kapatalı birkaç gün oldu. Irak'taki mezalimi kapatmak için ne büyüklükte bir perde kullanacaklar? Savaş muhabirlerine Pentagonun empoze ettiği cinsten bir sansür battaniyesi mi?”

“Önleyici savaş” kavramının mucidi Hitler’e rahmet okutuyor 21. yüzyılın tüm savaşları. Savaşlar önleyici, evet! Yaşamaktan alıkoyuyor insanları. Yalnız savaşlarda ölen askerler ve sivillerle değil, göçe zorlanan, savaşın örselediği çocukluklarını yitiren, sağlığı bozulan, toprağının dokusu, suyunun bileşimi değişen dünyanın yıkımını izliyoruz her savaşta.

Galeano’nun aynı yazısından bir alıntıyla;

“Son bir soruyu John Le Carre'den ödünç aldım: Baba çok fazla insan ölecek mi? Senin tanıdıklarından kimse ölmeyecek tatlım. Sadece yabancılar ölecek.”

Oysa bu dünya çok tanıdık, yabancı değiliz hiçbirimiz birbirimize... İmkânsız değil barış, sadece biraz zaman alacak. Çocuğun gördüğü düşe ortak olduğumuzda, sana söz Ritsos!