Vatan, millet, hamaset...

Yanlış hatırlamıyorsam uzun süredir şöyle buram buram ABD militarizmi kokan, savaş ve kahramanlık güzellemesi yapan bir Hollywood filmi izlemiyorduk. Gerçi beklendiği kadar iyi çıkmasa da bu hafta itibarıyla salonlarda gösterilmeye başlayan “Midway” bu özlemimizi bir nebze olsun dindirdi!

“Kurtuluş Günü”, “Yarından Sonra”, “2012”, “Beyaz Saray Düştü” gibi filmlerden tanıdığınız Roland Emmerich’in yönetmenliğini üstlendiği film kadrosunda bulundurduğu isimlerle merak ve heves uyandırıyor kuşkusuz. Daha önce beğeni kazanan “Colony” dizisini kaleme alan Wes Tooke’nin senaryosuna imza attığı film İkinci Dünya Savaşı döneminde Pasifik'te gerçekleşen ABD- Japonya mücadelesine götürüyor bizleri. Malum Hollywood, İkinci Dünya Savaşı’nın bu bölümünü sıkça filmlere konu ediyor. “Midway”, ABD’nin savaşa girme nedeni olan Pearl Harbor baskını ile açılıyor. İstihbarat birimlerinin bu saldırıdan haberdar olamaması, donanmanın hazırlıksız yakalanması sonucu ortaya ağır bir sonuç çıkıyor. Ve tarafsız kalmaya çalışan ABD böylece savaşa dahil oluyor. Ancak o dönem ABD’nin donanma gücü, baskındaki kayıpların da etkisiyle, Japonya’ya göre zayıf. Pasifik’teki bu güç mücadelesi iki ülkenin savaş oyunlarıyla devam ederken, Japonlar büyük bir hamle yaparak ABD donanmasını saf dışı bırakmak ve ana karaya ulaşmak hedefine yoğunlaşıyor.

İşte tam bu noktada Pearl Harbor’da başarısız olan istihbarat doğru bilgileri topluyor ve ülkeyi kurtarıyor. İşte film tarihe Midway Savaşı olarak geçen bu çatışmayı anlatıyor. ABD’nin üstünlüğü ele aldığı ve atom bombalarının patlamasıyla sonuçlanacak sürecin kapılarının açıldığı bir dönem bu.

Öncelikle filmin yüksek bütçesine, görkemli oyuncu kadrosuna rağmen beklentileri karşılamaktan oldukça uzak olduğunu söylemek gerek. Bir savaş filmi olarak kurgulansa da asıl 'kahramanlık' hikayelerine odaklanıyor ama ABD’den gelen gişe rakamlarına bakılırsa bunda pek de başarılı olduğu söylenemez. Öte yandan bahsi geçen Midway muharebesi kuşkusuz o dönem için kritik bir andır ama savaşın geneli açısından küçük bir ayrıntı gibi görünüyor film boyunca. Bu da bizi filmin temel sıkıntısına götürüyor. Gerçek bir hikayeden ve gerçek karakterlerden yola çıkarak hikayesini oluşturan Senarist Wes Tooke, dramatik ve tutarlı bir yapı kurmakta zorlanıyor. Asabi Pilot Dick Best ve İstihbarat Subayı Edwin Layton’ın başını çektiği bu karakterler bir kişiliğe bürünemeden kendileri için öngörülen kahramanlıkları birbiri ardına sıralamaya başlıyorlar film boyunca. Hal böyle olunca hamaset dozu da her geçen dakika artıyor. Üstüne görsel olarak da bugüne kadar yapılmış savaş filmlerinin üzerine çıkamayınca elde iki saati aşan bir 'vatan-millet-hamaset edebiyatı' kalıyor.

Senaryodaki bir diğer sıkıntı da çok fazla askeri kavrama ve bakışa boğulması. Bir süre sonra Japonların kaç uçak gemisi var, ABD’nin son kayıplarından sonra ellerinde ne kadar uçakları kaldı, yakıt durumu nedir gibi teknik meseleler filmin ana konusu haline gelmeye başlıyor ki bu da takibi giderek zorlaştırıyor.

Öte yandan, filmin eski usul bir Hollwood hamaseti olmaması için biraz da Japon tarafına bakalım sahneleri olduğunu da hatırlatalım. Birkaç Japon komutan, uçak gemisi vurulduğu için geri dönemeyen ve havada süzülürken yakıt tankını boş gösteren göstergeye hüzünlü gözlerle bakan Japon pilot vb. filme insanı boyut katmaya çalışıyor sanki. Onlar da iyi insanlardı, aynı şekilde vatanseverdiler vs. Ama yine hiçbirisi bir karaktere dönüşmediği için bu çabanın da seyirci nezdinde bir karşılığı olduğunu söylemek zor.

“Midway”, belli ki yılın görkemli yapımlarından birisi olsun diye projelendirilmiş. Ed Skrein, Patrick Wilson, Woody Harrelson, Luke Evans, Mandy Moore,  Luke Kleintank, Dennis Quaid ve Aaron Eckhart gibi önemli oyuncuların varlığıyla gişe beklentisi yukarılara çekilmiş bir film. Ancak 100 milyon doları aşan maliyetine rağmen henüz bunu çıkarabilmiş değil ki, ABD’de iki ay önce vizyona girmişti.

Açıkçası her açıdan ziyan olmuş bir proje olarak kayıtlara geçecektir. Filmin en dikkat çekici yanı bu muharebeyi filme çeken Büyük Yönetmen John Ford’un bir karakter olarak kısa süreliğine görünmesi… Belki onun çektiği filmi bulup izlemek daha anlamlı olabilir...

MIDWAY

YÖNETMEN: Roland Emmerich
OYUNCULAR:  Ed Skrein, Patrick Wilson, Woody Harrelson, Luke Evans, Mandy Moore, Luke Kleintank, Dennis Quaid, Aaron Eckhart
YAPIM: 2019 ABD
SÜRE: 139 dk.