21 Aralık 2019 00:36

"Asgari ücret"te bu yıl da aynı oyun sahnede!

"Asgari ücret"te bu yıl da aynı oyun sahnede!

Fotoğraf: Envato

Paylaş

2020 için uygulanacak asgari ücret önümüzdeki hafta belirlenecek.

Türk-İş asgari ücretin en az 2 bin 578 TL, DİSK ise 3 bin 200 TL olarak belirlenmesinde ısrarlı!

Hükümet ve patronlar henüz bir rakam belirlemiş değiller. Ama yüzde 2 olan İşsizlik Sigortası İşveren Payı’nın 2020’de patronlardan alınmamasını, yüzde 5 olan SGK İşveren Desteğinin yüzde 6’ya yükseltilmesini, bunun toplu iş sözleşmeli işyerlerinde yüzde 7 olarak uygulanmasını isteyen patron tarafının asgari ücretin de en fazla 2 bin 262 TL olmasını isteyeceği belirtiliyor.

Öte yandan TÜİK, bir işçinin aylık asgari geçim harcaması ile ilgili rakamı belirledi ve belirlediği rakamı, Asgari Ücret Tespit Komisyonuna (AÜTK) verdi.

TÜİK’e göre; bir işçinin aylık asgari geçim harcaması; ağır statüdeki işlerde 2 bin 331, orta statüde 2 bin 86, hafif statüde de 1940 TL’dir.

TÜİK, bir işçinin geçim maliyetinin geçen yıla oranla bu yıl yüzde 5.4 arttığını da iddia etti!

TÜİK’in bu rakamı AÜTK’ye sunmasının nedeni asgari ücret için bir “ölçü” ortaya koymak.

Geçmiş yıllarda da TÜİK bu rakamı AÜTK’ye veriyordu. Ancak geçmiş yıllarda TUİK bu rakamı AÜTK’ye vermiş ama her seferinde de asgari ücret, “aylık gıda harcaması”nın altında tutulmuştur. Nitekim geçen yıl TÜİK, AÜTK’ye geçen yıl, bir “işçinin asgari geçim tutarı”nı; “ağır” işlerde 2 bin 213 lira 40 kuruş, olarak belirlediği halde, AÜTK bu rakamı yüksek bulmuş, asgari ücreti 2 bin 20 TL olarak belirlemişti.

TÜİK, bir işçinin “asgari geçim tutarı”nı yılık enflasyonun yarısından bile az olan yüzde 5.4 arttığını iddia ederek açıkça manipülasyon yapmıştır!

Patronlar TÜİK’in bu rakamını bile yüksek bulurken, Hükümet temsilcisi de “Bu rakamı dikkate almak zorunda değiliz” diyerek patronların ağzından konuşmaya devam ediyor.

Artık TÜİK’in verilerinde manipülasyon olduğunu herkes biliyor ama AÜTK’nin TÜİK’in manipülasyonlu rakamını bile çok bulduğu da tartışmasızdır.

Bu gelişmeler ışığında bakıldığında;

Henüz AÜTK asgari ücreti belirlemedi ama şu artık ortaya çıkmıştır ki, önceki yıllarda TÜİK verilerini kullandığı gibi kullanırsa (Öyle yapacağını söylemek için çok işaret var), 2020 için belirlenecek olan asgari ücret, 2 bin 331 TL’nin altında olacaktır. Ki, bu rakamın patronların aklından geçen 2 bin 262 TL ile 2 bin 331 TL arasında bir rakam olacağı anlaşılmaktadır.

Peki şimdi ne olacak?

Olacak olan şudur: Hükümet ve patron temsilcileri çoktan anlaşmış oldukları gibi, asgari ücreti, büyük ihtimalle 2 bin 331 TL’nin altında kalacak şekilde belirleyecektir!

Muhtemelen Türk-İş, bu rakamı az bularak, “muhalefet şerhi” koyacak; hükümeti patronlara destek vermekle bile eleştirecektir. DİSK de yeni basın açıklamalarıyla kendi görüşlerini ortaya koyacak. Hak-İş de asgari ücreti az bulacak ama “Madem böyle belirlenmiş yapacak bir şey yok” moduna geçecektir!

Yeni okurlarımız bu tablo için, “Tıpkı geçen yıldaki gibi!” diyecektir.

Eski okurlarımız ise “Tıpkı geçmiş yıllardaki gibi” diyeceklerdir.

Çünkü;

- Asgari ücreti tespit eden komisyonun yapısında, işçiler çoğunlukta olacağı biçimde değiştirilmedikçe, 

- Asgari ücretin tespitinde işçilerin müdahalesine olanaklı kılan (grev ve direnişler gibi) bir biçime geçilmedikçe,

- En önemlisi de işçiler asgari ücretin tespitinde inisiyatif alıp asgari gerçek bir taraf olarak bir mücadele hattına girmediklerinde, asgari ücretin tespiti, sonu patronlar ve hükümetler tarafından belirlenen bir “orta oyunu” olmaya devam edecektir.

Oysa son yıllarda gerek asgari ücretin tespit biçimi gerekse komisyonun yapısı vb. konularında çeşitli öneriler ortaya altmıştı. Ama bu yıl bunların unutulduğunu, bu doğrultuda hiçbir adım atılmadığını gördük.

Eğer bu yıl ortaya çıkacak sonuçlardan sonra da; mücadeleci sendikacılar ve ileri işçiler gerekli adımları atmak yerine 2020’nin aralık ayına kadar kulaklarının üstüne yatarlarsa, asgari ücretli işçiler sadece ücretlerinin düşüklüğünden yakınmayı aşan bir tepki göstermezse... bilinmelidir ki; önümüzdeki yıllarda da asgari ücretin bir “orta oyunu” olarak belirlenmesini hiç kimse önleyemez.

YAZARIN DİĞER YAZILARI
Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa