Ekonomik kumar

Ekonomik krizin halkın, özellikle işçilerin ve işsizlerin günlük yaşamı üzerindeki olumsuz etkilerinin artması, iktidara yönelik öfke ve eleştirilerin de hissedilir şekilde görünmesini beraberinde getiriyor. İktidar, ülke nüfusunun önemli bölümünü etkileyen ekonomik sorunlar için çözüm üretmek yerine iç ve dış politikada attığı ve atmayı planladığı adımlarla sadece kendisi için değil, ülkenin geleceği açısından da büyük bir kumar oynuyor.

Ekonomik açıdan olduğu kadar, ekolojik olarak da büyük bir yıkım olması kuvvetle muhtemel olan Kanal İstanbul dayatması bütün bilimsel itirazlara rağmen sürdürülüyor. Benzer bir şekilde dış politikada Libya’ya asker gönderme kararı sonrasında yaşanan siyasi gelişmeler, ABD-İran arasındaki gerilim, Türkiye açısından hem ekonomik hem de siyasi sonuçları beraberinde getirecek yüksek riskli bir döneme girildiğini gösteriyor.

İktidarın kendisine yönelik eleştirileri geri plana itmek için farklı gündemler yaratma girişimlerine rağmen, halkın tek gerçek gündeminin günlük yaşamını doğrudan etkileyen ve giderek belirginleşen ekonomik kriz olduğu açıkça görülüyor.

İşsizlik ve enflasyon uzun süredir çift haneli rakamlara demir atmış durumda. TÜİK’in açıkladığı son verilere göre, eylül 2019 döneminde resmi işsiz sayısı 817 bin kişi artarak 4 milyon 566 bin olurken, istihdam edilenlerin sayısı 623 bin kişi azaldı. TÜİK’in saymadığı işsizleri de dahil ettiğimizde gerçek işsiz sayısı 7 milyonu geçiyor. Son bir yıl içinde işsiz kalanların sayısı 55 ilin nüfusunu aşmış durumda.

TÜİK 2019 yılı resmi enflasyon oranını yüzde 11.84 açıklarken, 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon yüzde 15.18 olarak hesaplandı. Resmi enflasyon verileri, toplumdaki tüm gelir gruplarının harcamalarının ortalamasını gösterdiğinden, en alt gelir grubunda bulunan emekçilerin enflasyonu açıklanan resmi rakamlardan çok daha yüksek. Örneğin 2019’da yıllık resmi gıda enflasyonu yüzde 10.89 olarak açıklanırken, 12 aylık ortalamalara göre bakıldığında temel gıda ürünlerinde en az yüzde 20’lik artış var. Halkın büyük bölümü, çarşıya pazara çıktığında karşılaştığı fiyat artışları ile TÜİK’in açıkladığı resmi enflasyon oranları arasındaki farkı kolaylıkla görebiliyor.

Ekonomik kriz nedeniyle artan geçim sıkıntısı, özellikle işçilerin çalışma ve yaşam koşullarının zorlaşmasıyla birlikte intiharlar belirgin bir şekilde artmaya başladı. Yoksulluk, geçim sıkıntısı, işsizlik ve ağır borç yükü nedeniyle sadece son iki yıl içinde işçiler, öğrenciler ve küçük esnaf arasında intihar vakalarının geçmiş kriz dönemleriyle kıyaslanamayacak kadar artmış olması dikkat çekici.

Ekonomik krizin ortaya çıkardığı somut sorunları gündem dışında tutmak için gösterilen çabanın onda biri ekonomide yaşanan sorunları çözmek, milyonlarca emekçinin yaşadığı geçim krizini hafifletmek için harcansaydı bugün çok farklı konuları tartışıyor olurduk. Ancak bugüne kadar ekonomide atılan yanlış adımlarda ısrarın sürdürülmesi, önümüzdeki dönemde mevcut sorunların daha da ağırlaşmasına neden olacak gibi görünüyor.  

İktidar, ekonomik krizin asıl nedenlerini ortadan kaldırmak yerine, sadece kendileri ve yakın çevreleri açısından krizin sonuçlarını hafifletmeye yönelik adımlar atıyor. Her açıdan diken üstünde olan Türkiye ekonomisini büyük risklerle karşı karşıya bırakan ekonomik kumarın emekçiler açısından nasıl yıkıcı sonuçlar ortaya çıkaracağını tahmin etmek hiç zor değil.

Önümüzdeki aylarda ekonomide yaşanması muhtemel yeni sorunların, özellikle hayat pahalılığının halkın günlük yaşamında ve siyasal tercihlerde yeni kırılmaları beraberinde getirmesi kaçınılmaz. Söz konusu kırılmanın hangi boyutlarda yaşanacağını, ekonomide, iç ve dış politikada yılın ilk birkaç ayında yaşanacak gelişmeler belirleyecek.