Unutulmayan ozan

Macaristan’ın evrensel boyutta ünlü birkaç ozanından biri olan Attila Jozsef, 1905-1937 yılları arasında yaşadı...

Macaristan’da pek çok sokak, meydan ve de üniversiteye onun adı verildi.

Çamaşır işçisi bir anne ve toprak emekçisi bir babadan dünyaya geldi. Hep yoksul yaşadı. Ve de daha otuz iki yaşındayken, bir şiirinde öngördüğü gibi, raylar üstünde canına kıydı. A. Jozsef, kendisini adadığı halkının sorunlarını dillendirdi hep.

2005 yılını “Attila Jozsef Yılı” olarak belirleyen UNESCO, uluslararası birçok etkinlik düzenlemesine öncülük etti...

P. Eluard, son günlerinde onu Fransızcaya çevirmeye başlamıştı...

Aşağıda odan çevirdiğim bir şiiri sunuyorum...

Şiirli haftalar dileğiyle...

***

UYU YAVRUM UYU

Bak gökyüzü de kapıyor,
O kocaman maviş gözlerini,
Evimiz desen  çoktan yumdu gözkapaklarını,
Çayırlık da çekmiş üstüne pamuk örtülerini,
Sen de uyu minnacık yavrum, hadi sen de uyu.

Sinek de koymuş başını bak ayakları üstüne,
Uyuyor sessiz sessiz, yabanarısı da öyle,
Suspus olmuş borazanı, bak gelmiş uykusu.
Sen de uyu minnacık oğlum, hadi sen de uyu.

Tramvay bile uyuyakalmış öyle çelik döşeğinde,
Bak dalıp gitmiş tatlı mı tatlı düşlerine...
Düşlerinde bile öttürüyor düdüğünü,
Vuuu vuuu diye,
Sen de uyu minnacık oğlum, hadi sen de...

Masanın üstünde ceketin de uyudu,
Bak yırtığıyla koyun koyuna.
Yırtık daha da büyümez, sakın korkma.
Uyusun da büyüsün oğlum, büyüsün şarkılarla.

Bak dışarı çıktı topun, düdük çaldı.
Düdüğün sesi de orman gibi uyuyakaldı.
Horozşekerin bile dalıp gitti düşlerine,
Sen de uyu minnacık oğlum, hadi sen de.

Hem yer hem gök, hep senin olacak senin,
Tıpkı camdan bilyaların gibi senin.
Sen kocaman olacaksın, koskocaman.
Minnacık oğlum, güzel güzel uyursan...

Pilot olacaksın  göklerde istersen...
Çobanı olacaksın aslanların kaplanların...
Bak annen de, şarkısı da daldı düşlerine,
Sen de uyu minnacık yavrum, hadi sen de.

(Çeviren: Yaşar Atan)

***

İki şiir de bizden, diyoruz.

YOKSA GÜCENİR GÜNEŞ

Hemen kızmayacaksın dostum
Böyle puslu olunca sabahlar
Nice yırtınsan nerde diye güneşim
Zaten duymaz ne kuşlar ne bulutlar

Bir kalem al istersen
Bir de kağıt eline
Yaz karala birşeyler gönlünce
Ama sakın unutma hani
Çalakalem de olsa çiz
Güneşin resmini
Yoksa güneş gücenir
Çatlamaz olur artık tohumlar
Dünya daralır da daralır
Ve susar şiirler
Bir bir.

(Yaşar Atan)

NE GÜZEL BAKIYORDU ÇİÇEKLER

Ne güzel bakıyordu bana çiçekler
Bu sabah çocuk bahçesinde
Isındı birden yüreğim
Gecikmedi beyaz güvercinlerim de
Oturdum hemen bir bank üstüne

Birden alıp gitti beni sabahın güneşi
Adını bile bilmediğim
Nice nice ülkelere
Ezgiler şiirler içindeydi o ülkeler
Horoz şekerleri dağıttım ben de
O gülen çocuklara bebeklere

Ne güzel bakıyordu oralarda
İnsanlar güneşe
Ve de ağaçlardan kuşlara
Bütün çiçeklere
Anladım işte o anda
Bakmasını bildiğimizde
Artık bizim oluyor
Ne varsa bu evrende...

(Yaşar Atan)

----------

Mitolojiyle ilgilenen okurlarımıza, aşağıdaki kitapları öneriyoruz:

- AKDENİZLİ TANRILAR (Yaşar ATAN– 2. Baskı)

- AKDENİZ MİTOLOGYASINDAN EFSANELER (Yaşar ATAN –)

-  İNSAN VE TRAGEDYA (André BONNARD - Çev. Yaşar ATAN –2. Baskı.).