Gerçek neydi?

1984 eylülünde başlayıp ‘85’in şubat ayına kadar devam eden Karpov & Kasparov dünya şampiyonluğu maçı çok uzun sürdüğü ve bu sebeple oyuncuların sağlığını olumsuz etkilediği aynı zamanda ekonomik olarak da sıkıntıların baş göstermesi gerekçesiyle iptal edilmişti. Kasparov skoru 5-0’dan 5-3’e getirdiğini, bu yüzden mağdur edildiğini, bunun bir komplo olduğunu söylüyordu. Kapalı kapılar ardındaki anlaşmalarda yer almak istemediğini söylese de, diğer yandan “FIDE’nin önerisi benim için o kadar da kötü değildi, maça yeniden başlamak 5-3’ten daha iyiydi” diyen de kendisiydi. Kasparov ve taraftarlarının iddialarından biri de, Karpov’un çok yorulduğu, tükendiği, maçın stresiyle kilo verdiği, hatta hasta olduğuydu. Oysa Karpov bunu şiddetle reddediyor, defalarca oynamaya devam etmek istediğini deklare ediyordu.

Dünya şampiyonu karşısında sadece bir oyun kaybedip, şampiyonluk maçı yapabilmek için tekrar adaylar turnuvasını kazanmak ve üç yıl beklemek yerine altı ay sonra yeni bir maça 0-0 skoru ile başlama şansı bulmak ve mağdur olmak! Basın toplantısında çekilen bir videoda Kasparov ve ekibinin aralarında konuşup gülüşmeleri, belki mağduriyetin boyutlarına dair ipuçları verebilir!!

Büyük Usta Nigel Short şöyle diyor; “Ne tür bir komplo Kasparov’a, en büyük satranç dahilerinden birine karşı 5-3 yenik durumdayken 0-0’dan oyuna yeniden başlama şansı veriyor? Oysa maç devam ederse, kendisinin de söylediği gibi kazanma şansı sadece yüzde 25”.

Konuyu daha iyi anlamak için iptalden günler öncesine gidelim. 30 Ocak’ta Kasparov 47’nci oyunu kazanıp skoru 5-2 yapmıştı. 2 Şubat’ta FIDE Başkanı Campomanes, Karpov ve Mamedov (Kasparov’un Temsilcisi) ile bir araya geldi. Campomanes taraflara 47’nci oyundan sonra sekiz oyun daha oynanmasını, eğer o zamana kadar maç bitmezse, eylül ayında 0-0’dan başlamak üzere beraberliklerin de sayıldığı 24 oyunluk yeni bir maç teklif etti. Karpov kabul etti, ancak Mamedov reddetti.  Kasparov maçın hemen durdurulmasını ve 0-0 skoruyla tekrar başlamasını istiyordu. 6-7 Şubat’ta Karpov bir mola hakkını kullandı ve Kasparov’un maçın durdurulması talebini reddetmekte ısrar etti. 8 Şubat’ta Kasparov 48’nci oyunu kazanarak skoru 5-3 yaptı. Büyük Usta Larry Evans şöyle diyordu; “Maçın iptal edilmesinin, Kasparov’un üst üste iki maç kazanmasından kaynaklandığını söylemek saçmalık. Kasparov, 48. oyunu kazanmadan önce maçın iptalini istemişti. Kasparov’un, iptal kararına olan öfkesi, timsah gözyaşları olabilir”.

11-12 Şubatta 49’uncu oyun oynanacaktı ancak Campomanes’ı maçı durdurmaya ikna etmek için uğraşan Kasparov zaman kazanmak için bir mola hakkı daha kullandı.15 Şubat: SSCB Federasyonu, Campomanes’ten maçı üç ay ertelemesini istedi. SSCB’nin önerisi yeni bir maç için değil, aynı maçın daha sonra devam etmesi içindi.

1997 yılında Ankara’da yapılan Türkiye’deki ilk antrenörlük eğitimi, o dönem ulusal takım antrenörümüz olan değerli Büyük Usta Evgeni Vasiukov tarafından veriliyordu. Bu olaylı maç sırasında Karpov’un sekundantlarından birisi olması nedeniyle konuyu kendisine sorduğumuzu hatırlıyorum. Vasiukov şöyle diyordu; “Kasparov çok iyi biliyordu ki, Karpov ihtiyacı olan galibiyeti alacaktı. Politbüroda güçlü bir konumu olan Haydar Aliyev’in Kasparov’u himayesine aldığını bilmeyen yoktu. Maç devam ederken Karpov hakkında birçok spekülasyon yapılıyordu. Öyle ki, Karpov, Rus gazetelerinde kendi ölüm haberini okumak durumunda kaldı”. Vasiukov şöyle devam ediyor; “Karpov odaya girdiğinde, nerede olduğunu sordum. O da kendisinin toplantıya çağrıldığını ve maçın iptal edilmesini onaylayan belgeyi imzalaması için baskı yapıldığını, imzalamasa da maçı iptal edeceklerini bu yüzden imzaladığını söyledi. Toplantıyı bizden gizlemişler, Karpov’u yalnız yakalayarak tuzağa düşürmüşlerdi. Eğer imzalamasaydın maçı asla iptal edemezlerdi, sen gördüğüm en “saf” dünya şampiyonusun diyerek azarladım ve daha sonra da görevimden ayrıldım”.

Devam edecek…