Pandemi bittiğinde

Sürekli COVID-19 pandemisi konuşmak sıkmaya başladı insanları. Ama onsuz da olmuyor.

İster istemez pandemi sonrası davranış kalıplarımız dönüşecek. Nefes almak, koklamak ve dokunmaktan korkar olduk şimdilerde. Hayat normalleştiğinde bunların izi kalacak ve yeniden pandemiyi hatırlayacağız.

Artan kilolarımız, buna bağlı gelişen şeker hastalığımız, yüksek tansiyonumuz, kalp hastalığımız, kaygı bozukluğumuz, anksiyetemiz, depresyonumuz pandemi geçse de bir süre bizimle kalacak.

Eğer bir kış daha sürerse pandemi, tüm bu metabolik parametrelerimizde yarattığı tahribat ile COVID-19'a yakalanmamış olsak da  beklenen yaşam süremiz kısalacak, daha hastalıklı birey ve toplumlara dönüşeceğiz. Özellikle daha obez olan, daha sık şeker hastalığı görülen toplumlar daha yüksek risk almış olacak. Misal 2019 yılı obezite Avrupa birincisi Türkiye gibi ülkeler COVID-19 sonrası daha fazla bedel ödeyecekler diyebiliriz.

Sosyal güvenlik kurumları, misal bizde SGK mali sorunlar ile daha fazla gündeme gelecek. COVID-19'dan ziyade yarattığı hareketsizlik, işsizlik, yoksulluğa bağlı sağlık sorunları bunda temel rol oynayacak. Pandemi bitse bile, izi kilosu artmış bireyler ve buna bağlı hastalıklar olacak.

18 yaş altı ve 65 yaş üstü için uzamış sokağa çıkma yasaklarının bedelini ödeyeceğiz yıllar geçse de. Tekrarında dikkat edilmezse geleceğe mirası kötü olacak. Malum 65 yaş üstünde kalp, tansiyon, şeker hastalığı ve kilo almaya meyil daha yüksek. Bu hareketsiz yaşam onlar için daha kısa bir ömür anlamına geliyor. 18 yaş altı ise ilkokuldan üniversiteye kadar okul, dershane, seçme seçilme sınavları ile ülkemizde çocuk ve ergen şişmanlığının ana nedeniydi ki buna evde zorunlu kalma eklendi. Yetmedi okullar kapalı ve evde zorunlu kamera karşısı eğitim ile iyice hareketsiz kılındılar. Üniversite giriş sınavlarında sınava giren bir buçuk milyon gençten nerede ise bir milyonunun birçok dersten sıfır çektiği bir eğitim sisteminde akıl almaz bir uygulama.

Pandemi ile gündelik hayatımız sistematik bir şekilde tıbbileştirildi. Rıza temelli eve kapatılmaya gözetim toplumu olmaya itirazsızlık eklendi. Geriye dönüş, normalleşme hiç de kolay değil. Yakında COVID-19 tanılı olanlara elektronik pranga uygulayan ülke çıkarsa şaşırmamak gerek. Önce hastalıkta, sonra sağlıkta...

Ama bir o kadar da dayanışma, evrensel tutum alışlar belirginleşecek. Yeni ütopyalar yaratacağız belki de. 

Sağlıcakla kalın.