Usta öğreticiler de kıdem hakkından faydalanabilir

SORU: Değerli Devrim Hanım; 06.10.2017 tarihinde özel bir okulda haftada 2 gün olmak kaydıyla sözleşme imzalayarak usta öğretici olarak işe başladım. Sözleşmemin bitmesine yakın okul teklifiyle bu sefer kadrolu olarak sözleşme yenileyerek işe devam ettim. 07.2018 ve 08.2018’de eksik gün 12 olarak belirterek SGK primlerim 0 olarak işlenmiştir. 2019’da da yeni bir sözleşme imzalayarak kadrolu olarak işime devam ettim. Ancak 2019 kasımında kurumum dayatma olarak çalışma süresini haftada 3 güne indirerek yeni bir sözleşme imzalattı. Dayatma dedim çünkü kızımı kendi kurumumda paralı olarak okutuyorum. Fakat buna rağmen benim SGK primlerim eylül 2018’den mart 2020 pandemi dönemine kadar istirahatlarım haricinde yaz dönemi de dahil olmak üzere eksiksiz ayda 30 gün olarak yatırıldı. Pandemi döneminde kısa çalışma ödeneği almaktayım. Şimdi 20.09.2020 yılında sözleşmem bitecektir ve görünen o ki kurumumla anlaşma olmayacaktır. Pandemiden dolayı uzaktan eğitimle çalışma yaptık ve şimdi pandemiden okula devam etmiyoruz. 21 Eylül’e kadar sözleşme imzalamazsam ve işverenin isteği üzerine istifamı vermezsem ki vermeyeceğim kıdem ve ihbar tazminatı hakkım var mıdır? Ayrıca bu 3 sözleşme zincirleme olduğu için belirli süreden belirsiz süreye dönüşür mü?

Yürekten saygılarımı sunarak iyi çalışmalar dilerim.

CEVAP: İyi günler, “Milli Eğitim Bakanlığı Kurumlarında Sözleşmeli veya Ek Ders Görevi İle Görevlendirilecek Uzman Ve Usta Öğreticiler Hakkında Yönetmelik” gereğince usta öğreticilerin görevleri, “Yüksek öğretim kurumlarının okul öncesi eğitimi öğretmenliği bölümünden mezun olanlar, okul öncesi eğitim kurumlarında kadrosuz usta öğretici olarak görevlendirilebilir. Diğer örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görev yapacak usta öğreticiler ise; beceri öğretimi ve uygulamalarında, iş ve teknik eğitim, seçmeli dersler ve branşlarındaki atölye ve meslek derslerinin okutulmasında görevlendirilirler. Usta öğreticilerin görev, yetki ve sorumlulukları, okulun imkan ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak ilgili mevzuat doğrultusunda kurum müdürü tarafından tespit edilir ve kendilerine yazılı olarak bildirilir” şeklinde düzenlenmektedir.

Ve usta öğreticiler açısından da özel okul öğretmenlerinde olduğu üzere, onların sözleşmeleri de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanmaktadır ve yine aynı şekilde birer yıllık şeklinde yapılmaktadır. Ancak, İş Kanunu’nun 11. maddesinde yer alan belirli süreli iş sözleşmeleri ve belirsiz süreli iş sözleşmeleri arasındaki düzenlemeler, burada uygulanmamaktadır. Yani, sorunuzda belirtmiş olduğunuz belirli süreli iş sözleşmesinin belirsiz süreli iş sözleşmesine dönüşmesi gibi bir durum bulunmamaktadır. Ancak, buna rağmen, özel okul öğretmenleri kıdem tazminatı hakkından faydalanmaktadır. Bu durum, Yargıtay kararları ile kazanılmış bir uygulamadır. Yargıtay kararında, 1475 sayılı İş Kanunu’nun halen yürürlükte olan kıdem tazminatıyla ilgili maddesi uyarınca, iş sözleşmesinin belirli ya da belirsiz süreli olmasının kıdem tazminatına hak kazanma açısından önemli olmadığı belirtilmiş ve önemli olanın fesih iradesinin kim tarafından ortaya konulduğu ve kıdem tazminatına hak kazanma koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği olduğu ifade edilmiştir. Bu açıdan kanımca, özel okul öğretmenleri ile aynı nitelikle, (belirli süreli) sözleşme imzalayan, imzalamak durumunda kalan usta öğreticiler açısından da aynı uygulama geçerlidir. Dolayısıyla, belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesinden önce taraflardan biri yenilememe iradesini ortaya koymuşsa, yenilemeyen tarafın iradesine göre kıdem tazminatına hak kazanılıp kazanılamayacağı araştırılmalıdır. İşveren yenilememe iradesini göstermiş ve haklı nedene dayanmıyor ise bir yıllık kıdem koşulu gerçekleştiği takdirde kıdem tazminatı ödenmelidir. Sizin istifanızı vermeniz durumunda ise, maalesef işçinin istifası işçiye kıdem tazminatı hakkı vermediği için kıdem tazminatına hak kazanmanız bu durumda mümkün olamayacaktır. Sizin açınızdan, işverenin sözleşme ile ilgili harekete geçmesini beklemek, yani sözleşme yenilenmeyecekse de bunu işverenin yapmasını beklemek daha doğru bir tutum olacaktır.