Ekvador seçimlere giderken

Başkanlık seçimlerinin ilk turunu 7 Şubat’ta gerçekleştiren Ekvador, ilk turda en fazla oyu alan iki adayın yarışacağı ikinci tur seçimlerin gerçekleşeceği 11 Nisan’a odaklanmış durumda. İlk turda yurttaş devrimi hareketinden gelen Correacı Aday Andrés Arauz yüzde 32.7 ile ilk sırayı almış, ikinci sıradaysa 19.74 oy oranı ile Muhafazakar Aday Guillermo Lasso gelmişti. Ekvador Yerli Halkları Konfederasyonunun (CONAIE) ve onun siyasi organı olan Pachakutik’in Adayı Yaku Pérez ise Lasso’ya çok yakın bir oy oranı olan 19.38’de kalmış, bu durum Pérez taraftarları tarafından oyların birçok eyalette yeniden sayılması taleplerinin ortaya çıkmasına neden olmuştu. Pérez, seçim sonuçlarının şeffaf bir biçimde değerlendirilmediğini, oyların yeniden sayılma taleplerinin haklı nedenler gösterilmeden seçim kurulu tarafından reddedildiğini ve aslında ikinci tura katılması gereken kişinin kendisi olduğunu iddia etmeye devam ediyor. Tüm bu iddialara rağmen Ekvador, seçimlerin ikinci turuna Pérez ve Pachakutik olmadan gidiyor.

Correacı Aday Andrés Arauz aslında Ekvador siyasetinde tanınan bir isim değil. UNAM’da iktisat doktorasına devam eden 36 yaşındaki aday hareketin içinde de tanınmayan bir kişi. Daha önce iki defa başkanlık seçimlerinde aday olarak kaybetmiş olan Guillermo Lasso ise bilinen bir isim. Bankacılık kariyerinin ardından siyasete atılan Lasso’nun temsil ettiği sınıflar da çok açık. Lenin Moreno’nun başkanlık döneminde ülke yönetiminde hakim hale gelen finans sermayesi ve büyük sermaye grupları açısından Correizmin iktidara geri dönüşü aynı zamanda bir felaket senaryosu, bu sebeple Lasso’nun ardında birleşmiş durumdalar. Bu gruplar için Arauz gibi görece ‘düşük profilli’ bir figürün başkan olması, Rafael Correa’nın Ekvador’a ve ülke siyasetine geri dönüşünün yanında doğrudan ülke yönetiminde de büyük söz sahip olması anlamına geliyor.

CONAIE ise Yaku Pérez’in adaylığı konusunda bir iç muhasebeye dönmüş durumunda. Hiç şüphesiz yüzde 20’lik bir oy oranı aslında Pachakutik için büyük bir başarı anlamına geliyor. Correacılık ile ittifaktan mücadeleye karmaşık ilişkilere sahip olan CONAIE, Moreno döneminin neoliberal saldırılarının şiddetlendiği dönemde hem toplumsal hem ekonomik hem de siyasal alanlarda önemli bir alternatif aktör olarak varlığını güçlendirmişti. Salgın döneminde de CONAIE, Moreno hükümetinden daha etkin bir rol oynamıştır. Tüm bunların 2021 seçimlerine yansıdığını söylemek mümkündür. Yerli halklarının dışında, toplumun birçok kesimi içinde Pachakutik, Correacılık ile neoliberal program arasına sıkışmış bir siyasetten farklı bir seçenek haline gelmişti. Ancak siyasal alanda ortaya çıkan bu fırsatın Pérez gibi bir aday ile harcandığı bugün CONAIE içinden de dile getirilen bir husus.

Pachakutik’in bir bakıma Pérez’in adaylığını CONAIE’ye dayatmış olması aynı zamanda seçimde nasıl bir program üzerinden hareket edeceğini de göstermesi anlamına geliyordu. CONAIE’nin kazanımları ve 2019 ekiminde yaşanan ve Moreno’yu hükümeti geçici olarak Guayaquil’e taşımak durumunda bırakan halk hareketi ve dinamiği seçimlerin dışına itilmiş bulunuyordu. Pérez, kendisini aday yapan toplumsal tabanın ve ekim 2019 hareketinin desteğini istiyor ancak onlara referans vermek istemiyordu. Pérez’in kampanyadaki referans noktası ekim 2019 değil kurumsallık ve orta sınıf siyaseti olacaktı. Bu bağlamda seçimlerden sonraki itirazlarında da CONAIE’den ve yerli topluluklarından kitlesel bir destek görmemesi şaşırtıcı olmamıştır.

Her ne koşulda olursa olsun, Ekvador seçimlerinde artık son dönemece girilmiş bulunuyor. Bu dönemeç sonrasında Correacılığın iktidarı tekrar ele geçirmesi şaşırtıcı olmayacaktır. Bu geri dönüşün bölge açısından önemli sonuçlarının olacağını tahmin etmek ise güç değil.