Bumerang

Konumunuzun rakibinize oranla daha iyi ya da eşit olduğu durumlarda rakibi avlamak adına yapacağınız hamle tıpkı bir bumerang gibi dönerek sizi de vurabilir. İlk bakışta çok mantıklı görünen bir hamle yeterince hesaplamadığınız için kaybetmenize neden olur. Öğrendiğiniz kalıplar çoğu zaman tahtadaki özgün konumun düşmanı olabilirler. İyi oyuncu kalıpları bilen oyuncudur ancak usta oyuncu kalıplardan bağımsız düşünebilendir.

1.e4 e5 2.f4 exf4 3.Af3 Ae7 4.d4 d5 5.Ac3 dxe4 6.Axe4 Ag6 7.h4 Ve7? hamlelerinden sonra aşağıdaki diyagramdaki konum oluşmuştur. Siyah son hamlesiyle Ae4’ü açmaza alıp tehdit ederek iyi şanslar elde edeceğini düşünmüştür. Ne var ki yapılan hamleden sonra siyah vezir ile şahın aynı dikeyde olması (kritik yapı) ciddi bir sorundur.

Beyaz hiç beklenmedik bir hamle ile rakibinin fırlattığı bumerangı daha sert şekilde rakibe geri gönderir. 8.Şf2!! Böylece beyaz at gizli bir tehdit sayesinde korunurken beyazın ana tehdidi h5 hamlesi ile Ag6’yı kazanmaktır. Diğer yandan Fd3 ve Ke1 hamleleri ile rakibe oranla daha hızlı gelişim göstererek neredeyse kazançlı bir konum elde edebilir. Gelelim konumdaki gizli tehdide. 8…Vxe4?? 9. Fb5+ c6 10. Ke1 ve siyah vezir açmazda kaldığından konum beyaz için kazançtır. Diyagram.

Samarin- Antoshin oyununda siyah güzel bir kazanç fikri bulduğunu düşünüyor. Oysa olası tüm hamleleri hesaplamadan oynamanın bedeli ağır olur. Diyagram.

Siyah hemen ve şık bir biçimde kazandığını düşünerek 1...Vxh2+ [1...Vh5! hamlesi Kg8 ve Fh3 fikirleri sayesinde kolayca kazanabilirdi] 2.Şxh2 Kcg8 hamlesinden sonra Beyaz terk etti ??  Diyagram.

Siyah bu defa şanslıydı çünkü aslında Beyaz 3.e6!! Fxe6 4.Kxc5 ile kazanıyordu.

Gelmiş geçmiş en büyük satranç dehalarından biri olarak kabul edilen Capablanca da bumerangıyla kendisini vuracaktı.

Capablanca - Meyer

New York 1908

1.e4 e5 2.Af3 Ac6 3.Fb5 a6 4.Fa4 Af6 5.d4 Axe4 6.d5 Ae7 7.Axe5 b5 8.Fb3 Fb7 9.d6 Axd6 10.Vxd6 Diyagram. Ve Siyah 10…cxd6 yaparsa 11. Fxf7 ile mat olacağını gördüğü için terk etti??

Oysa Meyer 10…Ad5! hamlesi ile oyunu eşitleyebilirdi. [11.Vxd5 Fxd5 12.Fxd5 Vf6 ya da 11.Vxd7+ Vxd7 12.Axd7 Şxd7 13.0–0 Ke8 eşit]

Aşağıdaki diyagramda at fazlası olduğu için kazanması gerektiğini düşündüğümüz beyaz, tam da kazanmak için vezirleri değiştirmek amacıyla Vc2 oynamış ve rakip veziri açmaza almıştır. Her şey yolunda görünmektedir. Diyagram.

Ancak beyaz bu örnekte fırlattığı bumerangın kurbanı olmuştur. 1...Kxa2!! Kazanmak için açmaza alan taşı, kazanmak için açmaza almak! 2.Vxa2 Vh5+ 3.Kh3 Vxe5+ 4.Şh1 Ve1+ 5.Şh2 Vg1#