Bir lisenin işgali ve NATO

Geçtiğimiz hafta yapılan NATO zirvesi ardından yapılan açıklamada insanlık ve tüm dünya için olumlu hiçbir gösterge bulunmuyor. Açıklamada NATO’nun büyümeyi sürdüreceği vurgulanıyor. Hatta, NATO’nun tarihteki en güçlü ve en başarılı ittifak olduğu belirtiliyor. NATO bir milyar insanı ve değerlerini korumaktaymış. NATO bireysel özgürlük, insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğü vb. için güvence sağlıyormuş.

Bu basın açıklamasının ve içerdiği militarist siyasetin Türkiye, Irak, Afganistan hatta Norveç’te yaşayanlar için ne anlam taşıdığını birer birer inceleyebiliriz. Ama bunun yerine, NATO’nun merkezi olan ABD’de bir lise öğretmenine kulak vermekte yarar var. Sylvia McGauley 23 yıldır çalıştığı lisenin militarizmin işgalinde olduğunu 2014’de güçlü bir dille anlatmıştı.

McGauley yazısında, ABD’nin kuzeybatısındaki Oregon eyaletinin en büyük kenti olan Portland yakınındaki Reynolds Lisesinde olanları anlatıyor. Reynolds Lisesi eyaletteki ikinci en büyük lise. Öğrencilerin çoğunluğu düşük gelirli veya yoksulluk içindeki hanelerden geliyor ve çoğu beyaz değil. Reynold Lisesi gibi okullar ABD ordusu için büyük önem taşıyor.

ABD Silahlı Kuvvetleri büyük bir işveren ve gereksinimi olan büyük iş gücünü (asker ve subaylar) bulmakta zorlanıyor. Bu nedenle bir yandan sürekli militarizm propagandası yapmak, diğer yandan da emek akışını sağlamak zorunda. Zorunlu askerlik ancak savaş koşullarında yürürlüğe konulabildiği için ordunun başka yollar kullanması gerekiyor. Yoksul öğrenciler ordu için en uygun kesim. Öğrencilere ulaşmanın yolu ise toplu olarak bulundukları okullar.

ABD ordusunun okullara girmek için geliştirdiği yöntem, Genç Yedek Subay Yetiştirme Programı (JROTC). Bu program, okulda var olan işleyişe ve müfredata olabildiğince az müdahale edilerek yürütülüyor. Yani, okul içinde okul kuruluyor ve özel olarak geliştirilmiş militarizm müfredatı işleniyor. Yoksulluk ve diğer zorluklar içinde yaşayan bir liseli için gelecek belirsiz ve zorluklarla dolu. Bir gencin sağlam bir yaşam kurabilmesi için hep yokuş yukarı mücadele vermesi gerektiği ortada. Ordu işte bu belirsizlik ve zorluklardan yararlanıyor. Gençleri, orduya katılmanın iş güvencesi ve yüksek gelir olduğuna inandırmaya çalışıyor. Sonuçta, programa giren öğrencilerin yarısı orduya katılıyorlar.

McGauley, lisesinin JROTC programı aracılığıyla işgal edildiğini düşünüyor. Bu program öğrencilerin gelişimiyle değil, orduya yönelmeleriyle ilgili. Tümüyle eşitsizliklerden yararlanmaya ve bir gelecek kurmayı uzak bir hayal olarak gören gençleri orduya çekmeye odaklı. Daha iyi okullara giden, daha iyi koşullarda yaşayan liselilerin karşısına üniversite ilanları ve temsilcileri çıkarken, Reynolds Lisesi gibi liselerde ordunun temsilcileri bulunuyor. Bunlar gizli saklı değil. ABD Kongresi programı yakından tanıyor ve izliyor. Komisyonlarda programın özellikle eşitsizliklerin yoğun ve kronik olduğu bölgelerde yayılması yönünde tavsiye kararlarının alındığı görülüyor.

McGauley ve diğer eğitimciler barış odaklı bir okul kültürü oluşturmak için uğraşırken, okul içindeki okulda militarizm propagandası yapılıyor. Vietnam Savaşı’nın Kuzey Vietnamlı komünistlerin oluşturduğu tehlike nedeniyle başladığı, Irak’ın işgal edilmesinin ise terörizme karşı başlatılan küresel savaşın parçası olduğu, kimi ülkelerde rejim değişikliği yapılması gerektiği ve buna CIA tarafından olanak sağlandığı anlatılıyor. Bunlar yetmezmiş gibi, programa kayıtlı öğrencilerin silahlarla tanışması ve atış eğitimine katılmaları sağlanıyor.

Uzun ve etkileyici yazısında McGauley, militarizmin ve JROTC programının neden okullarda bulunmaması gerektiğini gözler önüne seriyor ve programın meşru gösterilemeyeceğini özellikle vurguluyor. ABD ordusunun liselere uzanan kolları NATO’nun kollarına çok benziyor. Soğuk Savaş bitmesine karşın NATO ısrarla büyümeyi sürdürüyor ve kolları uzadıkça uzuyor. NATO’nun dünyada bulunmaması için emperyalizm, militarizm ve işgalcilik dışında iki önemli neden daha var. Birincisi, nükleer silahlar. İkincisi, ABD ordusunun ve diğer NATO ordularının küresel ısınmaya ve iklim değişikliğine neden olması. NATO çocuk ve gençlere bir gelecek değil, olsa olsa dünyanın sonunu müjdeliyor.