Windows 11 ne getiriyor ne götürüyor?

Microsoft’un işletim sisteminin yeni sürümü Windows 11 perşembe akşamı tanıtıldı. Yeni Windows, ilk bakışta Windows 10’un görünüm olarak büyük ölçekte makyajlanmış bir sürümü gibi görünse de altyapıda da dikkate değer değişiklikler ve yenilikler mevcut.

Görsel tasarımdan başlayacak olursak, yeni masaüstü temaları buzlu camı andıran köşe yuvarlaklıkları arttırılmış temalar. Yirmi altı yıldır sola yaslı olmasına alışık olduğumuz görev çubuğu, OS X’i andırır bir şekilde ortaya hizalanmış. Ortaya doğru kayan Başlat menüsünde ise Windows 10’un Windows 8’den devraldığı döşeme modelinden vaz geçilerek Windows 10X için geliştirilen daha sade menü tipinden faydalanılmış. Bugüne dek Power Toys ile kullanılabilen ve özellikle büyük ebatlı ve yüksek çözünürlüklü ekranlarda çalışmayı kolaylaştıran gelişkin pencere yerleştirme özelliği “Snap Layouts” (Yaslanan yerleşim) adı ile Windows 11’e entegre edilmiş. Windows 10’a yakınlarda bir güncelleme ile eklenen haber alanının biraz daha gelişkin bir sürümü de Windows 11 ile gelen yenilikler arasında. Tasarımın ve özelliklerin yer yer KDE’yi yer yer ise OS X’i hatırlattığını, her ikisinden de esinlenildiğini(!) söylersek çok yanılmış olmayız.

Ara yüzdeki dikkate değer bir değişiklik de eve kapanma sürecinde giderek yaygınlaşan dizüstü bilgisayara ikinci bir monitör bağlayarak çalışma şekli için. Monitörün takılması ve çıkartılması sırasında pencerelerin kafalarına göre kaçışması sorunu büyük ölçekte çözümlenmiş. Dokunmatik ekranların yaygınlaşması gözetilerek yeni bir ekran klavyesi eklenmiş, ara yüzdeki dokunma alanları genişletilerek daha kolay kullanılabilir hale getirilmiş.

Gelelim daha altyapısal değişiklik ve yeniliklere. Bireysel iletişim için varsayılan olarak sunulan Skype’tan vazgeçilerek Microsoft Teams varsayılan haline getirilmiş. İlk olarak Xbox için tasarlanan ve grafik işlemcinin diskteki veriye aracısız erişimine olanak tanıyan doğrudan depolama teknolojisi Windows 11’e entegre edilmiş. Oyuncuları ilgilendiren bir diğer yenilik ise HDR desteği olmayan oyunlar için otomatik HDR desteği. Her iki özelliğin de oyunlarda ne kadar fark yaratacağını denemeden öngörmek güç olsa da şimdilik umut vadettiğini söyleyebiliriz.

Windows 11 ile birlikte gelen bir diğer önemli yenilik, Amazon uygulama marketindeki Android uygulamalarının Windows’ta çalıştırılabilecek olması. Özellikle Windows’ta doğrudan bir karşılığı olmayan uygulamalar açısından dikkate değer bir gelişme olsa da mobil için tasarlanmış uygulamaların mobilden olabildiğine uzak bir sistemde ne kadar kullanışlı olacağını deneyip göreceğiz.

Bütün bu özellikler ve yenilikler için Windows 11’in talep ettiği asgari sistem çok yüksek değil: 1Ghz çift çekirdek işlemci, 4GB RAM, 64GB depolama, DirectX 12’yi destekleyen bir ekran kartı, TPM 2.0 ve Secure Boot. Windows 11’i eskice bir makinede çalıştırabilmemizin önündeki en önemli engeller TPM 2.0 ve Secureboot. Cihazınızın Windows 11’e uygunluğunu test etmek isterseniz Microsoft bunun için bir uygulama sunuyor.

2021 sonunda piyasaya sürüleceği açıklanan Windows 11, lisanslı Windows 10 kullanıcıları için ücretsiz bir yükseltme olarak sunulacak. Windows 11’i denemek için 2021 sonuna kadar beklemek istemezseniz bir geliştirme sürümü on gün kadar önce sızmıştı ancak tanıtımda gösterilenlere bakarak on gün önce sızan sürümün eskice bir sürüm olduğunu ve üzerine epey yol alındığını söyleyebiliriz. Bu nedenle Microsoft’un Insider programına katılarak deneme yapmak daha sağlıklı olabilir.

Windows 11’in kullanım pratiğini ayrıca değerlendirmek gerek ancak ilk izlenimim Microsoft uzun yıllardır içinde olduğu iyi bir işletim sisteminin (3.x,98, XP, 7, 10) ardından kötü bir işletim sistemi (95, Me, Vista, 8) yayımlama şeklinde giden döngüyü bu kez kırabilecek gibi.