Afganistan bir aynaysa

Bayraklar, üniformalar, botlar, savaş uçakları ve her gün çoğalan ölümcül silahlar. Bunların renkleri ve çeşitleri ne olursa olsun, hemen arkalarında hep korkunç çıkarlar bulunur. Savaşları zorunlu, savaş içermeyen bir var oluşu ise olanaksız gösteren militarizm ve militarizmi beslemek için kullanılan milliyetçilik ve ırkçılık gibi ideolojilerin hemen arkasında da bu çıkarlar bulunur.

Afganistan’da yaşananlar ve yaşanmakta olanlar, bu çıkarları görmek ve militarizm yalanlarını gözler önüne sermek için bir olanak sağlıyor. Afganistan’a gönderilen her asker, giydiği üniforma, taşıdığı matara ve silahlar ile para demekti. Üniformayı, matarayı, silahları üreten şirketler Afganistan’a gönderilen her askerden kazanç sağladı. Gönderilen asker sayısı arttıkça, kazançları da arttı. Afganistan’a gönderilen her uçak, her helikopter, her bomba çok büyük paralar demekti.

Geçen hafta içerisinde, Afganistan’ın işgali boyunca yapılan askeri harcamalara ışık tutan önemli yayınlar bu büyük tutarların ne olduğuna ışık tutuyor. Brown Üniversitesi Watson Enstitüsündeki araştırmacılar, işgalin başlangıcından bu yana yapılan harcamaların toplamının 2.3 milyar dolar olduğunu duyurdu. Bu sayı kamuya açık bilgilere dayanılarak hesaplanmış; yani gizli harcamaları içermiyor. Diğer yandan işgalin uzun süreli sonuçlarını ve maliyetini de göz önünde tutmuyor.

Özetle, ABD için işgalin maliyeti çok büyük. Yine kamuya açık bilgilere dayanılarak yapılan harcamaların nereye gittiğine ilişkin bir hesap da yapılabilir. Geçen hafta bir başka enstitüdeki araştırmacıların hesaplarına dayanılarak, ölüm ve yıkıma hizmet eden şirketlerin yöneticilerine ödenen tutarlar ele alındı. ABD Savunma Bakanlığının Afganistan ihalelerini alanlar sıralamasında ilk üçte yer alan şirketlerin (Fluor, Raytheon ve Boeing) en tepedeki yöneticilerine 2016-2020 yıllarında ödenen para toplam 236 milyon tutuyor.

Bu büyük sayılar ABD’nin bitmeyen savaşlarının aslında savaş endüstrisini ve bir avuç insanı beslediğini gösteriyor. Ölüm ve yıkımdan beslenen bu sektörün tepesinde bulunanlar milyonlar kazanıyorlar ve tam da bu nedenle, militarizmi ve militarizmi besleyen ideolojileri tüm güçleriyle destekliyorlar. Onlar için ölüm ve acı para demek. Savaşların sürmesi için her şeyi yapacaklarından kim kuşku duyabilir ki?

Eğer anlayana sivrisinek sazsa, ABD savaş endüstrisi ve Afganistan işgaline ilişkin bu sayılar militarizmin ne işe yaradığını anlamak isteyenlere yardımcı olabilir. Savaş endüstrisi her yerde aynı şekilde işler. İngiltere’de, Fransa’da ve diğer ülkelerde. Savaş endüstrisi her zaman “yerli ve milli” olduğunu, savunma için gerekli olduğunu yaymak ister. Savaş endüstrisi her zaman insanların birbirlerine yabancılaşması, kardeşlik yerine düşmanlık üretilmesi dışında hiçbir işlevi olmayan milliyetçilik, ırkçılık gibi ideolojileri destekler.

Afganistan’ın işgali, Irak’ın işgali ile diğer işgaller birbirine benzer. Bir işgal bittiğinde, yeni bir savaş ve yeni bir işgal başlatılması gerekir. Militarizm bunun için gereklidir. Düşmanlık üreten bütün ideolojiler savaş, işgal ve militarizme hizmet eder. Savaş endüstrisi ve işgaller, “yerli ve milli” görünümlü patronları besler. Afganistan bir aynaysa, bu aynaya bakanlar “yerli ve milli” savaş endüstrisinin tüm dünya için yıkım, acı ve ölüm demek olduğunu görebilirler.