Barış: Biz diyebilmek

Bugün 1 Eylül Dünya Barış günü. Barış, öncelikle her birimizin hayatla, kendimizle, doğayla her koşulda barışık olmasıyla başlar. Barışık olmak hayatı sevmekle mümkün.

1939 yılının 1 Eylül’ünde Nazi Almanya’sının Polonya’yı işgali ile başladı o büyük savaş. Milyonlarca insan yaşamını yitirdi, sakat kaldı. O güne atıfla barış günüdür 1 Eylül.

Barış içinde yaşama hakkı en temel insan haklarından. Şimdi milyonlar göç yollarında savaştan kaçıyor, barış içinde yaşam umuyorlar. Onlara mülteci, düzensiz göçmen vb. deniyor. Kim ister yurdundan kopmayı? Barışın değerini mülteciler öğretiyor yeniden.

Pandemi etkisi, yeniden alevlenen savaş ve çatışmaların yarattığı insan hakları ihlallerini yeni bir boyuta taşıdı. Toplumsallığımız köreldikçe hak ihlallerinin görünürlüğü de azalmakta. Totaliter, baskıcı sistemler hak gasbında pervasızca yol aldılar.

İnsan hakları mücadelesi aynı zamanda hafızasızlığın panzehri. İşkence ve kötü muamele bir insanlık suçu olup hukuki boyutu ile zaman aşımı söz konusu değil.

Hafızanın kurumsallaşması salt insan hakları örgütlerinin güçlenip çeşitlenmesi ile sınırlı değil. İnsan hakları ve barış anıtları, insan hakları müzeleri önemli. Aynı zamanda bu alanda emek vermiş olanların geleceğe aktarılması çok kıymetli. Bu bağlamda bugün İzmir’de Karşıyaka Belediyesi tarafından açılışı yapılacak olan Prof. Dr. Veli Lök Kütüphanesi 1 Eylül Dünya Barış Günü’ne anlam katacak.

Veli Lök Hoca’mız ömrünü bilim ve insan haklarına adamış yaşayan bir anıt. Kütüphane onun şahsında bir yaşam pratiğini gelecek nesillere ulaştıracak. Bugün ben orada açılışta olacağım. (01.09.2021 çarşamba saat:15.00 Adres: 6182 sok.No:54 Demirköprü Karşıyaka, İzmir)

Barış için biz diyebilmek önemli.

Uzun yıllardır Ege’nin iki kıyısında İzmir ve Midilli’de derdi barış olan iki dernek var: Ege Barış ve İletişim Derneği ve Siniparksy (Egede Birlikte Var Olma ve İletişim Derneği)

1 Eylül Dünya Barış günü ortak açıklamasının başlığı “Ege’de Birlikte Biz” “Ege’de Barış Biz’e Hepimize İyi Gelir”. Açıklamada mülteciler ve pandemi önemli yer tutuyor:

“Dünya bir buçuk yıldır terör ve iç savaşlara ek olarak başka bir yıkım, başka bir savaş yaşıyor. Covid-19 salgınının bu kadar yıkıcı etki yaratmasının başlıca nedeni, sağlığın metalaştırılması; talep esnekliği olmayan bir ticari mal haline getirilmesidir. Küresel ve yerel iktidarların, neoliberal ve özelleştirmeci yöntemleri dayatmaları, topluma dönük ödev ve sorumluluklarını piyasanın insafına bırakmaları yatmaktadır. Bütünlükçü, önleyici ve koruyucu sağlık uygulamalarını ihmal etmek ve tedavi edici hizmetleri daha çok kârdan başka amacı olmayan yapılara bırakmak insanlık dışıdır.” Ege’nin iki yakasından bu ortak değerlendirme oldukça zihin açıcı. Devamını da paylaşmak isterim:

“Covid-19 pandemisi gündelik yaşamı birdenbire ve çok kapsamlı bir biçimde değiştirmiştir. İnsanı en yakınındaki insandan uzaklaştıran, milyonlarcasını ev ‘hapsine’ mahkum eden, maske ve mesafenin yaşamları işgal ettiği bir korku atmosferi oluşturulmuştur. Pandemi mücadelesinin küreselliği gerekçesi ile halklar, yerel yönetimler hatta ulusal yönetimler düzeyinde, mücadele program ve politikaları geliştirilmesi köreltilmiş; entelektüel ve mali güç odaklarının tekelci-neoliberal tercihleri sonucu, şaşkın ve edilgin bir insanlık yaratılmıştır.

Pandemiye karşı yürütülen mücadelenin yaşamı koruma iddiasına karşın ne yazık ki hak ve özgürlükleri kısıtlayıcı yönü ağır basmıştır. İnsan olmanın en temel unsurlarından biri olan toplumsallığı tahrip eden, toplumlarda içe kapanmayı ve bireyci tutumları kışkırtan, bölücü, ötekileştirici, dışlayıcı davranışları güçlendiren bir yöneliş ağırlık kazanmaktadır. Barışçı yaşam ortamları için yıkıcı olan bu eğilimlerin pandeminin hastalık etkisine eklenmesi çok daha tehlikeli potansiyeller taşımaktadır.”

Biz diyebilen, sınırlara sığmayan ve aşan her çaba barışa dair umudu diri tutuyor.

Oysa ki barış olmadan sağlıklı kalabilmek ne mümkün! Sağlık da barış gibi tek başına gerçekleşemeyecek bir durum.

Barışla, sağlıcakla kalın.