Yeşilçam’ın ‘çilekeşleri’, ötekileri, kötü adamları (3)

12 Eylül 1980- 12 Eylül 2021… 

41 yıldır süren kötülüklerden, darbeci olarak üstümüze yağan kötü adamlardan, darbeyi ve tüm kötülükleri hazırlayan, yaptıran, yapan, 41 yıldır uygulayanlardan daha kötü olunamaz…

SİNEMAMIZIN İYİ KALPLİ, FİLM İCABI KÖTÜ ADAMLARI

İsimleri büyük yazılmasa da hatta bir kısmının adı jeneriklere, afişlere giremese de adları ezbere bilinmese de yüzleri, “kötülükleri” unutulmayan, çok iyi tanınan, Yeşilçam severlerin kalplerinde birer yıldız olan sinema emekçileri vardı. 

Onlarca, yüzlerce filmde yer alan bu emekçilerin başrol oynayanı da oldu ikinci, üçüncü rollerde ünleneni de, adı jeneriklere giremeyeni de. 

Yeşilçam’a damgasını vurmuş bu yüzlerce isimden, sinema emekçisinden öne çıkanlar arasında hemen Süheyl Eğriboz, Kudret Karadağ, Sırrı Elitaş, İbrahim Kurt, Hakkı Kıvanç, Coşkun Göğen (Tecavüzcü Coşkun), Kadir Kök, İhsan Gedik, Yadigâr Ejder, Yılmaz Kurt, Oktay Yavuz, Sönmez Yıkılmaz, Çetin Başaran, Mehmet Uğur, Yusuf Çetin’i sayabiliriz. 

Bir kısmı jönden dayak yiyen “kavgacı” olarak tanındı. Kalbi sinemayla, Yeşilçam’la atan bu cefakar, vefakar sinema emekçilerinin yıldızlaşan isimleri de oldu, sokaklarda yaşayanı da.

‘KÖTÜLÜĞÜN’ UNUTULMAZLARI

Kötü adamların yıldızları diyebileceğimiz Ahmet Tarık Tekçe ve Erol Taş kadar ‘film icabı’ kötü olan, onlar kadar ünlenip sevilen, yıldızlaşan oyuncular arasında Kenan Pars, Süha Doğan, Bilal İnci, Senih Orkan, Hüseyin Baradan, Hikmet Taşdemir, Danyal Topatan da perdeden yansıyan ‘kötülüğün’ unutulmazları arasındaydı. Hüseyin Baradan gibi komiklikleriyle tanınan fakat kötü adamlığıyla da ünlenen isimlerden biri de Öztürk Serengil’di.

NURİ ALÇO: BİR GAZOZ İÇER MİSİN YAVRUM? 

’80’lerden günümüze dek kötü adam olarak sinemaya damgasını vuran Nuri Alço, Yeşilçam kuşağının yıldızlaşan kötü adamlarının son önemli halkasıydı, Önder Somer çizgisinin devamıydı. Bir dönem adı duvarlara yazıldı. Bir dönem özel hayatında yaptıklarıyla da gündem olan Nuri Alço tuzağına düşürdüğü kadınlara “sahip olmak” için ilaçlı gazoz ikram ederken söylediği “Bir gazoz içer misin yavrum?​” repliğiyle belleklere kazındı. 

HÜSEYİN BARADAN ÇEKİLİN ARADAN

Kötü adam olarak ünlenmiştir Hüseyin Baradan. Fakat birçoğumuzun belleğinde dalgacı, matrak bir adam olarak yer alır yine de. Necdet Tosun’lu Vahi Öz’lü, Ayşecik’li Yumurcak’lı filmlerde ve başka filmlerde de sevimli adam ya da ‘kötü adam’ olarak izledik onu. Eşkıya oldu, mafya oldu, köylü kurnazı oldu. Ufacık bir çocukken başladığı fotoğrafçılıktan, foto muhabirliğine, oradan da sinema oyunculuğuna geçerek Yeşilçam’da iz bırakan, sevilen bir oyuncu, hepimizin tanıdığı kaytan bıyıklı, dalgacı Hüseyin Baradan oldu. Film setlerinde de rollerinde olduğu gibi şakacı, matrak sevilen bir insan olduğunu başka oyunculardan da dinledim. Ayrıca başarılarının arasında bir “ilk” de var; Hüseyin Baradan Çekilin Aradan. Yeşilçam’da ilk kez oyuncu adının, film adına taşındığı filmdir. 

ÖZTÜRK SERENGİL: YEŞŞEE...

Anılar biriktirip acılar biçtiği Yeşilçam Sokağı’nda, “tutunamayan” dönemini atlatıp ‘dikiş tutturduğunda’ kötü adam olarak ünlenir Öztürk Serengil. İlk zamanlar birçok insana “İşte kötü bir adam böyle olur” dedirtse de beni hiçbir zaman korkutan bir kötü adam olmadı. Hep matrak bir adam olarak algıladım onu. En “kötü”yü oynadığında bile... “Yeşşeee”, “temem bilekis”, “kelaj”, “abidik gubidik” gibi eğlenceli “Öztürk Serengil edebiyatı” olan ve komik hareketler yapan gerçekten de “kel”aj, şapkalı, aşağı sarkık bıyıklarıyla ve Feridun Karakaya’nın Osman Seden’e önerisiyle “tatlı serseri rolleri” oynayan komik bir adam.

Acımasız mı acımasız, yaptıkları kötülüklere salondan da anında sert tepkiler alan fakat yine de çok sevdiğim; Ahmet Tarık Tekçe ve Önder Somer dışında kötüyü oynayan bütün oyuncuları sevdim. 

Öztürk Serengil ikisinin ortasında bir kötü adamdı; açlıkla, yoksullukla, didinmeyle geçen ilk on yıllık sinema serüveninde “Ne Şeker Şey” ve “Badem Şekeri” filmleriyle başlayıp “Adanalı Tayfur”la doruğa ulaşan tatlı serseri ve komik adam rollerine kadar. Henüz Adanalı Tayfur olmadığı, küçük rol, büyük rol ayrımı yapmadan her teklifi kabul ettiği ve kötü adam olarak nam saldığı günlerde inandırıcılığıyla sevilmişti Öztürk Serengil. “Filmlerde menfi bir tip olmuştum. Gerçekten fena insandım. İlk filmlerimde bu fena adam rolünü o kadar içten, o kadar candan oynadım ki herkes beğendi ve bugünkü şöhretimi kazandım.”

‘KÖYÜN KÖTÜSÜ’ BİLAL İNCİ

Bilal İnci, 1936 yılında Adana’ya bağlı Kozan ilçesinde dünyaya gelir Liseyi İzmit’te okurken yarıda bırakarak trikotaj gibi işlerde çalışır 1960 yılında Almanya’ya gider, 1966 yılına kadar Berlin’de yaşar. Alman bir kadınla evlenir. 

1966’da Türkiye’ye dönüş yaptıktan sonra yönetmen yardımcısı olarak da çalışan oyuncu ağabeyi Kemal İnci’nin setlerini ziyaret eder. İlk filmi 1966 tarihli “Karanlıkta Vuruşanlar”dır. Bu filmdeki oyunuyla kötü adam rollerinin vazgeçilmez yüzlerinden biri olur. Bir süre sonra tekrar Almanya’ya döner. 1987 yılında dönünce yeniden filmlerde oynamaya devam eder.

Genellikle Anadolu’nun kırsal ‘Kötü Ağa’sı rollerinde kötülüğüyle zirve yapar.  Tarihi filmlerin ‘Kötü Bizanslısı’ olarak da iz bırakır. 

KENTSOYLU BİR KÖTÜ: KENAN PARS

Yönetmenlik ve yapımcılık da yapan jönlükten karakter oyunculuğuna, kötü adamlığa geçen Kenan Pars, kentsoylu, mevki sahibi, kötülüğü yaradılışından değil koşullardan gelen karakterlerin oyuncusuydu genelde. Asıl adı Kirkor Cezveciyan’dı. 10 Mart 1920’de Üsküdar’da dünyaya gelir. 5 yaşından ölümüne dek Bakırköy’de yaşar.

Çilingirlik, tuhafiyecilik gibi işlerin ardından 1953’te adım attığı sinemada 250’nin üstünde filmde oynar, 6 film yönetir, 7 filmin de yapımcılığını üstlenir. Bakırköy’de kendi adını taşıyan bir Milli Piyango bayii işleten Kenan Pars, sinema dışında sanatın farklı dallarıyla da ilgilidir. Boncuklarla yaptığı hat sergisi, 2007’de Dolmabahçe Sarayı’nda açılmıştı.

Not: Haftaya diğer isimlerle tamamlayacağız kötü adamlar yazılarımızı.