Türkiye satrancı için ne yapmalı?

Bugün aklımdaki Satranç Federasyonunun acil eylem planını, nasıl çalışması gerektiği konusundaki fikirlerimi yazacağım.

Pandemi döneminde birçok kulüp kapanmak zorunda kaldı. Diğerleri ayakta zor duruyor. Mevcut yönetim bu süreçte 1000 lira gibi trajik bir yardım yaptı kulüplere. Görüştüğüm bazı kulüp yöneticileri bunu kendilerine hakaret saydıklarını söylediler haklı olarak. Çünkü diğer yandan yönetim utanmadan 250 bin TL toplantı gideri açıkladı maalesef.

Öncelikle Türkiye’deki tüm kulüpler ziyaret edilerek ihtiyaçları tespit edilmeli. Her bölgenin, her kulübün farklı ihtiyaçları olduğu bir gerçek. Diğer yandan birçok kulübün temel sorunu ekonomik ve bunu çözmenin birçok yolu bulunuyor. Öncelikle kulüplerin kira giderlerini ortadan kaldırmak amacıyla Federasyon Başkanının tüm il ve ilçeleri dolaşarak belediyelerden satranç kulüplerine yer tahsis etmesi sağlanmalı. Kurulacak bir satranç TV’nin yayın gelirlerinden eşit pay alacak olan kulüpler ayrıca TV’nin insanlara ulaşmasının etkisiyle çok daha fazla öğrenciye sahip olacaklarından, kısa sürede ekonomik sorunlarından kurtulacaklardır. Bu aynı zamanda ülkenin kültürel anlamda satrançla tanışması demek. Kulüp yöneticileri, sporcular, hakemler ve antrenörler üstündeki antidemokratik baskıcı tavır kökünden kazınmalı. İnsanların düşüncelerini özgürce ifade edebilmesinin önü açılmalı ki eleştiriler yöneticileri daha iyiyi yapmaya zorlasın.

Bir ülkede satrancı geliştirmek için Amerika’yı yeniden keşfetmeye gerek yok. Dünyanın en iyi eğitim modelleri araştırılıp uzun vadeli bir program uygulanmalı. Dünyaya entegre olmak adına tüm turnuvaları uluslararası rating sistemine (Elo) dahil etmek iyi bir başlangıç olacaktır. Özellikle antrenörlük ve hakemlik sisteminin baştan ele alınması gerçek manada sportif başarı için şarttır. Liyakate dayalı olmayan, ahbap çavuş ilişkileri ile yürütülen mevcut çürümüş düzeni gerçek anlamda yeniden yapılandırılmalı.

Kadın satrancı yok edilmiş durumda. Bu sebeple kadın sporcu yetiştiren kulüplere sporcunun performansına bağlı maddi destek paketleri oluşturulmalı. Aynı şey ulusal takım havuzlarına sporcu sokan kulüpler için de geçerli olmalı. Kadın sporcularımızı daha güçlü olmaları için kapalı turnuvalarda oynatmamızın da şart olduğunu düşünüyorum.

Federasyonun sırf unvan vermek için oluşturduğu işlevsiz kurullar kaldırılarak verimli çalışacak kurullar oluşturulmalı. Federasyon yönetimi kendisine tasarruf tedbirleri uygulayarak kaynakları sporcu, antrenör, hakem ve kulüplere aktarmalı. Tüm bunları yaparken mali konularda tamamen şeffaf olunması da ahlaken gerekliliktir. Hukuken bir gereklilik olması için gerekli yasal düzenlemelerin de eş zamanlı olarak yapılması gerekir. Üç aylık periyotlar halinde mali tabloyu halka açıklama yürekliliğini de biz gösterdik, çünkü kendimizden eminiz. Bunu gerçekleştirmeyen her yönetim zan altında kalmaya mahkum olacaktır.

Türkiye Satranç Federasyonu (TSF) maalesef uluslararası körler satranç federasyonu (IBCA) üyesi değil. Oysa TSF’nin IBCA’ya üye olması ve körler için Türkiye Satranç Şampiyonalarını bizzat yapması gerekir. Kör ve diğer bedensel engellilerin satranç turnuvalarına erişimi kolaylaştırılmalıdır, bu mesleki değil insani bir görevdir.

TSF’nin kaynakları nasıl har vurup harman savurduğunun bir diğer göstergesi açıklanan büro giderlerinin 2 milyon TL’nin üzerinde olması. Liglerde şampiyon olan kulüplerin aldığı para, çerez parası bile değil bunun yanında. Türkiye satranç şampiyonunun aldığı ödülün 25 bin TL olduğunu düşünürseniz kaynakların satranca aktarılmadığı korkunç bir tablo çıkıyor ortaya. Türkiye şampiyonları, büyük ustalar hayatta kalabilmek için antrenörlük yapmak zorunda kalıyor ama biz onlardan dünyanın zirvesine oynayacakları günleri bekliyoruz çaresizce. Dahası var, yurt dışı organizasyonlarında bir büyük usta 65 avro harcırah alırken, yönetici 95 avro alıyor ve kimse ‘ne hakla’ diye sormuyor. Biz sorduk, sormaya da devam edeceğiz. Bu düzen değişecek, değiştireceğiz.