Sağlık nedeniyle fesih hakkı için, işin tehlike yaratması hususu gereklidir

SORU: Merhaba. Benim iki tane bel fıtığım var. Bir tanesi ileri derece. İnşaat işçisiyim. İşim gereği belim sürekli tutuluyor. Çok zorlanıyorum. İşten ayrılmam gerekiyor. Ama haklarımdan da mahrum olmak istemiyorum. Nasıl bir çözüm önerirsiniz? Teşekkürler.

CEVAP: Öncelikle geçmiş olsun diliyorum. Köşemize gelen sorulardan en sıkça sorulan soruların konu başlıklarından biri de işçinin çalışmasının sağlığını olumsuz etkilemesi, çalışması sonucu ortaya çıkan hastalıklardan dolayı yasal haklarının neler olduğunu öğrenmek istemesi oluyor. Bu durum tabii bir yandan ciddi sağlık sorunları ile uğraşırken diğer yandan bu ekonomik koşullarda işini veya işçilik alacaklarını kaybetmek istememesinin ikilemini sağlığı ile ödüyor olmasının da bir göstergesi. Sorunuzda belirtmiş olduğunuz bel fıtığı rahatsızlığının öncelikle yapmış olduğunuz işin bir neticesi olarak doğması bu açıdan önemlidir. İnşaat işçisi olarak çalışıyor olmanızın bel fıtığı rahatsızlığı yaşamanıza neden olmanızı doğrudan meydana getiren veya daha da ağırlaştıran bir durum olması sizin sözleşmenizi fesih bakımından önemlidir.

İş Kanunu’nun 24. maddesinde işçinin haklı nedenle fesih sebeplerinin düzenlendiği 3 bentten birincisi “sağlık sebepleri” başlığı altında yer almaktadır. Bunlar: “a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa.

b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa.”

A bendinde yer alan düzenlemede, işçi açısından sağlık nedeniyle fesih hakkının doğabilmesi için yapılan işin, işçinin yaşamı veya sağlığı için tehlike yaratması hususunun gerekliliğidir. Tehlike, işin niteliğinden kaynaklanmış olmalıdır. Dolayısıyla, sizin durumunuzda sorunuzda da belirttiğiniz üzere, alacağınız bir doktor raporunda bel fıtıklarının yapılan işten kaynaklandığını ve sağlığınız için bu işin artık tehlikeli olduğunun belirtilmesi önemlidir.

Uygulamada Yargıtay da hastalığın işçinin sağlığı ve yaşayışı için tehlikeli olduğunun sağlık raporunda belirtilmesini aramaktadır. “Hastalığın işyerindeki koşullardan kaynaklandığı doktor raporuyla ispat edilmeli, bunun için gerekiyorsa işyerinde inceleme yapılmalıdır. Tehlikenin haklı neden oluşturması için geçici veya sürekli olması bu noktada önem taşımamaktadır. İşin tehlike oluşturup oluşturmadığı tespit edilirken objektif koşullar yanında, işçinin yaşı, vücut ve sağlık durumu, cinsiyeti gibi subjektif koşullar da dikkate alınır. Hangi hastalıkların yapılan işin niteliğinden doğduğu ise, her somut olayın özellikleri dikkate alınarak belirlenmelidir” şeklinde kararlar bulunmaktadır. (Yargıtay 22.HD. 2013/6958 E. 2014/6362 K. 18.03.2014)

Dolayısıyla alacağınız bir doktor raporunda yukarıda belirttiğim hususlar çerçevesinde bilgilerin yer alması durumunda yasal koşulların bulunması durumunda kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş sözleşmesini feshedebilir. Bunun için doktor raporunu da ekleyerek iş sözleşmenizi haklı nedenle sağlık sebepleri ile feshettiğinizi belirten bir dilekçe yazarak işverene vermeniz gerekir. Noterlikler tarafından göndereceğiniz bir fesih ihtarnamesi ise feshin ispatı, işverenini temerrüde düşürüldüğü tarihin belli olması gibi ispatla ilgili hususlar açısından daha çok uygulanan bir usuldür. Bu haklı nedenle feshe rağmen, işveren kıdem tazminatını ödemez ise bu durumda tazminat alacağı için önce yasal zorunluluk gereği ara bulucuya başvurarak, iş mahkemesinde alacak davası açmanız gerekecektir.