Kadın cinayetlerini ifşa ve farkındalık yaratma eylemleri

Son yıllarda dünyanın pek çok ülkesinde kadın eylemleri hem talepleri hem de eylem repertuvarları ile tarihe damgasını vurdu. Türkiye’de, Şili’de, Polonya’da, Belarus’ta, Arjantin’de, kadın örgütleri düzenledikleri kitlesel gösterileriyle, renkleri ve ritüelleriyle yalnız kendi ülkelerinde gündem olmakla kalmadı, aynı zamanda başka ülkelerdeki kadın örgütlerine de model oluşturdu, onları seferber etti, etmeye de devam ediyor. Şili’de Las Tesis’in kadına karşı şiddeti protesto etmek için düzenlediği dans performansı dünyanın pek çok yerine uzandı. Kolombiya’dan İspanya’ya, Arjantin’den Fransa’ya, Meksika’dan Türkiye’ye farklı coğrafyalarda performans tekrarlandı. Kadınlar hep birlikte ve her yerde “Tecavüzcü sensin!” diye haykırdı. Şili’de ekim 2020’de yapılan anayasa referandumunun da belirleyeni kadınlar oldu. Dünyanın bir diğer köşesinde, Afganistan’da kadınların Taliban’a karşı düzenledikleri haysiyet mücadelesi eylemleri, erkeklerin sustukları dönemlerde dahi kadınların birer cesaret timsali olduklarını bir kez daha ortaya koydu.

Görünürlüğü fazla olan bu kitlesel eylemlerin yanında kadınların, bir de belki daha az ses getiren, ancak gündelik yaşamı sessiz bir çığlıkla etkileyen tarzda eylemleri de var. Paris sokaklarını yeniden adlandıran #stopféminicides ve noustoutes.org imzalı eylemler bunlardan biri. Yaşadıkları sokaklara katledilen kadınların isimlerini verme eylemleri bunlar. Aktivistler, sokak tabelalarının kağıt versiyonunu yapıp mevcut tabelanın altına bu yeni tabelayı yapıştırıyorlar. Fransa’da sokak tabelalarını değiştirme eylemlerinin yeni eylem biçimleri olmadığını, önceki yıllarda da feministlerin mevcut tabelalardaki erkek isimlerini değiştirerek üzerlerine kadın isimleri astığını hatırlatmak isterim.  Son eylemlerde asılan tabelalarda ise örneğin şu bilgiler yer alıyor:

Jani Sokağı

36 yaşında

1 Nisan 2021’de (eski) eşi tarafından öldürüldü

#stopféminicides         noustoutes.org

#NousToutes (#BizHepimiz) kolektifinin bu eylemleri sayesinde kadınlar bir yandan cinayeti ifşa edip farkındalık yaratırken, diğer yandan da cinayet kurbanı kadının ismini yaşatıyor. Kendi deyimleriyle “Sayılara birer yüz kazandırıyorlar”. Bir amaç da kamu otoriteleri üzerinde baskı yaratmak. Bu etiketlemeler sayesinde kadın cinayetlerinin ne kadar yaygın olduğunu da görebiliyoruz. Sayıların giderek kanıksandığı günümüz dünyasında, görmesini bilen için bu tabelalar durumun vahametini sergiliyor. Cinayetlerin Paris’teki sayısı insanı afallatıyor. Fransa’da sadece 2019 yılında 152 kadın eski ya da mevcut eşi tarafından öldürüldü. Asılan tabelalar, zengin mahallelerde de en az yoksul mahallelerde olduğu kadar cinayet işlendiğini gösteriyor. Katledilen kadınların çoğu genç yaşlarda. Pandemi nedeniyle sokağa çıkma kısıtlaması getirilen dönemlerde kadın katliamlarının ne kadar yaygın olduğunu da tabelalara düşülen tarih notlarından görüyoruz. Bir kesimin konforlu evlerinde, yazlıklarında, hatta dünyanın farklı cennet mekanlarında geçirdiği kapanma dönemleri, bazılarımızın sonunu hazırladı. Bu gerçek, tabeladan yüzümüze adeta bir tokat gibi çarpıyor. Birleşmiş Milletlerin raporlarına göre dünyada her gün 137 kadın eşi ya da akrabaları tarafından öldürülüyor. Hem de çoğu kez kendi evinde. Türkiye’de ise neredeyse her gün bir kadın öldürülüyor. Tablo çok vahim. Kadına yönelik şiddetin sınır tanımadığı bir dünyada yaşıyoruz. Mesele tüm dünyanın meselesi. Erkeklik tüm dünyanın başına bela!

Bu bela karşısında kamu otoriteleri üzerinde sürekli baskı kurmak, İstanbul Sözleşmesi’ni uygulayın demek gerek. İstanbul Sözleşmesi ile başlayan cümleleri hiç ama hiç eksik etmemek gerek…