Zamlar, büyük metal mitingi, parasal talepler, enflasyon, ‘ek zam’… derken

Metal işçileri yeni yılı; iş kolunda 130 binden fazla işçiyi kapsayan, MESS’le yapılan toplu sözleşme görüşmelerinin “uyuşmazlık”la sonuçlanmasından sonra, önceki gün Kocaeli’de yaptıkları büyük bir mitingle karşıladı.

İstanbul, İzmir, Bursa, Eskişehir başta olmak üzere ülkenin birçok kentinden on binlerce metal işçisi taleplerini hep bir ağızdan haykırmak üzere bir araya gelmişti.

“Ölümüne çalıştık şimdi kazanacağız” sloganı ile yapılan mitingde, pandemi döneminde işçilerin ölümüne çalıştırılmasını öne çıkaran Genel Başkan Kavlak, konuşmasında da patronları çıkarları işçi sınıfıyla çatışan ayrı bir sınıfın fertleri değil “sosyal ortak” olarak tanımladı; işçilerin çektikleri sıkıntıdan söz etti ama, işçilerin büyük bir mücadeleye hazırlanması gerektiğinden çok patronlara “Gelin uzlaşalım” çağrısı yaptı.

“Biz bugüne kadar, yalnızca iyi gün dostu olmadığımızı kötü günde de onların (patronların) yanında olduğumuzu her fırsatta gösterdik. Ne emeğimizi, ne mesaimizi ne de canımızı esirgedik. Şimdi sıra onlarda. Onların vicdanına, en masum, en insani duygularına sesleniyorum. Gelin masaya, bu işi bitirelim, işimizin başına dönelim!..” diyen Kavlak, bir sendika liderinden, hele de “uyuşmazlık zaptı” tutmuş ve “grev kararı” almış bir sendika liderinden çok patronlarla işçilerin arasını bulmaya çalışan “bir ara bulucu” gibi konuştu.

METALDE GREV KARARLARI NE KADAR UYGULANABİLECEK?

Türk Metal, Öz çelik-İş ve Birleşik Metal-İş ile patronların sendikası MESS arasında eylül ayında resmen başlayan TİS görüşmelerinde patron tarafı MESS, işçi sendikalarından gelen yüzde 27-29 arasındaki zam taleplerine karşın ilk altı ay için yüzde 12 zam teklifi ile gelmiş, yapılan oturumlarda bir ilerleme sağlanamayınca, Türk Metal ve Birleşik Metal-İş sendikaları “uyuşmazlık zaptı” tutmuşlardı. “Uyuşmazlık” sonrasında teklifini revize eden MESS, yüzde 12’yi yüzde 17’ye çıkarmıştı.

Ancak her iki sendika da MESS’in bu ikinci teklifini reddederek grev kararı almışlardı. Türk Metal grev kararı alıp greve başlamak için bir tarih vermezken Birleşik Metal-İş, 14 Ocak’ta dört fabrikada greve başlanacağını duyurmuştu.

TİS görüşmelerinin uyuşmazlığa doğru gittiğinin anlaşılmasından itibaren Birleşik Metal-İş ve Türk Metal, işyerlerinde çeşitli eylem ve etkinliklerle işçilerin tepkilerini de devreye sokmuşlardı.

Önceki gün Kocaeli’de Türk Metal’in yaptığı miting işte bu gelişmelerin sonucu olarak, patronlara işçilerin mücadeleye hazır olduğunu göstermek için yapılmıştı!

Elbette burada okuyucunun aklına; “Metal TİS’inde işçi tarafının TİS masasında üç sendikanın temsil ettiği bertiliyor ama burada Türk Metal ve Birleşik Metal-İş’in adı geçiyor. O zaman bu Öz Çelik-İş nerede?” sorusu gelmektedir. Soru elbette çok haklı ama Öz Çelik-İş’in bir şey yaptığına dair bir belirti yok. Hatta böyle bir sendika hâlâ faal mi bunu söylemek bile çok zor.

İŞÇİLER: PARASAL TALEPLER YENİLENSİN İŞÇİNİN ONAYI OLMADAN TİS İMZALANMASIN!

İşçiler, eylem yapıyor, on binlerce işçi miting için alanlara çıkıyor ama işçilerin talepleri konusu özellikle de parasal talepleri konusu hayli karışık! Çünkü; geçtiğimiz yılın ortalarında da belirlenmiş olan (Yıllık enflasyon yüzde 18 dolayındaydı) parasal talepler, yılın sonlarında iyice anlaşılmaz hale geldi.

Hele de dün TÜİK’in aralık ayı enflasyonunu 13.58, yılık enflasyonu ise 36.08 olarak açıklamasından(*) sonra artık ilk altı ay (2021 ekim 2022 mart arası) için istenen yüzde 27-29 ücret zammı talebi elbette ki “Anlaşılmaz”ın ötesinde “Kabul edilemez” hale gelmiştir. TÜİK’in aralık ayı enflasyonunun böyle yüksek olacağı ayın başından beri ekonomistler tarafından biliniyor ve kamuoyunda da tartışılıyordu. Ancak buna karşın gerek Türk Metal gerekse Birleşik Metal-İş Sendikası TİS masasına sundukları yüzde 27-29’luk ücret zammı taleplerini değiştirmeyi düşünmediklerini belirtiyordu. Nitekim Birleşik Metal-İş bu tutumunu değiştirmeyeceğini açıklamıştı. Önceki günkü mitingde Kavlak da bu tutumlarını değiştireceklerine dair bir şey söylemeyerek masaya koydukları parasal taleplerde bir değişiklik yapmayacaklarını söylemiş oldu.

Oysa uzunca bir zamandan beri gerek işyerlerinden gazetemize gelen mektuplar gerekse önceki gün de muhabirlerimize konuşan işçiler, yüzde 27-29’luk ücret zammı talebinin yenilenmesi gerektiğini söylüyorlar,

Yine gazetemize gelen işçi mektupları ve işyerlerinden yapılan haberlerdeki diğer önemli istek ise “TİS’in işçilerin onayı alınmadan imzalanmaması”ydı.

Yani ortada olan koşullar, 1998 ve 2015’teki metal işçilerinin patronlara olduğu kadar Türk Metal yönetimini de hedefe koyan başkaldırısına çok benzemektedir; hatta daha da ağırdır!

2022 ‘EK ZAM‘ TALEBİ İÇİN MÜCADELENİN DE YILI OLACAK!

Dün açıklanan TÜİK’in aylık ve yıllık enflasyon rakamları, hele de ENAG’ın gerçek enflasyon rakamlarıyla birlikte dikkate alındığında, sadece metal TİS’indeki parasal taleplerin yenilenmesiyle kalınmayacak, aynı zamanda;

• Geçtiğimiz yıl bağıtlanan TİS’lerle ücretlerine zam alan,
• Sendikasız işyerlerinde çalışan işçiler,
• Kamu emekçileri (Memur-Sen dün ek zam talebinde bulundu),
• Asgari ücretle çalışan ve daha aralık ayında yüzde 50.5 gibi (AGİ kaldırıldığı için gerçekte yüzde 39’da kalan) “görülmemiş zam” aldı denen işçiler de önümüzdeki birkaç ay içinde ”Ek zam” talebinde bulunmak zorunda kalacaklardır.

Kısacası bir yandan zam tufanı öte yandan metal işçisinin büyük mitingiyle başlayan 2022, işçi sınıfı ve emekçilerin çok geniş kesimleri için “ek zam” talebini yaygın ve önemli bir seçenek haline de getirerek emek mücadelesi yılı olmaya aday görünmektedir.

Sendikal hareket kendi pozisyonunu bu gelişmeleri dikkate alarak belirlemek durumundadır. Elbette ki sözümüz, bürokrat sendikacılara değil sınıf kaygısı duyan mücadeleci sendikacılar ve sendikalaradır.

(*) Gerçek enflasyona daha yakın olan ENAG ise aralık enflasyonunu 19.35, yıllık enflasyonu da 82.81 olarak açıkladı.