Satranç konulu film önerileri

Queen’s Gambit dizisinin yarattığı etki hâlâ devam ediyor. Schachnovelle ya da diğer adıyla The Royal Game geçtiğimiz günlerde vizyona girdi. Stefan Zweig’ın ölmeden önce yazdığı son eser olan ‘’Satranç’’ adlı romandan uyarlanan filmde Naziler tarafından esir edilen bir adamın tesadüfen tanıştığı satranç sayesinde akıl sağlığını korumaya çalışmasına şahit oluyoruz. Bu filmin detaylı analizini şimdilik daha sonraya bırakıp izlemek isteyebileceğiniz satranç konulu başka filmlerden bahsedeceğim.

“Queen of Katwe” (Katwe Kraliçesi); 2016 yapımı filmde Uganda’nın başkenti Kampala’nın Katwe bölgesinde açlık ve sefaletin ortasındaki on yaşındaki Phiona’nın şehre yeni gelen Robert Katende sayesinde tanıştığı satrançta hızla ilerlemektedir. Phiona bir yandan ön yargıları yıkmaya çalışırken diğer yandan daha iyi bir hayat yaşamak adına satrancı bir umut olarak görür. Uganda’nın gecekondularından Dünya satranç olimpiyatlarına uzanan hikaye Kadın Usta Adayı Phiona Mutesi’nin gerçek yaşam öyküsünden uyarlanmış. Çok bilinmeyen gerçek ise Phiona’nın Kadın Usta Adayı (WCM) unvanını 2012’de İstanbul’da düzenlenen 40’ncı Satranç Olimpiyatında almış olması.

“Life of a King” (Bir Efsanenin Hayatı); Cuba Gooding’in başrolünde oynadığı bu yapım Eugene Brown’ın gerçek yaşam öyküsünden esinlenilmiş. Hapishaneden çıkan Eugene varoştaki bir lisenin hademesi olarak işe başlar. Hapishanede kendini bir şekilde rehabilite eden ve satranç öğrenen Eugene çalıştığı okuldaki sorunlu siyahi öğrencilerle satranç sayesinde bağ kurarak onlara liderlik eder. Satranç kulübü kurarak uyuşturucu çetelerinin öğrencileri ele geçirmesine engel olan bu adamın hikayesi kesinlikle izlenmeye değer.

“The Luzhin Defence” (Lujin Savunması); Vladimir Nabokov’un romanından (1930) uyarlanan filmde John Turturro, ve Emily Watson başroldeler. Zihinsel sorunları olan bir satranç ustasının dünya çapında bir turnuva sırasında aşık olması, sonrasında yaşadıkları yüzünden otelin penceresinden atlayarak intihar etmesinin ardından yarım bıraktığı oyunu sevgilisinin tamamlaması anlatılıyor. Zihinsel sorunları olan satranççı klişesi sanırım satranç bilmeyenlerin bilenlerden intikam alma şekli olsa gerek. Nabokov’un romanı yazarken 1924’te pencereden atlayarak intihar eden Satranç Ustası Curt von Bardeleben’den etkilendiği çok açık. İlk Dünya Şampiyonu Wilhelm Steinitz ile Von Bardeleben arasındaki oyun efsaneler arasındaki yerini almıştır.

Wilhelm Steinitz - Curt von Bardeleben

1.e4 e5 2.Af3 Ac6 3.Fc4 Fc5 4.c3 Af6 5.d4 exd4 6.cxd4 Fb4+ 7.Ac3 d5 8.exd5 Axd5 9.0–0 Fe6 10.Fg5 Fe7 11.Fxd5 Fxd5 12.Axd5 Vxd5 13.Fxe7 Axe7 14.Ke1 f6 15.Ve2 Vd7 16.Kac1 c6?? [16...Sf7=] 17.d5! [Atın hücuma katılması adına d4 karesini boşaltan harika bir feda] 17...cxd5 18.Ad4 Şf7 19.Ae6 Khc8 20.Vg4 g6 21.Ag5+ Şe8 22.Kxe7+!! [İnanılmaz sarsıcı bu feda ve arkasından gelen hamleler şok edici] Diyagram

22...Şf8 [22...Vxe7 23.Kxc8+ Kxc8 24.Vxc8+ Vd8 25.Vxd8+ Şxd8 26.Af3 ve beyaz kazanır; 22...Şxe7 23.Vb4+ Şe8 (23...Vd6 24.Vxb7+ Vd7 25.Ke1+ Şd6 26.Af7+) 24.Ke1+ Şd8 25.Ae6+ Şe8 26.Vf8#] 23.Kf7+ [23.Kxd7?? Kxc1+ beyaz ava giderken avlanır] 23...Şg8 24.Kg7+ Şh8 25.Kxh7+ [Bardeleben bu noktada salonu terk eder ve bir daha gelmez. Steinitz oyunun bitiminden sonra kazanç analizini gösterir. 24...Şh8 25. Kxh7+ Şg8 26. Kg7+ Şh8 27. Vh4+ Şxg7 28. Vh7+ Şf8 29. Vh8+ Şe7 30. Vg7+ Şe8 31. Vg8+ Şe7 32. Vf7+ Şd8 33. Vf8+ Ve8 34. Af7+ Şd7 35. Vd6#] 1–0

“Searching for Bobby Fischer” (Masum Hamleler); Yine gerçek bir yaşam öyküsünden uyarlanmış bir yapım. Çocuğunuzla birlikte keyifli vakit geçirebileceğiniz bu nostaljik filmde GM Joshua Waitzkin’in satranca başlama öyküsüne tanık oluyoruz. Filmde Ben Kingsley ve Laurence Fishburne gibi iki büyük oyuncu, Waitzkin’in aynı anda hayatını değiştiren ancak birbirine zıt iki antrenör olarak rol alıyorlar. İzlememiş olanların mutlaka izlemesini öneriyorum. İyi seyirler.