Farplas ve işçi direnişi

Gebze’de Farplas fabrikasında çalışan işçiler, fabrikadaki hayatı durdurunca kıyamet koptu. Fabrikadaki hayat nasıl durur? Makineler susunca, kazma kürek bırakılınca, işçiler ellerini makinelerden çekince durur. Üretim duruyor demektir. İşçi işi durdurunca her zaman olduğu gibi polis devreye girdi. İşin durması demek grev demek. Büyük harfle GREV! Anlamı bu. Grev demek çalışmıyorum demek. ”Vaaay sen nasıl durdurursun” der birileri. Altta yatan temel neden de sendikaya üye olmak. Halbuki sendikaya üye olma anayasal bir hak. Örgütlenme özgürlüğü ile ilgilidir. Bu bir insan hakkıdır. İnsan hakları da bir bütündür. Medeni ve siyasi haklar ile ekonomik, sosyal ve kültürel haklar bir bütündür. Çalışma hakkı da sendikaya üye olma hakkı da, adil ve sağlıklı insan onuruna uygun koşularda çalışma hakkı  ve insan onuruna uygun ücret hakkı da insan hakkı…

DİSK’e bağlı Birleşik Metal-İş Sendikası örgütlü ve daha fazla işçinin sendikalı olmasını istiyor. Sendika biliyor örgütlü olmanın ne demek olduğunu ve işçilere anlatmaya çalışıyor. Biliyor üretimden gelen gücün ne denli önemli ve değerli olduğunu. Patron da kızıyor elbette sendikaya üye olmaya. İşçi çıkarma yoluna gidiyor. İşçiler 100 kadar işçinin işten çıkarılmasına tepki gösteriyor.

İLO’nun  “87 No’lu Sendika Özgürlüğü ve Sendikalaşma Hakkının Korunması Sözleşmesi” 1948 tarihlidir. Türkiye 1992 yılında imzaladı bu sözleşmeyi ve 12 Temmuz 1993 tarihinden beri de Türkiye bu Sözleşme’nin tarafıdır. Anayasa’nın 90. maddesine göre de bu Sözleşme bağlayıcıdır. Uyulması zorunludur.

İLO’nun “98 No’lu Örgütlenme ve Toplu Pazarlık Hakkı Sözleşmesi” ise 1949 tarihlidir ve Türkiye bakımından 1951 yılından beri yürürlüktedir. Yine Anayasa’nın 90. maddesine göre bağlayıcıdır. Sözleşmenin 1. maddesi, şöyledir:

“MADDE 1: İşçiler çalışma hususunda sendika hürriyetine halel getirmeye matuf her türlü fark gözetici harekete karşı tam bir himayeden faydalanacaktır.

Böyle bir himaye bilhassa,

Bir işçinin çalıştırılmasını, bir sendikaya girmemesi veya bir sendikadan çıkması şartına tabii kılmak; Bir sendikaya üye olması yahut çalışma saatleri dışında veya işverenin muvafakatı ile çalışma saatlerinde sendika faaliyetlerine iştirak etmesinden dolayı bir işçiyi işinden çıkarmak veya başka suretle onu ızrar etmek; maksatları güden hareketlere müteallik hususlarda uygulanacaktır.”

İşçilerin talepleri, Hasret Gültekin Kozan’ın 20 Ocak tarihli Evrensel’deki haberinde yazıyordu.

“İkramiye 4 maaş ve yüzde 100 olacak şekilde düzenlenmeli. Yapılan zam yetersiz, maaşların iyileştirilmesi. Gelir vergisi kesintilerinin işveren tarafından karşılanması. Planlı duruşlarda yıllık izin yazılmaması, idari izin yazılması. 12 saatten 8 saate dönüşte söz verilen yüzde 10’luk farkın verilmesi.

 Sosyal yardım miktarları; Erzak yardımı minimum 1000 TL. Bayram parası minimum 1000 TL yakacak yardımı minimum 1000 TL. Ayakkabı yardımı 500 TL. Öğrenci yardımı minimum ilköğretim 1000 TL, lise 1500 TL, üniversite 2000 TL. Yıllık izin parası minimum 750 TL. Enflasyon farklarının her 6 ayda maaşlara yansıması. Çalışanların görev tanımlarının haricinde farklı işler yaptırılması ve yapmayı reddettiğinde tutanak tutulmasının engellenmesi. Zorunlu olarak sağlık sorunları nedeniyle rapor alanlara devamsızlık priminin kesilmemesi. Çalışanların yıllarına göre kıdem farkının korunması.

Mesai ücretleri hafta içi yüzde 100, hafta sonu yüzde 200, bayramlarda yüzde 300 olarak uygulanmalı. Banka promosyonu her sene dağıtılmalı. Özel sağlık sigortası yapılmalı PYS değerlerinin gerçekleşmemesi ve tamamen formalite olmaktan çıkması. Bu süreç içerisinde içimizden seçtiğimiz temsilci ve çalışan arkadaşlarımızın iş akdinin fesih edilmemesi. Bu taleplerin hepsinin onaylanması ve 31.01.2022 tarihine kadar çözümlenip ocak ayı maaşlarına yansıması.”

Gözaltına alınanlar serbest bırakıldı. Gözaltılar hukuksuzdu. İnsan haklarına aykırıydı.

Not edelim.

Sosyal ve ekonomik haklar konusunda ise henüz son söz söylenmedi.

İşçilerin ve onların temsilcisi DİSK Birleşik Metal İş Sendikasının tüm talepleri insan onurunun korunmasına yöneliktir.

Fabrikaya kapanıp gözaltına alınan Farplas işçileri serbest bırakıldı

Farplas işçisi direnişi fabrika önüne taşıdı

Farplas işçisi, talepleri için iş durdurdu