Ücret zamlarıyla ilgili ayrımcılık yapan patron dava edilebilir

SORU: Merhabalar efendim. Bir fabrikada kalite kontrol elemanı olarak çalışmaktayım. 2019’un mart ayından itibaren üçüncü yılım dolacak.

Geçen yıl, fabrikanın en yüksek zammını sana verdik dediler ancak 3 ay sonra işbaşı yapan yeni (Ki hayatında ilk fabrika deneyimi oldu) arkadaşla aynı ücreti aldığımı öğrendim. Buna rağmen çalışmaya devam ederken, bir mühendis tarafından “Performansın düştü” diye eleştirildim. Eşim hamile, duygusal bir günde şirketimizin WhatsApp grubundan ve kendi Instagram sayfamdan eleştiri ve sitemde bulundum. Buna karşılık şirket uyarı verdi. Tepki ve eleştiri hakkımız yoksa köleden farkımız ne? Bu olayın üstünden 3 ay geçmesine rağmen müdürümüz yüzde 20 gibi komik bir zam yaptı. Aynı işi yaptığımız arkadaşlar yüzde 40-45 bandında zam aldı. Bu arkadaşlarla WhatsApp yazışmalarımız da mevcut. Çalıştığım ekibin iş konusunda en sivrilen çalışanıyım. İşimi iyi yaparım ve adetlerim de yüksektir. 3 kişilik iş yapıyorum ve abartmıyorum. Buna rağmen komik bir zam aldım. Ayrımcılık nedeni ile tek taraflı fesih hakkım var mıdır?

CEVAP: İyi günler. İşyerinde ücrete zam yapılması ve ayrımcılık yasağının işveren tarafından ihlal edilmesi hususu bu köşede en sık yazılan konulardan biri olmaktadır maalesef. İşçilerin aldığı ücret özellikle aralarında gizli tutulurken, ücretin kıdeme göre artması hususu maalesef giderek azalmakta ve işçiler çalışma süresine göre artan bir kıdem ile değil, asgari ücret düzeyinde eşitlenmeye çalışılmaktadır.

Ancak, işçinin ücretine zam yapılmaması, tek başına haklı fesih hakkı vermez işçiye. Yargıtay uygulamada, ücrete yapılan zamların nasıl ve hangi işçilere ne şekilde yapıldığı hususunu işverenin eşit davranma yükümlülüğü açısından inceler. İşyerinizde ücrete yapılan zamlarla ilgili sorunuzda belirttiğiniz açık bir ayrımcılık varsa, bu durumda haklı fesih hakkınız vardır.

Yargıtay 9. Hukuk Dairesi konu ile ilgili verdiği bir kararında “Davacının zam uygulanmaması nedeniyle fark ücret alacağına karar verilmiş ise de, ücrete zam yapılacağına dair sözleşme kaydı ve işyeri uygulaması tespit edilmeden, ayrıca işverenin aynı tarihte aynı şartlarda çalışan işçilere zam yapıp yapmadığı araştırılmadan bu şekilde eşit işlem borcuna aykırılık saptanmadan (Başka mahkemelerdeki aynı davalıya açılan davalardaki) soyut tanık anlatımlarıyla zamdan dolayı fark ücret alacağına karar verilmesi isabetsizdir” şeklinde görüş bildirmiştir.

İşçi açısından iş sözleşmesinin haklı nedenle feshinin kabul edilmesi nedeni ile kıdem tazminatına hak kazanması ile birlikte, ayrımcılık sebebiyle “ayrımcılık tazminatı” ve eksik ödenen ücretleri için talepte bulunma hakkı da bulunmaktadır.

Ayrıca, işçinin sosyal medya hesaplarından işvereni eleştirmesi, eleştiri sınırlarını aşıyor ise, hakaret içeren ifadeler var ise, Yargıtay bunu, geçerli nedenle fesih olarak değerlendirmektedir.

Dolayısıyla, aynı bölümde çalışan tüm işçilere aynı oranda zam yapılıp, size çok düşük zam yapılmasını ispat edebilmeniz halinde kıdem tazminatına hak kazanabilirsiniz.